Uğur Temel
KİMİNE “VAR” KİMİNE “YOK”
“Uğur Hoca’nın Not Defterinde” her hafta çarşamba günleri, ligin renkli maçlarının hakem performanslarını ve –ağırlıklı- olarak hakem gündemini okuyacaksınız.
VAR sisteminin tartışılmadığı maç yok neredeyse. Sıkıntının en büyüğü hakemlerin; “nasılsa VAR müdahale eder” diyerek kendilerini garantiye alma çabasından kaynaklanıyor. Oysaki; “Geciken adalet, adalet değildir.”. Çünkü, maçın tansiyonu içerisinde geç verilen bir karar, hakemin inandırıcılığını yitirmesine sebep oluyor. Bir başka sıkıntı da monitör başındaki hakemlerin yetersizliği… Saha içi ve VAR kadrolarının ayrılması gereksiz ve saçma… MHK’nin, normal şartlar altında en fazla 2.Lig’de görev vereceği isimler, Süper Lig’de monitör başında, maça damga vuruyor, skoru etkiliyor. VAR kadrolarının kısıtlı olması sebebi ile de hatalı karar veren kızağa çekilemiyor, maç almaya devam ediyor. “Ödül-Ceza” sistemi yok… Peki çare? Çare; acilen liyakatli atamaların yapılması… Hakemlikteki kan kaybının en önemli sebebi olan, “hakem siyasetinin” (Faal Futbol Hakemleri Derneğinden kaynaklanır ve bu dernek ayrı bir yazı konusudur.) bitirilmesi. Alt kademedeki hakemlerin yoğun bir şekilde yetiştirilmesi… Türk futbolu gibi, Türk Hakemliği de kan kaybediyor. Liyakatli eller müdahale etme ise, durum çok kötü…
Not defterimi açmadan, performans değerlendirilmesinin nasıl olduğunu anlatalım… Herhangi bir hakem, herhangi bir maçtaki “baz” notu 8,4’tür. Hakem, verdiği doğru ya da yanlış kararlarla notunu arttırır veya düşürür. Bu sayfada da her hakem için başlangıç puanı, 8,4 olacak. 13 yıl boyunca amatör- profesyonel birçok maça çıktım. Kurallar çerçevesinde gördüğümü, inandığımı çaldım. Bu satırları yazarken de yine aynı mantıkla, kurallar çerçevesinde gördüğümü inandığımı yazacağım. “Uğur Hoca’nın Not Defterine” hoş geldiniz…
KAYSERİSPOR- GALATASARAY
Hakem: Arda KARDEŞLER (8,1)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Aleks TAŞÇIOĞLU (8,4)
İkinci Yardımcı Hakem: Bahtiyar BİRİNCİ (8,4)
Dördüncü Hakem: Kadir SAĞLAM (8,4)
VAR: Erkan ENGİN (8,1) AVAR: Serkan TOKAT (8,4)
Süper Lig kadrosunda olmasına rağmen, Süper Lig’de maç yönetmemesi gerektiğini düşündüğüm isimlerden birisi. İstikrarı yok. Benzer pozisyonlarda, farklı düdükler çalabiliyor. Maçın henüz 47. Saniyesinde, İcardi’nin şutunda top, Hosseını’nin eliyle buluşuyor. Bu çarpma değil… Pozisyonda, sağ kol açılarak topun geçişini engelliyor. Penaltının yanı sıra, Kayserisporlu oyuncunun sarı kart görmesi gerekir. Bu pozisyonu hakem kaçırsa da VAR Hakemi Erkan Engin’in mutlaka yakalaması gerekirdi. Skora etki edebilecek, fahiş bir hata…
Galatasaray’ın iptal edilen golünde ise; kol doğal bir konumda olsa bile, temastan hemen sonra gol atılıyorsa, iptal kararının verilmesi gerekir. Bu pozisyonun yorumu doğru.
BEŞİKTAŞ- TRABZONSPOR
Hakem: Ali ŞANSALAN (8,2)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Cevdet KÖMÜRCÜOĞLU (8,4)
İkinci Yardımcı Hakem: Süleyman ÖZAY (8,4)
Dördüncü Hakem: Mustafa Kürşat FİLİZ (8,3)
VAR: Serkan TOKAT (8,5) AVAR: Koray GENÇERLER(8,4)
Çanakkale Bölgesi hakemi Ali Şansalan, 12. Kural (Fauller ve Fena Hareketler) konusunda, ne yazık ki hep sınıfta kalan isim.8. Dakika’da Marek Hamsik’in, hakemin de gözü önünde, Salih’in ayağına bastı. Ali Hoca, pozisyonu devam ettirdiği gibi, kendisine çarpan top sonrası, hakem atışı ile maça başladı. Trabzonsor ceza alanı önünden, Beşiktaş lehine serbest vuruş kararı vermesi, daha doğru oludu düşüncesindeyim.
Maçın uzatma anlarında Yusuf’un Gedson Fernandes’in baldırına vurduğu pozisyonda ise, Şansalan önce “sarı kartına” başvurdu. VAR Hakemi Serkan Tokat’ın uyarısıyla, izleyip “kırmızı kart” ile Yusuf’u ihraç etti. VAR’ın uyarısı doğruydu. Sıkıntılı olan konu, Yusuf’un Fernandes’e yaptığı, “şiddetli hareketi” görmesine rağmen çözememesi…
VAR’da pozisyonun kontrolü sırasında ve öncesinde Beşiktaş kulübesine çıkan kartlarda da dördüncü hakem Mustafa Kürşat Filiz’in, önleyici hakemlik yapması ve itirazların yükselmesini bastırması gerekirdi.
ANKARAGÜCÜ-FENERBAHÇE
Hakem: Halil Umut MELER (8,0)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Volkan Ahmet NARİNÇ (8,3)
İkinci Yardımcı Hakem: Hakan YEMİŞKEN (8,3)
Dördüncü Hakem: Mert GÜZENGE (8,4)
VAR: Mustafa ÖĞRETMENOĞLU (8,0) AVAR: Alper ÇETİN(8,3)4
Halil Umut Meler… Tecrübeli hakemin, bu maçta iki net hatası olduğunu düşünüyorum. Batshuayi’nin attığı golden önce rakibine karşı tehlikeli bir şekilde oynaması var. Bu golün iptal edilip, endirekt serbest vuruş verilmesi görüşündeyim.
Yine ilk yarıda, İrfan can Kahveci’nin, Emre Kılınç ile olan hava topu mücadelesinde, Kahveci, Kılınç’a dirseği ile vuruyor ve aşırı güç uyguluyor. “Sarı buçuk” olabilecek bir pozisyon… Sarı kart, bence, kesin, kırmızı verse de “yorumu bu oldu.” derim. Her iki pozisyonda da VAR hakemi Mustafa Öğretmenoğlu’nun da monitör başında pozisyonu daha fazla incelemesi gerekirdi. İkinci yarıda, Osayi Samuel’in koluna gelen topta; Samuel’in kolu doğal konumda olmamasına rağmen, top oyuncunun pazu kısmına geliyor. Bu pozisyonda, ‘penaltı kararı’ çıksa, ağır olurdu. Ankaragücü’nün sayılmayan iki golünde de “uydum VAR çizgisine” demek zorundayız…
KONYASPOR- GAZİANTEP
Hakem: Çağdaş ALTAY (8,0)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: İbrahim Çağlar UYARCAN (8,4)
İkinci Yardımcı Hakem: Deniz Hançer ÖZARAL (8,4)
Dördüncü Hakem: Oğuzhan AKSU (8,4)
VAR: Hakan CEYLAN (8,0) AVAR: Özgür YANKAYA(8,4)
Konyaspor - Gaziantep maçının son dakikalarında, Gaziantep ceza alanı içerisinde, Konyaspor’lu Muriç’in şutunu Antepli oyuncu Hanousek, bariz el ile oynayarak dışarıya atıyor. Maçın hakemi ve VAR hakeminin bu pozisyonu görmemesi mümkün değil. Ancak, ne hikmetse görmüyorlar…
İstanbul bölgesinden olan hakem arkadaşımız Çağlar Uyarcan, geçen hafta Başakşehir- Sivasspor maçında, Sivasspor lehine verdiği penaltı kararıyla da soru işareti bırakmıştı akıllarda. O pozisyon, meşhur “yapay zekâ” dan geçer not(!) almış olmalı ki; bu hafta da maç yönetti. Babası da eski bir hakem olan Çağda Altay’a “yapay zekâ” bu hafta da maç verip vermeyeceğini merak ediyorum doğrusu…
SİVASSPOR- GİRESUNSPOR
Hakem: Bahattin ŞİMŞEK (7,9)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Erdinç SEZERTAM (8,4)
İkinci Yardımcı Hakem: Yusuf BOZDOĞAN (8,4)
Dördüncü Hakem: Emre KARGIN (8,2)
VAR: Koray GENÇERLER (7,9) AVAR: Mustafa İlker ÇOŞKUN (8,4)
Hakemlik,bir kumaş meselesi. İnsanın içinde o kumaş olmalı. Babadan oğula, kalıtımsal geçmiyor ne yazık ki… Eski hakem Selami Şimşek’in oğlu, Bahattin Şimşek, kumaşı yetmeyenlerden… Giresunlu oyuncuyu, ikinci sarı karttan ihraç edemeyişi, bunun örneği. Maçın ikinci yarısında oyuna giren Faustin 71. Dakikada sarı kart görüyor, karar doğru. Hemen ardından, tıpkı “hentbol” oynar gibi, elle müdahale ediyor. Bahattin hocam gözünün önündeki pozisyonda kart kullanmıyor. Yardımcı hakemlikten hakemliğe, oradan da VAR’a geçen Koray Gençerler ise, pozisyonu seyretmesine rağmen, ‘oyna, devam’ diyor… Ardından da Futbol Federasyonu Başkanı çıkmış; “VAR sistemi hata yapmıyor, protokol yanlış uygulanıyordu, sınırlar içine çektik.” diyor… Sarı kartlı oyuncu, hentbol oynuyor, hakem uyuyor,VAR; ‘protokol’ sınırları içine çekildiği için susuyor… Biz de buna adaletli oyun diyoruz…
Uğur Hoca’nın Not Defteri