Uğur Ergan

Cumhur İttifakı’nın, kendi denetimindeki yargıyı kullanarak İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na karşı siyasi darbe girişimine halk karşı durdu. Bu karşı durmada, Erdoğan ve AKP’nin hiç hesaba katmadığı Z kuşağı, İmamoğlu faktörünün bile önüne geçti. Gençlik hareketi, hak arayışlarında, ulaştıkları kitleler açısından önem taşıyan ünlü isimlerin, sanatçıların kendilerine destek verip vermediklerini de hiç çekinmeden irdeledi.

Dijital çağın sağladığı imkanlar sayesinde, özellikle sanatçı camiasında kimlerin haktan, hukuktan, adaletten yana olup, siyasi darbeye karşı tavır takındığını gördü gençler. Boykot çağrısına destek verdikleri için gözaltına alınanların, işlerinden olanların kimler olduğunu herkes biliyor. Adli kontrol şartıyla serbest bırakıldıktan sonra da duruşlarından taviz vermeyerek, “susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz” paylaşımı yapmaktan çekinmediler.

Kitlelerin baskısı sonunda, günler sonra ses veren, neden geç ses verdiğini de ders verir gibi anlatmaya çalışırken, “Ben yıllar önce ‘her şey çok güzel olacak’ filminde oynamıştım ama” diye laf sokmaya çalışanları da artık daha iyi tanıyor gençler. Gelecek endişesi taşıdıkları, adaletsizliğe, kayırmacılığa karşı çıktıkları için cezaevlerinde tutulan, işkenceye maruz kaldıklarını söyleyen öğrencileri günler soran hatırlayanları da unutmaz gençlik hareketi.

Ama en çok da “kimle arkadaşlık” ettiğini anladıklarını, unutmaz gençlik. Belki de bugünlerde, ilk aşklarına onun şiirlerinden alıntılarla mesaj yollamanın ve ısırılan elmada tadına varılan ekşinin pişmanlığını duyarlar içlerinde.

Bu yiğit gençliğe, bazılarının suskunluğu nedeniyle yaşadıkları şaşkınlığı atlatabilmeleri için bir önerim olacak.

Türkiye’de 70’li yılların başı ile 80’li yılların sonuna kadar mizah dünyasına damgasını vurmuş bir dergi vardı, adı Gırgır. Yaşı tutanlar bilir, bugün bir gazetenin sanırım hafta sonları ilave olarak verdiği günümüz Gırgır’ının, geçmişin Gırgır’ı ile hiçbir ilgisi yok.

Efsane Gırgır’da merhum Oğuz Aral’ın yarattığı, ikonik bir karakter olan “Utanmaz Adam” vardı. Kimdir bu Utanmaz Adam? Ellerindeki güçle “eski Türkiye”yi ayakta tutmaya çalışanları, “orantısız zekalarıyla” şaşkına çeviren günümüz gençliği kim olduğunu çok kolaylıkla bulabilir.

İstediğiniz yapay zeka sohbet botuna girip “Gırgır ve Utanmaz Adam” diye yazın, bu tiplemeyle ilgili bir sürü bilgiler önünüze dökülecek. Ben “grok”u tercih ettim. Oğuz Aral’ın bu efsane tiplemesiyle ilgili gereken tüm bilgiler veriliyor. “grok”, Aral'ın karikatür sanatındaki ustalığını ve toplumsal gözlemlerini gösterdiği “Utanmaz Adam” tiplemesinin karakterini dört ayrı başlıkta toplamış. Hepsini burada tek tek yazıp kafa ütülemeyeceğim.

Ancak “Utanmazlık ve Pragmatizm” başlığını taşıyan karakter tahlili, gençliğin şaşkınlık yaşamamasını, gülüp, geçilmesi gereken bu tiplerin her dönem olduğunu ortaya koyuyor. Şöyle deniyor:

“Adından da anlaşılacağı üzere, ‘Utanmaz Adam’ hiçbir şekilde utanma duygusu taşımaz. Kendi çıkarları için her türlü numarayı çevirir, yalan söyler, dolandırır ve ahlaki sınırları hiçe sayar. Ancak bunu öyle doğal ve rahat bir tavırla yapar ki, okuyucuda hem şaşkınlık, hem de gülme isteği uyandırır.”

Bilmem anlatabildim mi gençler...