Emre Özpeynirci

Bugün 2 milyon adedin üzerinde üretim kapasitesine, 50 binin üzerinde istihdama sahip Türk otomotiv ana sanayinin gelişiminde sahip olduğu yaklaşık 5.500 robotun etkisi büyük. 330 milyon Euro değerindeki bu robotlar verimliği ve kaliteyi artırırken hata payını ise sıfıra indiriyor. İşte bu noktada yeni yatırımlarla büyüyen Türk otomotiv sanayine yeni robot satmak için uluslararası devler arasında büyük savaş yaşanıyor.

Günümüzün en büyük sektörlerden biri olan otomotivde üretim adetlerinin artması, kalitenin stabil tutulması ve maliyetlerin azaltılması açısından robot sayıları her geçen gün artıyor. Robotlar sayesinde otomotiv üretimi sürdürülebilir bir zemine kavuşurken, 7/24 çalışan üreticilerin iş kayıpları da minimuma iniyor. Son dönemde özellikle yapay zekanın gelişimiyle birlikte robotik otomasyonun daha yoğun şekilde kullanıldığını, atanmış işi yapan makinelerin karar veren ve olası hataları minimize eden sistemler haline evrildiğini de görüyoruz. Kuşkusuz pandemiyle birlikte robotlaşmanın arttığı bir gerçek ama özellikle otomotivde insan gücünün her zaman merkezde olmayı sürdüreceğini de unutmamalıyız.

VERİMLİLİK VE KÂRLILIK ARTIYOR

Otomotiv robotları günümüzde üretimde küçük büyük hemen her işi yaparken özellikle iş güvenliği ve işçi sağlığı açısından da büyük verim sağlıyor. Zor ve tehlikeli işleri yapan otomotiv robotları ile hem kalite standartları artıyor hem de yüksek verimliliğe bağlı kârlılık yükseliyor. İşte bu bağlamda yeni bir otomotiv yatırımı yapıldığında, ilk başta planlanan şey alınacak robot sayısı ve özellikleri oluyor. Bugün otomotiv özeline baktığımızda en çok robot kuşkusuz gövde hatlarında bulunuyor. Bunu boyahane, mastik ve montaj hatları izliyor.

50 BİN İSTİHDAM, 5.500 ROBOT

Bugün 2 milyon adedin üzerinde üretim kapasitesine, 50 binin üzerinde istihdama sahip Türk otomotiv ana sanayinde yaklaşık 5.500 robot bulunuyor. Bu robotların yaklaşık 4.500’ü gövde, 1.100’ü ise boyahane, mastik ve montaj hatlarında bulunuyor. Gövde hattındaki robotların her biri yaklaşık 50 bin Euro değerinde. Dolayısıyla Türkiye’deki otomotiv fabrikalarında 220 milyon Euro’luk gövde robotu var. Boyahane ve diğer robotların değeri ise 100 bin Euro civarında. Yani toplamda baktığımızda Türkiye›de otomotiv üretimini 330 milyon Euro değerinde robotlar yapıyor. Bu sayı her yıl yeni yatırımlar ve üretim artışlarıyla yükseliyor.

TÜRKİYE'DE 11'DEN FAZLA ULUSLARARASI MARKA VAR

DÜNYADA otomotiv robotları konusunda çok ciddi bir rekabet yaşanıyor. Bir tarafta Alman Kuka, Dürr, İsviçreli Abb, İtalyan Comau, Danimarkalı Universal ve İsvecli Staubli yer alırken diğer tarafta Japonlar Fanuc, Yaskawa, Nachi ve Kawasaki markalarıyla, Koreliler ise Hyundai ile öne çıkıyor. Gönül ister ki bunlara yakında yerli markalar da eklensin. Ama Türkiye özelinde baktığımızda fabrikaların tamamında yukarıda saydığımız uluslararası markaların robotları bulunuyor. Türkiye’de robot sayısında ilk 3 sırayı Kuka, Abb ve Fanuc alırken diğer markaların robotları da fabrikadan fabrikaya değişiklik gösteriyor. Otomotivde elektrifikasyon sürecinin yaşandığı günümüzde Türkiye’deki otomotiv üreticileri de yeni yatırımlarını devreye sokarken en kaliteli, en hızlı, en verimli ve en kârlı üretimi yapmak için en iyi robotları almak için mücadele veriyor. Bu bağlamda son dönemde uluslararası robot üreticileri arasındaki rekabetin çok ciddi şekilde arttığı gözlemleniyor.

Hangi fabrikada robot var?

· Ford Otosan: 2.000
· Oyak Renault: 1000
· Tofaş: 860
· Toyota: 800
· Hyundai Assan: 228
· Togg: 250
· Karsan, Otokar, Temsa, Mercedes, MAN ve Anadolu Isuzu: 200

778 YENİ ROBOTLA 2 BİNE YAKLAŞTI!

2020 sonunda 2 milyar Euro’luk yatırımla elektrikli ve bağlantılı yeni nesil ticari araç projeleri hayata geçireceğini açıklayan Ford Otosan, bunun için üretim tesislerinde modernizasyon ve otomasyon çalışmalarını hızla başlattı. Bu bağlamda gövde üretimi için mevcutlara ek olarak tam 708 adet yeni nesil robot alan şirket, mastik ve boyahane için ise 70 yeni robot aldı. Yeni alınanlarla birlikte Ford Otosan’daki toplam robot sayısı 2 bin adede yaklaştı. Ford Otosan’ın mevcut gövde hatlarında yarı yarıya Kuka ve Abb marka robotlar bulunuyordu. Son büyük yatırımla alınan 708 robotun Kuka olmasıyla fabrikadaki robot dengeleri değişti. Yeni yatırım için boyahane, mastik için de Kuka ve Dürr’den 70 robot aldı. Ford Otosan’ın mevcut boyahanelerinde Dürr, plastik boyahanesinde ise ise Abb robotları yer alıyor.

9 ROBOTLA KURULDU, 228 ADEDE ÇIKTI

GÜNEY Koreli otomotiv devi Hyundai’nin İzmit fabrikasında ise toplam 228 robot bulunuyor. Bunların 171’i Hyundai markamı, 5 tane Abb, 52 tane de Dürr ve Yaskawa bulunuyor. 1997 yılında fabrika ilk kurulduğunda robot sayısı sadece 9’muş.

FRANSIZ RENAULT'UN TERCİHİ JAPON ROBOT

YAKLAŞIK 1000 adet robotun yer aldığı Oyak Renault fabrikasındaki gövde hattında yer alan robotların hemen hemen hepsi Japon Fanuc. Çok az da olsa Abb robotlar da var. Mastik hattında hem Abb hem Fanuc yer alırken, boyahanede ise Dürr, Abb, Fanuc ve Yaskawa bulunuyor. Oyak Renault’un mekanik yani motor fabrikasında ise tüm robotlar Abb.

YENİ DOBLO İÇİN ESKİ ROBOTLARA BAKIM

TOPLAM 860 robota sahip Tofaş fabrikasının gövde hattında 2 marka var. Birisi İtalyan Comau diğeri ise Abb. Boyahane Dürr, mastik hattında ise Abb bulunuyor. Aslında Tofaş, uzun süredir Fiat’ın bünyesindeki İtalyan Comau ile çalışıyordu. Ancak Fiat’ın Stellantis çatısı altına girmesi sonrası bu şirketin satılmasıyla Tofaş için bu zorunluluk kalktı. Gerçi Stellantis Grubu global olarak Japon Fonuc ile anlaştığını duyursa da şu an için Tofaş’ta yeni robot alımı söz konusu değil. Tofaş’ın yeni nesil Doblo projesi için yeni robot almak yerine eski hatlarındaki mevcut robotların bakımını yaptırıp kullanmaya devam edeceği söyleniyor.

SAKARYA'DA 800 SAMURAI

TOYOTA’nın Sakarya’daki fabrikasında oluşturduğu spektleri karşılayabilen 3 marka var. Onlarda Japon Kawasaki, Nachi ve Yaskawa. Japon Fanuc bile girememiş. Sakarya fabrikasının boyahanesinde Kawasaki yer alırken, sadece 2 adet Abb robot bulunuyor. Sonuç olarak Toyota Türkiye’de 800’e yakın robotla üretim yapıyor. Japon marka her yıl yenileme amaçlı 30-40 arası eskiyenin yerine robot alıyor.

TOGG, 250 ROBOTLA ÜRETİME BAŞLAYACAK

TÜRKİYE’nin otomobilini yapmak için çalışmalarını hızlandıran Togg ise Gemlik’te inşası devam eden fabrikada kullanılmak üzere ilk etapta hem gövde hattında hem boyahane ve montaj hattında kullanılacak 250 robot aldı. Gövde hatlarındaki 210 robot için Alman Kuka’yı tercih eden Togg, boyahane ve montaj hatları için ise Alman Dürr marka robot aldı.