Uğur Temel

Fiziki olarak yeni yaşıma yeni yılda girdim ama Merkez Hakem Kurulu (MHK) yaptığı her icraatıyla, yeni bir yaş aldırıyor… Kulakları çınlasın, Sabri Başkan ve üyelerinin yaptıkları yaşlandıracak herkesi…

Sayın Sabri Çelik, geçtiğimiz yıl –tarihin en başarısız MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu’nun istifası sonrası- emanetçi olarak, MHK Başkanı oldu. Bu görevi de Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) Olağanüstü Genel Kurulu’na kadar da devam ettirdi. TFF Genel Kurulunda, tek aday olarak seçilen (!) Sayın Mehmet Büyükekşi, tüm kurulların istifasını istedi ve yeni kurulların oluşumu bir hayli gecikti. TFF yönetimi, MHK’yı yeniden Sabri Çelik’e emanet etti. Emanetçilikten, asilliğe geçen Başkan Çelik ve ekibi de, sıkışık takvim sebebiyle, hakem ve gözlemcilerin klasman listelerini devre arasında yenileyeceğini duyurdu. Buraya kadar, her şey doğru. Ancak film şimdi başlıyor…

Efendim; Sabri Başkan ve ekibi, Aralık ayı içinde MHK Talimatını ve Klasman belirleme takvimini yayınladı. Talimata göre; MHK klasman kurslarına çağıracağı adaylar belirleyerek, TFF sitesinden ilan edecek ve ilan edilen bu listeye de 5 (beş) gün içinde, Hakem İşleri aracılığıyla, itiraz edilebilecekti. (MHK Talimatı 38. Madde, 3.bent.) Listeler kesinleştikten sonra ise, terfi kurslarına gelecek hakem ve gözlemcilerin kesin listesi duyurulacaktı.

Peki, bu talimatı hazırlayan MHK ne yaptı? Aday listeyi hiç açıklamadı… Hakem ve gözlemcileri, telefon ile kursa çağırdı. Ardından da yeni klasman listesini hazırlayıverdi. (Hemen bir parantez açalım; MHK Başkanı Sabri Çelik’in hazırladığı listeyi, TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin kabul etmediği ve listenin birkaç kez değiştiği iddia ediliyor.) Ve kursa çağırılıp başarı ile(!) kursu bitirenlerin listesini 5 Ocak akşamı 22.00 sularında ilan etti. Yani; klasman listesinin KESİNLEŞMEMİŞ halini açıklayarak, 5 günlük itiraz sürecini başlattı. (İyi niyetli düşünelim; MHK klasman kursuna çağırmadan önce açıklaması gereken listeyi, kurs bitiminde açıkladı. Talimatına uygun olarak da, itiraz sürecini başlattı. Yani yapılan, “eğri gemi doğru sefer” misali yanlış olsa da, bir şekilde kılıfına uyduruldu.) Hakem ve gözlemci camiası, “buna da şükür” derken; 6 Ocak günü 00.30 sularında, beş günlük Hakem İşlerine itiraz süresini beklenmeden, klasman listesini kesinleştirildi ve ilan edildi… Bu acelenin sebebi nedir Sayın Sabri Çelik? Nedir bu oldu – bitti? Sizin tarafınızdan yayınlanan talimat, yine sizin tarafınızdan deliniyor. Sahada adil olması istenen hakemlere karşı, siz adil değilsiniz. Anladık; kılıf hazırdı, minareyi o kılıfın içine sokuverdiniz… İyi güzel de; bu işin tahkim kısmını nasıl halledeceksiniz? Hadi orasını da, bir şekilde hallettiniz… Peki, hiç mi düşünmediniz, hakkı yenen bir hakem ya da gözlemcinin iç hukuk yollarını ve oradan da sonuç alamazsa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AHİM) gidebileceğini? Bunu yaşanmış örnekleri var… ( Bakınız Gazete Pencere/ Uğur Hoca’nın Not Defteri/ 16 Kasım 2022 /” İbrahim Tokmak Niçin Maç Alamıyor?” başlıklı yazı.)

Tebrik ediyorum sizi Sayın Sabri Çelik… Gelen, gideni aratır misali Ferhat Gündoğdu başkana rahmet okutuyorsunuz.

Not defterimi açmadan, performans değerlendirilmesinin nasıl olduğunu anlatalım… Her hangi bir hakem, her hangi bir maçtaki “başlangıç” notu 8,4’tür. Hakem, verdiği doğru ya da yanlış kararlarla notunu arttırır veya düşürür. Bu sayfada da, her hakem için başlangıç puanı, 8,4 olacak.

13 yıl boyunca amatör- profesyonel birçok maça çıktım. Kurallar çerçevesinde gördüğümü, inandığım kararlar verdim… Bu satırları yazarken de, yine aynı mantıkla, kurallar çerçevesinde gördüğümü inandığımı yazacağım ve puanlama yapacağım.“Uğur Hoca’nın Not Defterine” hoş geldiniz…

HATAYSPOR - ANYALYASPOR
Hakem: Yasin KOL (8.3) - Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Ata YILDIRIM (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Ali TUNA (8.4) - Dördüncü Hakem: Muhammet Ali METOĞLU (8.3)
VAR: Erkan ENGİN (8.4) - AVAR: Emre MALOK (8.4)

Trabzon Bölgesi Hakemi Yasin Kol, geçmiş maçlarındaki hatalardan ders çıkarmış gibi. Hâlâ çok eksiği var –ve bence bir alt ligde pişmesi lazım- ancak istekli ve her maç üzerine koyarak devam ettiğini görüyorum. Bu maçta da, bence, tek hatası vardı. 53. Dakikada, Hataysporlu Kamil Ahmet’in, kendi ceza sahası önünde, Sinan Gümüş’ün yüzüne gelen bir darbesi var. Bu pozisyon faul ve sarı kart olmalıydı. Yasin Hoca, açısı iyi olmasına rağmen, önündeki pozisyonu oynattı. Akıllarda kalan bir başka olay ise 89. Dakikada ki oyuncu değişikliği ile ilgili. Birden fazla oyuncu değişikliği olduğu sırada, Hatayspor’lu Boudjema dışarıya çıktı, Muhammet Mert oyun alanına girdi. Oyuncu değişikliği tamamlanmış olmasına rağmen, dördüncü hakem çıkacak ve girecek oyuncuların forma numaralarını gösteren ışıklı tabelayı kaldırmamıştı. Oyuncuyu tekrardan geri çağırdı, tabelayı gösterdi. Oyuncu değişikliği prosedürü doğru uygulanmışken, gereksiz bir hareketti bu. Oyuncu girdikten sonra tabelayı göstersen kıyamet kopmaz ya…

BEŞİKTAŞ - KASIMPAŞA
Hakem: Zorbay KÜÇÜK (8,2) Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Volkan Ahmet NARİNÇ (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Mustafa SÖNMEZ (8.4) Dördüncü Hakem: Mert GÜZENGE (7.9)
VAR: Koray GENÇERLER (8.4) AVAR: Mustafa ÖĞRETMENOĞLU (8.4) AVAR: Kemal YILMAZ(8.4)

Zorbay Küçük’ün kapisitesi var ama kendisi farkında değil. En tehlikelisi de bu… Bu maçta, teknik olarak, verdiği kararlarda fazla sıkıntı yok. Ancak, hakem esnekliğine sahip değil.

Beşiktaş’ın ilk golü öncesinde, Kasımpaşa 9 kişi sahada. Burnu kanayan bir oyuncunun tedavisi devam ediyor ve sakatlanan oyuncu dışarıya çıkmış, girecek oyuncu hazır Zorbay Küçük’ten işaret bekliyor. Hakem, oyuncu değişikliği için onay vermiyor oyun başlıyor ve Kasımpaşa kalesinde golü görüyor. Kural olarak, sıkıntı yok. Ancak, Zorbay Hoca bir takımın 11, diğer takım 9 kişiyken, en azından, oyuncu değişikliğini yaptırması gerekirdi. Bu uygulaması futbolun ruhuna uygun olurdu. Bu pozisyonda, 4. Hakem Mert Güzenge’nin de suçu çok büyük. Kasımpaşa’lı oyuncunun değişikliği için, hakemini uyarması gerekirdi. İşin felaket kısmı, 4.Hakem Güzenge için, golden sonra ortaya çıkıyor. Kasımpaşa Teknik Direktörü Selçuk İnan, Mert Güzenge’yi, haklı da olsa, bir güzel fırçalıyor. Mert kardeşim de, bu fırçayı bir güzel yiyor ve başını öne eğerek çekip gidiyor. Afiyet olsun Mert kardeşim… Merak ediyorum, Selçuk İnan’ı da mahkemeye verebilecek misin?

KARAGÜMRÜK - KONYASPOR
Hakem: Kadir SAĞLAM (8,2) -Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Mehmet KISAL (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Hakan YEMİŞKEN (8.2) - Dördüncü Hakem: Abdullah Buğra TAŞKINSOY (8.4)
VAR: Mustafa ÖĞRETMENOĞLU (8.2) - AVAR: Emre MALOK (8.4)

Hakemlik kariyerinde çıkışta olan, Kadir Sağlam için talihsiz bir maçtı. İki siyah beyaz hatası var maçta. 63. Dakikada Diagne, Konya ceza sahası içinde kendini yere attı. Hakem Kadir Sağlam, pozisyonu doğru süzdü ve oynattı. Ancak, Diagne’nin, “hakemi aldatmaya yönelik hareketten” dolayı sarı kart görmesi gerekirdi. 49. Dakikadan da sarı kartı olan Diagne, sarı kart görse, ikinci sarı kattan ihraç olacaktı. Karagümrük’ün son golü öncesi taç atışı hatalı kullanıldı. Taç atışının el değiştirmesi gerekirdi. Bu pozisyonda da hem kıdemsiz yardımcı hakem Hakan Yemişken hem de Kadir Sağlam, oyunun kaderini etkileyecek bir hata yaptılar.

ANKARAGÜCÜ - KAYSERİSPOR
Hakem: Ümit ÖZTÜRK (8.4) - Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Esat SANCAKTAR (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Deniz Caner ÖZARAL (8.4) - Dördüncü Hakem: Adnan Deniz KAYATEPE (8.4)
VAR: Alper ÇETİN (8.4) - AVAR: Hakan CEYLAN (8.4)

Ümit Öztürk, maçın genelinde başarılıydı. Tempolu geçen maçı, güzel yönetti oyunun akışını çok kesmedi. Ankaragücü’nün penaltı beklediği iki pozisyonda da, devam kararı doğruydu.

GİRESUNSPOR - ÜMRANİYESPOR
Hakem: Sarper Barış SAKA (8.4) - Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Bilal GÖLEN (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Osman Gökhan BİLİR (8.4) - Dördüncü Hakem: Reşat Onur ÇOŞKUNSES (8.3)
VAR: Özgür YANKAYA (8.4) - AVAR: Onur ÖZÜTOPRAK (8.4)

Yoğun yağış altında oynanan maçta Sarper Barış Saka genelde başarılıydı. Giderek daha iyi oluyor. 12. Kural ve disiplin (kart) uygulamalarında biraz daha dikkatli olmalı. 66. Dakikada Görkem’in, Kartal ‘a sert bir darbesi var. Faulü verdi ama sarı kartı es geçti. Dördüncü hakeminin de kendisine, bu pozisyonda yardımcı olması gerekirdi.

BAŞAKŞEHİR – ADANA DEMİRSPOR
Hakem: Arda KARDEŞLER (8.0) - Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: İbrahim Çağlar UYARCAN (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Ali Saygın ÖGEL (8.4) - Dördüncü Hakem: Çağdaş ALTAY (8.4)
VAR: Serkan TOKAT (8.4) AVAR: Alper ÇETİN (8.4) AVAR: Ceyhun SESİGÜZEL(8.4)

Bir hakem, yanlış kararlar verebilir. Yanlış görebilir, yanlış değerlendirebilir… Ancak, hiçbir şekilde saha içinde, kendini ezdirmemeli….

Maç Arda Kardeşler ile Başakşehirli Okaka arasında geçti resmen. Okaka kart görmek için çırpındı, Arda Kardeşler göstermemek için… Maç bitiminde Okaka rakibine saldırmasına rağmen, sarı kart gördü. Ayıp Arda hocam… İtirazdan göster, devamlı faullü oynamaktan göster. Kendini bu kadar ezdirmene ben üzüldüm.

Başakşehir’in, ofsayt nedeniyle iptal edilen golünde, Adana Demirspor kalecisi, yerdeki topa dokunarak hâkimiyeti altına almasına rağmen Başakşehirli oyuncunun, topa müdahalesi var. Arda Kardeşler’in gol iptal sebebi ofsayt değil, kaleciye faul olmalıydı.

ALANYASPOR - TRABZONSPOR
Hakem: Mustafa Kürşad FİLİZ (7.9) - Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Kamil ÇETİN (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Candaş ELBİL (8.4) - Dördüncü Hakem: Alper AKARSU (8.4)
VAR: Hakan CEYLAN (8.0) AVAR: Koray GENÇERLER (8.4) AVAR: Kerem ERSOY(8.4)

Hakem Kürşad Filiz, Trabzonspor’un ÜÇ (3) NET PENALTISINI vermeyerek,maçın kaderi ile oynadı. 20. ve 40. Dakikalarda Balkoveç’in ceza sahası içinde Trezeguet’e yaptığı hareketler penaltı… İlkinde, Trabzonlu oyuncunun geçişini dirseği ile engelliyor, ikincisinde de Trezeguet’in dizine, dizi ile vuruyor. 90+4’de bu sefer Leroy Fer, Trezeguet’e ceza sahası içinde kayarak giriyor. Bu da net penaltı ve kırmızı kart sınırını zorlayan bir hareket. Hakem ve VAR hakemi, bu üç pozisyona seyirci kaldılar.

Ayrıca; 10. ve 44. Dakikalarda, Alanyasporlu Lusamba, Bakasetas’a yapmış olduğu müdahalelerin ikisi de sarı kart. Lusamba’nın çift sarı karttan ihracı gerekirdi.

İSTANBULSPOR - GAZİANTEP
Hakem: Burak ŞEKER (8.5) - Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Samet ÇAVUŞ (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: İlker TAKPAK (8.4) - Dördüncü Hakem: Alper AKARSU (8.4)
VAR: Mustafa İlker ÇOŞKUN (8.5) - AVAR: Özgür YANKAYA (8.4)

Yedi hafta sonra maç alan Burak Şeker, birkaç pozisyon haricinde şansını iyi değerlendirdi. Maçın en kritik anı 90+9’da yaşandı. Bu dakikada; Antep ceza sahası içinde direkten dönen topu Mustafa Eskihellaç, gol olmaması için elle kesti. Hakem Burak Şeker’in bu pozisyonda, yeri doğruydu. Top direkten geldiği için de oyuncuya verilen sarı kart doğru karar.

FENERBAHÇE - GALATASARAY
Hakem: Halil Umut MELER (8.2)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Mustafa Emre EYİSOY (8.5)
İkinci Yardımcı Hakem: Süleyman ÖZAY (8.6)
Dördüncü Hakem: Abdülkadir BİTİGEN (8.4)
VAR: Alper ULUSOY (8.3) AVAR: Serkan TOKAT (8.5) AVAR: Serkan OK (8.5)

Halil Umut Meler’in uzun zaman sonra seyrettiğim en kötü maçıydı. Bir takımın oyun ve skor anlamında üstün olması, konuşulmamasının sebebi. Standart kararlar veremedi. Örneğin: 25. Dakikada taç çizgisi kenarında Boey - Ferdi mücadelesinde faul dahi yokken, Boey’ e kart çıkarttı. 39. Dakika Szalai’nin Kerem’in ayağına basmasına ve 73. Dakikada, Fenerbahçe ceza alanı önünde Samuel’in Kerem’in formasından çekip düşürmesine, ‘devam’ kararı verdi ki, her seferinde iki pozisyonda faul ve sarı kart olmalıydı. Doubais - Valencia sözlü didişmesinde, her iki oyuncuya sarı kart verirken, kafa kafaya gelen Abdülkerim - Ferdi pozisyonunda, oyunu devam ettirdi.

Galatasaray’ın iptal edilen iki golünde de kıdemsiz yardımcı hakem Süleyman Özay, çok doğru kararlar verdi. Özellikle Kerem ‘in ofsayt olduğu pozisyonda bekle - gör taktiğini mükemmel uyguladı. ( Bu pozisyonda ofsayt olmayan Barış Alper topla buluşsa devam kararı verecekti.)

Galatasaray’ın ikinci golünde de, kıdemli yardımcı hakem Mustafa Emre Eyisoy’un, doğru yer alarak oynatması yardımcı hakemliğin yüz akıydı.  Kerem ofsayt değildi topa dokunduğu için de, İcardi ofsayt olmaktan kurtuldu.

AVAR  hakemleri Serkan Ok ve Serkan Tokat da doğru karar verdiler.