Uğur Temel

Amatör hakem diyerek, geçmeyin. Hakemliğin bel kemiği, yetişme noktasıdır. Hakem, amatör maçlarda sahada yer almasını, kuralları uygulamasını, futbolcu ile diyaloğu öğrenir. Amatör maçlarda pişer. Kelle koltukta, nerdeyse yok denecek kadar güvenlik önlemiyle maç yönetir. İl hakem kurulları; “güvenlik yoksa maçı oynatmayın” der ama maçı oynatmazsanız; “yahu, ne vardı ki oynatmayacak?” diyerek başınıza kakarlar. Futbolcusu ayrı artisttir, yöneticisi ayrı havalıdır, seyircisi ayrı beladır. Hepsi ile ayrı ayrı mücadele eder hakem. Ve bu mücadelesinin karşılığında alacağı rakam, SADECE 247.5 LİRADIR. Bu da zamlı hali… Seneler sonra, yüzde 65 zam yapmayı uygun (!) gördüler.

Hakem maçına çıkar 90 dakika sonra parasını cebine koyar zannediyorsanız, yanılırsınız… Hakemin cebine para, maçtan 45 gün ila 60 gün sonra girer… Ne kadar güzel değil mi? Her türü sıkıntıyı çek, toplu taşıma ile maça git, küfür kâfir, güvenlik önlemi olmadan maçı yönet, 60 gün sonra paranı al…

Süper Lig’deki hakemler ise; paşalar gibi uçakla maça giderler, 5 yıldızlı otelde kalırlar, havaalanından otele, otelden stada oradan tekrardan alana götürülürler. Her türlü güvenlik önlemi altında maç yönetirler(!). Ve 20 bin lirayı alırlar. (Onlar da paralarını geç alıyorlarmış.) Ancak, 20 bin lira sadece maç parasıdır. Yol, otel için ayrıca harcırah alırlar.

Eyvallah; Süper Lig marka… Ama bu kadar da uçurum olmaz ki… Kabul, hakemlik para için yapılmaz, sevgi işidir… O zaman buyurun bir amatör maçı yönetmeye çalışın… Nereden bulaştık bu işe der, kaçarsınız.

Peki, bu amatör hakemlerin sorununa el atacak merci yok mu? Var… Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği (TFFHGD) var. Ne iş yapar bu dernek? Amatör hakemine verilen 247,5 lirayı reva görür…

Not defterimi açmadan, performans değerlendirilmesinin nasıl olduğunu anlatalım… Herhangi bir hakemin, herhangi bir maçtaki “başlangıç” notu 8,4’tür. Hakem, verdiği doğru ya da yanlış kararlarla notunu arttırır veya düşürür. Bu sayfada da her hakem için başlangıç puanı, 8,4 olacak.

13 yıl boyunca amatör- profesyonel birçok maça çıktım. Kurallar çerçevesinde gördüğümü, inandığım kararları verdim… Bu satırları yazarken de yine aynı mantıkla, kurallar çerçevesinde gördüğümü inandığımı yazacağım ve puanlama yapacağım. “Uğur Hoca’nın Not Defterine” hoş geldiniz…

KAYSERİSPOR: 4 - SİVASSPOR: 1
Hakem: Arda KARDEŞLER (7,9)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Mehmet Emin TUĞRAL (8.3)
İkinci Yardımcı Hakem: Serkan ÇİMEN (8,3)
Dördüncü Hakem: Yasin KOL (8,3)
VAR: Mustafa İlker COŞKUN (8,3) AVAR: Mete KALKAVAN (8,3) AVAR: Mehmet Ali ÖZER (8,4)

Geçtiğimiz hafta Pazartesi oynanan Başakşehir – Adana Demirspor maçında çok kötüydü. Bu kadar berbat maç yönetmesinin ardından, bu haftada maç alması çok şaşırtıcı… Ancak istikrar açısından tebrik etmek isterim; yine kötüydü…

21.dakikada Robin Yalçın, Carole’un ayağına basıyor. Bence bu harekette, güç transferi de gerçekleşiyor, ciddi faullü oyundan oyuncu ihraç edilmeliydi. Sadece faul verdi. Kayserili Majid Hüseyni, Ahmet Musa’nın ayağına basıyor, bu harekette bence sınırda bir hareket. En az sarı olmalıydı, faul bile vermedi.

79. Dakikada saha iki futbolcu tartışmaya başlıyor saha içinde, olay büyüyor ve saha karışıyor. Maçın başından beri hatalı bir yönetim gösteren Arda Hoca, olayları çözemedi ve sarı kartla geçiştirmeye çalıştı. Olayları çıkartan iki futbolcu da kırmızı kart görmeliydi.

Acaba muhteşem (!) yapay zekâ, Arda Hoca’ya hafta içi kupa maçlarında ya da hafta sonu ligde tekrardan maç verecek mi? Merakla bekliyorum…

GALATASARAY: 4 – HATAYSPOR: 0
Hakem: Kadir SAĞLAM (8.2)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Murat ALTAN (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Ogün KAMACI (8.4)
Dördüncü Hakem: Sarper Barış SAKA (8.4)
VAR: Mustafa ÖĞRETMENOĞLU (8.4) AVAR: Özgür YANKAYA (8.4) AVAR: Kemal YILMAZ (8.4)

Hakem Kadir Sağlam; geçtiğimiz hafta, Karagümrük – Konya maçında, Karagümrük’ün üçüncü golü öncesi, taç atışı ihlalini çözmemiş ve Konya hatalı bir gol yemişti. Galatasaray – Hatayspor maçında kötü bir yönetim sergiledi. En az 7-8 sarı kart çıkacak maçı kartsız bitirdi.

Maçın hemen başında; 4. dakikada Abdülkerim’in Bertuğ’un koşusunu engellemesi, 5. dakikada Oliviera’nın Riberio’nun ayağına basması, 6. dakikada Barış Alper’in taç çizgisi üzerinde Adakugbe’ye yaptıkları hareketlerin karşılığı sarı kart olmalıydı.

20.dakikada Bertuğ, Abdülkerim’in ayağına basarak, kendisine yapılan faulün intikamını aldı. Sarı kart yine yok.

41. dakikada Boudjema, Torreira’nın yüzüne dirseği ile vuruyor, faul bile vermiyor. 47.dakikada Kamil Ahmet, Torreira’nın ayağına basıyor, ‘border-line (sınırda)’ bir hareket kırmızı bile olur, oynatıyor. 49.dakikada İcardi, Riberio’yu arkadan çekiyor. Hakem avantaj oynattığı için sadece faul veriyor. Oysa, İcardi’nin yapmış olduğu hareket sportmenliğe aykırı bir hareket. Bu yüzden avantaj oynatsa bile sarı kart kullanmalıydı.
Ah, yapay zekâ ah… Ne çekti Türk Hakemliği senin elinden…

ADANA DEMİRSPOR: 3 – ANKARAGÜCÜ: 1
Hakem: Burak ŞEKER (?)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Murat Tuğberk CURBAY (8.7)
İkinci Yardımcı Hakem: Süleyman ÖZAY (8.4)
Dördüncü Hakem: Cihan AYDIN (8.4)
VAR: Hakan CEYLAN (?) AVAR: Alper ÇETİN (8.5) AVAR: Fatih TOKAİL (8.5)

Geçtiğimiz hafta, İstanbulspor – Gaziantep maçında son dakikada İstanbulspor lehine doğru bir penaltı veren Burak Şeker, bu maçta yaptığı hata ile bir çuval inciri berbat etti. Ankaragücü’nün maçın hemen başında, attığı gollü önce verdi. Ardından VAR hakemi Hakan Ceylan’ın uyarısıyla iptal etti.

1-) VAR hakemi ne gördü de Burak Şeker’i çağırdı?

2-) Burak Şeker, ne gördü de golü iptal etti?

Yoksa gol iptalinde, geçtiğimiz hafta içi Adana Demirspor Başkanı Murat Sancak’ın açıklamaları mı etkili oldu?

Tertemiz gol, gördüğünü yorumlayamayan iki hakem tarafından, iptal edildi… Başka hangi kararını değerlendireyim ki hakemin? Maçın kaderi ile oynadı, oynayacağı kadar…

Ankaragücü’nün ofsayt gerekçesi ile iptal edilen iki golü var. Yardımcı hakem Murat Tuğberk hocamı kutluyorum, çok çok ince pozisyonlardı, ikisinde de doğru karar verdi.

KONYASPOR: 1 BEŞİKTAŞ: 2
Hakem: Abdülkadir BİTİGEN (8.4)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Ceyhun SESİGÜZEL (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem:
İbrahim Çağlar UYARCAN (8.4)
Dördüncü Hakem: Ümit ÖZTÜRK (8.4)
VAR: Serkan TOKAT (8.4) AVAR: Mete KALKAVAN (8.4) AVAR: Ekrem KAN (8.4)

Abdülkadir Hoca, kötü başladığı sezonda, ritmini buldu. Çok başarılı maçlar çıkartıyor. Maçın tempolu ve zevkli geçmesinde katkısı büyüktü. Eleştirim, disiplin uygulamaları yönünde olacak… Kart göstermesi gereken pozisyonları es geçti. Konyasporlu Ahmet Oğuz, oyunu devamlı bozmaya yönelik oynadı. Kart görmeden maçı bitirmesi mucizeydi.

TRABZONSPOR: 1 – BAŞAKŞEHİR: 0
Hakem: Ali ŞANSALAN (8.5)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Cevdet KÖMÜRCÜOĞLU (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Aleks TAŞÇIOĞLU (8.4)
Dördüncü Hakem: Volkan BAYARSLAN (8.4)
VAR: Koray GENÇERLER (8.5) AVAR: Alper ULUSOY (8.4) AVAR: Mustafa Emre EYİSOY (8.4)

Haftanın en kritik maçını en az hata ile tamamladı. Sahada yer alışı doğruydu. Faullerde standart kararlar verdi. Kendisini ve ekibini tebrik ediyorum.

İlk yarının uzatma anlarında, Başakşehir’in penaltı beklediği pozisyonda, devam kararı doğru. Top, Bartra’nın eline çarpıyor. Okaka’nın her iki sarı kartı ve ihracı doğru. İlk sarı kartında, sol kolu ile rakibinin başına vuruyor. İkinci sarı kartında, top için mücadele yok, sportmenliğe aykırı harekette bulunuyor.

Ali Şansalan hocaya tek eleştirim, kırmızı kart göstermesinden sonra etrafını saran oyuncularla ilgili olacak. Şiddetli itirazdan dolayı, en az bir oyuncuya da sarı kart göstermesi gerekirdi.

GAZİANTEP: 1 – FENERBAHÇE: 2
Hakem: Mustafa Kürşad FİLİZ (?)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Serkan OLGUNCAN (8.2)
İkinci Yardımcı Hakem: Cem ÖZBAY (8.2)
Dördüncü Hakem: Mert GÜZENGE (8.2)
VAR: Mete KALKAVAN (8.3) AVAR: Mustafa ÖĞRETMENOĞLU (8.4) AVAR: Esat SANCAKTAR (8.4)

Maşallah dediğim beş gün yaşamıyor benim… Mustafa Kürşad Filiz’in sezon başında iki maçını seyretmiş, beğenmiş ve buradan da yazmıştım.  Keramet bende olacak ki, o günden bu yana Kürşad Hoca, kayıp… Hoş, yapay zekâ denen ve ne menem şey olduğunu halen çözemediğim uygulama sayesinde, beş gün önce berbat ötesi maç yönettiği halde, yine maç alıyor. Nerede kaldı adalet Sayın Sabri Çelik?

Mustafa Kürşad Filiz bu maçta kötü değildi. Çok çok çok kötüydü… Maç boyunca verdiği kararlardan sadece iki tanesi DOĞRU; Sagal’a, itiraz sebebiyle gösterdiği, ikinci sarı kart ve Serdar Dursun’un Antep ceza sahası içinde rakibinin yüzünde patlayan rövaşatası sonrası gördüğü sarı kart…  Bozuk saat gibiydi.  Maç boyunca iki kere doğruyu gösterdi.

Antep’in beraberlik golü öncesi verdiği faul yanlış… Djilobodji kırmızı kart görmeliydi… Szali’ye gösterdiği sarı kartta, faul bile yok… Liste uzar gider, sayfa yetmez.
En trajikomik hatası da Fenerbahçe ceza alanı içinde, penaltı almak için kendini yere atan Gaziantepli oyuncuya, nasihat etmesi oldu. Bu kural, yeni çıktı herhalde…
MHK’yı araba devrilmeden uyarayım; Fenerbahçe puan kaybetse, pamuk ipliğiyle bağlı olduğunuz, koltuklarınız gitmişti. Kürşad Filiz’e Süper Lig’de maç vermeye devam ederseniz, sizi yakar… Zaten, birkaç aylık ömrünüz kaldı. Garantiye oynayın…

Maçın yardımcı hakemlerine gelince… Kıdemsiz (İki numaralı yardımcı hakem, Cem Özbay) yardımcı hakemin, ilk Süper Lig maçıydı. Üç ofsayt tespiti yaptı. Üçü de yanlış… İlk Süper Lig maçına çıkan hakem böyle bir maça mı atanır? Bu nasıl yöneticilik? Kıdemli yardımcı hakem Serkan Olguncan, 90+3’te Fenerbahçe atağında oyun akarken, öyle bir faul tespiti yaptı ki, facia… Fenerbahçeli oyuncuya faul yapılıyor ve top Fenerbahçe’de… Bu kadar mı koptunuz maçtan hocam? Siz FIFA Yardımcı Hakemisiniz, böyle bir hata yapma hakkınız yok…

Ekip olarak Gaziantep’den sağ salim çıkabildiyseniz ne mutlu size… Bu hataları, amatör maçta yapsanız sahadan zor çıkarsınız… Bunu; en iyi de sen bilirsin Mustafa Kürşad Filiz hocam…

KASIMPAŞA: 2 – KARAGÜMRÜK: 2
Hakem: Çağdaş ALTAY (8.0)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Mustafa SAVRANLAR (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Murat Ergin GÖZÜTOK (8.4)
Dördüncü Hakem: Yiğit ARSLAN (8.2)
VAR: Erkan ENGİN(8.0) AVAR: Mustafa İlker ÇOŞKUN (8.4) AVAR: Gürcan HASOVA (8.4)

Çağdaş Altay, ‘’kapasitem bu, benden hakem olmaz.» diyor, MHK, ‘’sen bilmezsin, senden hakem olur.» diyor.  Hakem camiası içinde sevilen ve önemli bir görevde bulunan bir hocam anlatmıştı Çağdaş Altay için harcanan emekleri. Hayretler içinde dinlemiştim…

72. Dakikada Kasımpaşalı oyuncuya faul yapılıyor Atak devam ediyor. Düdüğü ağzına götürüyor ama niyeyse çalmıyor. Pozisyon bitince faulü veriyor. Bu nasıl bir avantaj, neyin kafası hocam bu?xÇağdaş Altay, 90+10’da ‘’ben futbolu bilmiyorum» dedi. Kasımpaşalı Donk’ un pasında, takım arkadaşı Bahoken, topu omzu ile indirdi ve şahane bir bileşik hareket ile ağları gördü. Hakem Altay, bu pozisyonda “el ile oynama kararı” verdi. Hocam, futbolda pazu kısmının omuza doğru olan bölgesi ile top kontrolü de yapılır, gol de atılır… VAR hakemi, pozisyonu inceledi ve- niyeyse- seyretmesi için çağırdı, Çağdaş Hoca’yı. VAR hakemi Erkan Engin- ki o da tam bir bomba -temiz olan golü verse, hiçbir şey olmayacak. Zaten kötü bir maç yöneten Çağdaş Altay, ekranda pozisyonu incelemeye giderken, her iki takımın teknik heyetine birer kırmızı kart gösterince, ortalık daha da karıştı… Az buçuk futbol bilseler hiç bu olaylar yaşanmayacaktı.

ÜMRANİYESPOR: 0 – İSTANBULSPOR: 2
Hakem: Ali PALABIYIK (8.5)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Kerem ERSOY (8.4)
İkinci Yardımcı Hakem: Abdullah Bora ÖZKARA (8.4)
Dördüncü Hakem: Burak PAKKAN (8.4)
VAR: Alper ULUSOY (8.5) AVAR: Serkan TOKAT(8.4)
AVAR: Ayberk DEMİRBAŞ (8.4)

Ali Palabıyık’a ceza yaramış. (Yeri gelmişken bir kez daha yazayım. Ali Hoca için, “sezonu kapattı.” diyorlardı. Federasyondaki, etkili dostlarım, “birkaç maç cezalı.” demişlerdi. Masa başından yazmak bu kadar oluyor işte…) Çok iyi bir maç çıkardı. Ümraniyespor lehinde verdiği penaltı, ders niteliğinde gösterilecek bir karardı. Korner öncesi, uyardı, top oyuna girdiğinde aksiyon devam edince de penaltıyı verdi.  İstanbulspor ‘un attığı ikinci golde de avantajı doğru uyguladı. Tek hatası, Ümraniyespor lehine verdiği ve VAR yardımı ile iptal ettiği penaltı. Hakemi aldatmaya teşebbüsten Ümraniyespor’lu oyuncu sarı kart görmeliydi.

ANTALYASPOR: 2 – GİRESUNSPOR: 2
Hakem: Yaşar Kemal UĞURLU (7.9)
Birinci (kıdemli) Yardımcı Hakem: Serkan OK (8.3)
İkinci Yardımcı Hakem: Volkan Ahmet NARİNÇ (8.4)
Dördüncü Hakem: Turgut DOMAN (8.3)
VAR: Emre MALOK (7.9) AVAR: Erkan Engin (8.4)
AVAR: Burak OLCAR (8.4)

41 yaşında FİFA olan Yaşar Kemal Uğurlu, Arda Kardeşler ile, FİFA hakemlerinin en kötüleri. (Bu iki hakemimiz yetmezmiş gibi aralarına Erkan Özdamar da eklendi.) Maç içindeki tek doğru kararı, Antalyasporlu Fernando’nun, Giresunsporlu Sergio’ya yaptığı faulü doğru süzmesi. Bu pozisyon, ciddi faullü oyun, ihraç kararı doğru. 72.dakikada Antalyasporlu Nakajıma kale sahası içinde topa vurmak üzereyken, sol ayağına Alexis Perez’in darbesi var. Net penaltı bu pozisyon. Ne kendisi ne de VAR Hakemi bu pozisyonu çözebildi. Çok net pozisyonu görememek de beceri ister…

Yaşar Kemal Uğurlu maçı o kadar kötü yönetti ki, futbolcular adaleti kendileri sağlamak istediler. 90+9 ve 90+11’de iki takım oyuncuları, boğaz boğaza geldiler. Her iki olayda da olayları başlatan futbolcuların ihraç edilmesi gerekirdi. Sarı kart ile geçiştirdi. İhraç raporu yazmak, zor geldi sanırım paşama…