Türkiye’de her yıl yaklaşık 42 bin sigortalı araca ağır hasar kaydı yapılırken, kaskosuz araçlarla bu sayı 170 bine ulaşıyor. Bunların %97’si nasıl ve nerede tamir edildiği ve denetlendiği bilinmeden yeniden trafiğe çıkıyor. Sigorta şirketleri parça maliyetlerinden dolayı %25-30 hasar görmüş araçların ağır hasarlı sınıfına sokulduğunu belirtse de bu trafikteki zombi gerçeğini değiştirmiyor. Hükümet 2020’de bu konuya el attı…
SON bir aydır otomotiv sektörünü tüm paydaşlarıyla birlikte sesli sohbet içeren sosyal ağ uygulaması Clubhouse’da konuşuyor, her açıdan değerlendirmeler yapıyoruz. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin’le birlikte geçtiğimiz haftalarda “Pandemi döneminde otomotiv sektörü” ve “2.el pazarında neler oluyor” konu başlıkları altında çok önemli değerlendirmeler yaptıktan sonra cumartesi gecesi de yine sektör için çok önemli konular olan, “Boyalı araç ayıplı araç mıdır?” ile “Trafiğe çıkan pert araçlar” başlıklarını konunun uzmanlarıyla 2 saati aşan bir süre konuştuk. Kimler yoktu ki;
CLUBHOUSE KONUKLARI
OSD Başkanı Haydar Yenigün, OYDER Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, TOKKDER Başkanı İnan Ekici, ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce, Toyota Türkiye CEO’su Ali Haydar Bozkurt, Renault Grubu Satış Sonrası ve Servislerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Hakan Doğu, Volvo Car EMEA Bölgesi Satış Sonrasından sorumlu Başkan Yardımcısı Sabri Sözen, Mercedes-Benz Otomobil Grubu Başkanı Şükrü Bekdikhan, BASF Genel Müdürü Alphan Altın, Bosch Otomotiv Avrupa, Ortadoğu ve Türkiye Başkan Yardımcısı Arda Aslan, OtoPlan Başkanı Mürşit Unat ve DOD Satış Direktörü Erol Gündoğan.
YILDA 170 bin araç
Anlık yüzlerce kişinin takip ettiği bu önemli sohbetten bir çok konu başlığı çıktı. Bunların başında yıllardır Türkiye’nin en büyük sorunu olan pert araçların trafiğe yeniden çıkması oldu. Türkiye’de ağır hasar kaydı (pert) olmasına rağmen yeniden trafiğe çıkan ‘zombi’ araç sayısı son 10 yılda 1 milyon 680 bini geçti. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin (SGM) raporlarına göre Türkiye’de her yıl 42 bin civarında sigortalı araca ağır hasar belgesi veriliyor. Bunun sadece 1100 adedi hurda belgesiyle trafikten çekiliyor, geri dönüşüme gidiyor. Türkiye’de araçlardaki kasko oranını yaklaşık yüzde 25 kabul ederken, kaskosuz araçlarla birlikte yılda 168 bin adet araç ağır hasar belgesi alırken, bunların %97’si onarılarak yeniden trafiğe çıkıyor. Yani son 10 yılda yaklaşık 1 milyon 680 bin ağır hasarlı araç, nasıl ve nerede tamir edildiği bilinmeden yeniden trafiğe çıkmış durumda.
GEREKÇE: YEDEK PARÇA PAHALI
Sigorta uzmanları yurt dışında yüzde 70-80 hasarlı araçların ağır hasarlı sayılırken Türkiye’de yüzde 25-30 hasar görmüş araçların ağır hasarlı sınıfına sokulduğunu belirterek, bunun gerekçesini ise yedek parça maliyetlerinin yüksek olmasına bağlıyor. Yani özellikle kazalarda çokça zarar gören tampon, çamurluk, far, ayna gibi parçalar ile hava yastıkları, elektronik kontrol üniteleri gibi yedek parçaların hiçbir kontrolü yapılmadan fahiş fiyatlarla satıldığını, hal böyle olunca da aracı ağır hasarlı yapmanın daha avantajlı olduğunu söylüyorlar.
Otomotiv sektörü temsilcileri ise nasıl tamir edildiği belli olmayan bu araçların trafikte herkes için tehdit oluşturduğunun altını çiziyor. Bu noktada ağır hasarlıların ne şartlarda yapıldığı çok önemli. Yani ne yapılırken ne de tekrar tescilde sağlıklı bir kontrol ve denetim bulunmaması büyük tehdit oluşturuyor.
Bakanlık 8 maddelik genelge yayınladı
BU konudaki şikayetler üzerine geçen sene Hazine ve Maliye Bakanlığı, ‘’Motorlu Araç Sigortaları Kapsamında Tam Hasara ya da Ağır Hasara Uğramış Araçlarla İlgili Mevzuata Aykırı Uygulamaların Önlenmesi Hakkında’’ sürpriz bir genelge yayımladı. Konu ile ilgili bakanlık genelgesinde mevzuata aykırılıkların etkin biçimde önlenmesi için 8 madde yer alıyor.
1 Kesinleşmiş eksper raporu çerçevesinde tam hasarlı veya ağır hasarlı olduğu belirlenen araçlarla ilgili olarak, sigorta şirketinin inisiyatifi ile veya sigortalı/hak sahibinin talebi ile bu kararda daha sonra değişiklik yapılmaması gerekmektedir.
2 Sigorta şirketlerinin, tam hasarlı olarak ayrılmış araçları, lisanslı geçici depolama alanına ya da lisanslı işleme tesisine gecikme olmaksızın çektirmeleri gerekmektedir.
3Sigorta şirketlerinin, eksper raporu çerçevesinde ağır hasarlı olarak belirlenmiş olan araçların, gecikme olmaksızın “trafikten çekilmiştir” belgesini almalarını sağlamaları gerekmektedir.
4 Sigorta şirketlerince Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yapılan bildirimle ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığına da bildirimin yapıldığına ilişkin bilgi verilmesi gerekmektedir.
5 Sigorta eksperleri, 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren, düzenledikleri kesinleşmiş ekspertiz raporunda tam hasarlı veya ağır hasarlı olarak belirledikleri araçlara ilişkin bilgileri Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezine (SBM), raporun kesinleşmesini takip eden 5 iş günü içerisinde iletir.
Gönderilecek bilgiler; araç plakası, aracın modeli, türü, rengi, şasi no, motor no ile sınırlıdır.
6 SBM tarafından 1 Nisan 2020 tarihinden başlamak üzere sigorta eksperleri tarafından iletilecek bilgiler çerçevesinde, münhasıran tam hasarlı ve ağır hasarlı araçlara ilişkin ayrı bir liste oluşturulur.
Bu listelerde;
a. Tam hasarlı araçların işleme tesislerine teslim edilip edilmediği, teslim edildi ise hangi tarihte hangi lisanslı geçici depolama alanına ya da lisanslı işleme tesisine çekildiği bilgisi ile buna ilişkin belgeler,
b. ağır hasarlı araçların “trafikten çekilmiştir” belgesi alıp almadığı, aldı ise bu işlemle ilgili belge numarası vb. hususlar yer alır.
SBM bu listeler üzerinden üç aylık dönemler itibarıyla karşılaştırma yaparak gerekli işlemlerin yapılmadığı araçları, ilgili sigorta şirketlerine ve Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirir.
