Emre Özpeynirci

En ucuz benzinli ve dizel otomobilin üstündeki vergi yükünün ÖTV ve KDV ile yüzde 116’ya ulaştığı bir noktada, elektrikli araçlarda yüzde 10, şarj edilebilir hibrit araçlarda (PHEV) ise yüzde 30’luk ÖTV dilimine giren modelleriniz varsa pazarda büyüme, satışlarınızı artırma şansınız var. Eğer teşvikli ÖTV sınıfında modeliniz yoksa, geçmiş olsun.

Otomotivde dünyanın en yüksek vergilerine sahip Türkiye’de ÖTV avantajlı modeli olmayanların bundan böyle pazarda pek şansı yok gibi.

Düşünün içten yanmalı yani benzinli ve dizel araçlarda ÖTV matrahları neredeyse 2.5 yıldır güncellenmediği için en düşük otomobilin ÖTV oranı uzun süredir yüzde 80’den başlıyor, yüzde 220’ye kadar çıkıyor.

Durum böyle olunca da hem markaların hem de tüketicilerin gözü ÖTV avantajlı modellere çevrilmiş durumda.

Son 2 yıldır ÖTV oranları yüzde 10 ila 60 arasında değişen elektrikli otomobillerin (EV) payı hızla artarak yüzde 10’u aşarken, Temmuz 2024’te ÖTV oranları yüzde 30 ile 70 arasına indirilen şarj edilebilir hibrit araçların (PHEV) satışlarında da gözler görülür artış yaşanıyor.

Bu sınıftaki araçların satışları Ocak 2025’te 2023 yılı toplamının üzerine çıkarken, önümüzdeki aylarda özellikle yüzde 30’luk ÖTV dilimine giren model sayısının artmasıyla payının aynı elektrikli araçlar gibi hızla yükselmesi bekleniyor.

OCAKTA YÜZDE 2023 ARTTI

Ocak ayında toplam hibrit otomobil satışları yüzde 56,42 artarken, şarj edilebilir hibrit araç (PHEV) satışları yüzde 2023 artışla 2.315 adede ulaştı. Hibrit otomobillerin içinde PHEV’in payı geçen seneye kıyasla yüzde 1’den yüzde 13,78’e ulaştı.

Hem de bu artış yüzde 30’luk ÖTV dilimine giren sadece 2 modelle (BYD Seal U DM-i ve BMW X1) sağlandı.

Normalde şarj edilebilir PHEV araçlar sahip oldukları teknoloji nedeniyle içten yanmalı modellerden daha pahalı olduğu için teşvik öncesinde kimse bu modelleri Türkiye’ye getirmiyordu.

Ama özellikle BYD yatırımına paralel sağlanan ÖTV desteğiyle bir anda Türkiye’de aynı elektrikli araçlar gibi avantajlı hale geldi.

En düşük benzinli veya dizel otomobillerin üstündeki vergi yükünün ÖTV ve KDV ile yüzde 116’ya ulaştığı bir noktada, elektrikli araçlarda yüzde 10, PHEV araçlarda ise yüzde 30’luk ÖTV dilimine giren modelleriniz varsa pazarda büyüme, satışlarınızı artırma şansınız var. Eğer teşvikli ÖTV sınıfında modeliniz yoksa, geçmiş olsun.

2. YARI PHEV YARIŞI BAŞLIYOR

Bunun bilincinde olan markalar hızla özellikle yüzde 30’luk ÖTV dilimine giren PHEV modellerini getirmek için büyük çaba sarf ediyor. Bu markaların başında Volkswagen yer alıyor. Alman marka yaz sonunda Tayron, Tiguan, Golf ve Passat Variant’ın yüzde 30’luk ÖTV dilimine giren PHEV versiyonlarını getirmeyi hedefliyor. Aynı şekilde Peugeot, Opel ve Citroen ÖTV avantajlı modellerini bu yıl içinde getirmek için mücadele ediyor.

Yani BYD Seal U DM-i ve BMW X1’le başlayan bu büyük yarış yıl içinde oldukça çetin geçeceğe benziyor.

Ama şurası kesin, ÖTV avantajlı elektrikli (EV) ve şarj edilebilir hibrit araçların (PHEV) payı ocak ayında yüzde 15’i (EV: %10,85/PHEV:%4,13) buldu. Özellikle yılın ikinci yarısında devreye girecek yeni EV ve PHEV modellerle yıl sonunda payının yüzde 30’a yaklaşması bekleniyor.

‘Adrese teslim’ çıkarıldı herkesin radarına girdi

Çinli BYD’nin Manisa’da yatırım yapması için verilen imtiyazlardan biri olarak kabul edilen şarj edilebilir hibrit araçlara (PHEV) ÖTV desteği, Temmuz 2024’te yürürlüğe girdi. O an sadece BYD’nin Seal U DM-i modelini kapsadığı için ‘Adrese teslim teşvik’ olarak değerlendirilen bu düzenleme hızla tüm markaların radarına girdi. BMW’nin X1 satma başarısı da bu teşvikten kaynaklandı. Düzenlemeyi hatırlatmak gerekirse; karbondioksit emisyonu 25 gramın altında olup, elektrikli menzili 70 km ve üzerinde olan şarj edilebilir hibrit araçların ÖTV oranları yüzde 30 ile yüzde 70 arasında değişecek.

Buna göre;

• Motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçmeyen, ÖTV matrahı 1.350.000TL'yi aşmayanlar yüzde 30 ÖTV,
• Motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçmeyen, ÖTV matrahı 1.350.000TL'yi aşanlar yüzde 60 ÖTV,
• Motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçen fakat 1800 cm3'ü geçmeyenlerden ÖTV matrahı 1.350.000 TL'yi aşmayanlar yüzde 70 ÖTV uygulanacak.

VW’nin bu ay içinde Türkiye’de satışa sunacağı D-SUV modeli Tayron’un şarj edilebilir hibrit (PHEV) versiyonu ağustos sonunda gelecek.

Türkiye’de fişe takıp satışlarını koruyacak

Türkiye’de 2025 yılında ÖTV avantajlı elektrikli ve şarj edilebilir hibrit (PHEV) atağına kalkan Volkswagen ID.4 ve ID.7’den sonra mayıs ayında en büyük kozu olacak ID.3’ü de pazara sunacak. Yüzde 10’luk ÖTV diliminde yer alacak bu modelle tam anlamıyla elektrikli otomobil atağına kalkacaklarını kaydeden Volkswagen Binek Araç Genel Müdürü Gino Bottaro, ağustos sonunda ise yüzde 30’luk ÖTV diliminde yer alacak şarj edilebilir hibrit araçlarını getirmeyi planladıklarını söyledi. Bottora, “Bunlar Tayron, Tiguan, Golf ve Passat Variant’ın PHEV modelleri olacak. Hedefimiz 2025’te elektrikli ve PHEV modellerin payını yüzde 15’e çıkarmak. PHEV modeller yılın sonunda gelecek, o yüzden az adet alabileceğiz. Yoksa yüzde 20’ye bile çıkarlardı” dedi. 2024 yılında 75 bine yakın otomobil satan VW’nin, 2025 yılında da benzer satış rakamlarına ulaşmasını öngördüklerini söyleyen Bottora, “Yüzde 20 düşmesini öngördüğümüz pazarda elektrikli ve PHEV araçların katkısıyla satışlarımızı koruyacağız” dedi.

Türkiye, Almanya’dan sonra en büyük 2.pazarı olacak

Volkswagen’in Tiguan ve Touareg arasında yer alan yeni D-SUV kozu Tayron'u geçen hafta Fransa'nın popüler Côte d'Azur bölgesinde dağ-tepe test etttik. Üretimi sona eren Passat'ın satış boşluğunu doldurup bu yıl 10 ayda Türkiye'de en az 10 bin adet satılması hedeflenen Tayron, mart ayında ilk olarak 150 beygir gücünde 1.5 eTSI hafif hibrit turbo benzinli versiyonu ile satışa sunulacak. %30'luk teşvikli ÖTV dilimine girmesi beklenen şarj edilebilir hibrit versiyonu da (PHEV) ağustos sonu Türkiye'ye gelecek. ÖTV teşvikli PHEV motor elektrik ve 1.5 lt benzinli motorun avantajlarını birleştirmiş. 204 beygir (150 kW) güç sunan bu motor 19.7 kWh net batarya kapasitesi sayesinde 100 km’nin üzerinde elektrikli menzil sağlayabiliyor.

VW Binek Araç Genel Müdürü Gino Bottaro, Tayron’un Tiguan ile birlikte Passat’ın satış olarak yerini almasını beklediklerini belirterek, “Her 2 modelden bu yıl 25 bin adedi aşan satış yapmayı hedefliyoruz. Tayron’da en büyük kozumuz, kendi segmentinde rakibinin az olması” dedi.

TAYRON’UN PEK RAKİBİ YOK

Türk gazetecilerle bir araya gelen Volkswagen Yönetim Kurulu Üyesi Martin Sander, Tayron’un yer aldığı segmentin rekabet açısından nispeten daha rahat bir alan sunduğunu belirterek, “Tayron’un pek rakibi yok. Geniş aktarma organı seçenekleri, çekme kapasitesi ve bagaj hacmi gibi özelliklerle pazarda benzersiz bir konumda. Özellikle üçüncü sıra koltuk seçeneği gibi pratik unsurlar, bu modelin geniş kitlelere hitap etmesini sağlayacak. Türkiye’nin aynı Passat gibi Tayron için Almanya’dan sonra en büyük pazar olmasını bekliyoruz. Yani Avrupa’nın dev ülkelerini geçeceksiniz, buna inanıyoruz” dedi.