Emre Özpeynirci

Temmuz ayında yaklaşık 73 bin otomobil satılırken bunun 23 bin adedi marka ve distribütörlerin ellerinde kalan stoklar nedeniyle kendilerine faturalandırdıkları araçlardan oluştu. Özellikle Ağustos-Ekim ayları arasında bu araçların ikinci elde satışına şahit olacağız.

Temmuzda satılan 73 bin otomobilin 23 binini markalar kendilerine faturaladı

Hatırlatmak gerekirse Ticaret Bakanlığı, Eylül 2022’de fırsatçılığın önüne geçmek için otomobil satışında 6 ay/6 bin km şartı getirmişti. Yani yaklaşık 2 yıldır aldığınız bir otomobili 6 ay veya 6 bin km dolmadan satamıyorsunuz. Talebin arzın çok üstünde olduğu bir dönemde fırsatçılığın önüne geçmek için alınan bu karar, arz artsa da haziran ayında yeniden uzatıldı. Bu uzatmayı özellikle yetkili satıcılar yani bayiler, üstlerinde stok baskı oluşmaması için istedi. Ama 7 Temmuz’da yürürlüğe giren GSR2 (Genel güvenlik yönetmeliği) yönetmeliği nedeniyle otomotiv sektörünün elinde ciddi stok kalınca, 5 Temmuz’da sessiz sedasız marka ve distribütörlere bir muafiyet tanındı. Buna göre sadece markalar ve distribütörlere (bayi ve galeri hariç) GSR2’den dolayı son dönemde kendilerine faturaladıkları araçları 6 ay 6 bin km şartına uymadan, 2.el olarak satabilme hakkı verildi.

TESCİL RAKAMLARI AÇIK

İşte mayıs ve haziran aylarında otomotiv pazarının 100 bin adedi aşmasından sonra durgun geçmesi beklenen temmuz ayında pazarın 94 bin adedi geçmesinin sebebi de markaların kendilerine faturalandırdıkları bu otomobillerden kaynaklandı. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) her ne kadar bu rakamın 3-5 bin adet arasında olduğunu söylese de, EBS Danışmanlık’ın tescil rakamları üzerinden çıkardığı rakama göre sayı yaklaşık 23 bin adet civarında. Bu konuda her kafadan farklı sesler çıktığını söyleyen EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, “Ancak tescil rakamları üzerinden çıkardığımız rakamlarda bu sayının 23 bin adet olduğu görülüyor. Yani markaların stoğunda şu an kendi adlarına tescilli yaklaşık 23 bin plakalı ve sıfır km 2.el otomobil bulunmakta. Özellikle ağustos-ekim ayları arasında bu araçların ikinci elde satışına şahit olacağız. Hatırlatmakta fayda var; bakanlık izni ile bu araçlar sıfır km olmasına rağmen 6 ay-6 bin km sınırına maruz kalmadan noterde devri yapılabilecek” dedi.

YÜZDE 16 DEĞİL 42 DÜŞTÜ

Sonuç olarak 2024 yılı temmuz ayında otomobil satışları 73.396 adet olurken, bunun yaklaşık 23 bin adedi marka ve distribütörlerin kendilerine faturalandırdıkları araçlardan oluştu. Yani aslında satılmamış ve daha sonra 2.el olarak satılacak araçları çıktığımızda temmuz ayında satılan otomobil sayısının 50 bin adet olduğu sonucu ortaya çıkıyor. Bu da temmuz ayında otomobil satışlarının gerçekte yüzde 16 değil yüzde 42’nin üzerinde düştüğünü gösteriyor.

2.el otomobil satışları 11 ay sonra yükseldi

İkinci el otomobil pazarı resmi noter devrine göre şubat ayındaki deprem baz etkisini saymazsak eğer tam 11 ay sonra ilk kez büyüdü. Temmuz ayında pazar 2023 yılının aynı dönemine göre %9,6 büyürken, ilk 7 ayda ise %14,26 daralma ile 3 milyon 846 bin 621 adede geriledi. Pazardaki kümüle kayıp ise ilk 7 ayda 640 bin adete ulaşırken, son 12 ayda 960 bin adedi aşıyor. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, 2. el otomobil pazarında temmuzda yaşanan artışın kaynağında markaların GSR2 nedeni ile kendi adlarına tescil ettikleri sıfır araçların bir etkisinin olmadığını belirterek, “Çünkü temmuz ayında satılan 2024 model 2.el otomobil sayısı sadece 2.635 adet. Normal şartlarda temmuz ayı satışı 1.750-1.800 adet olmalıydı, yani GSR2 nedenli oluşabilecek satış ancak 800-850 adet oluyor” dedi.