Emre Özpeynirci

ÖTV, KDV, MTV, harçlar, damga ve gümrük vergisi derken, devletin otomotiv sektöründen tahsis ettiği gelirlerin toplam vergi geliri içindeki payı %15’i buluyor. Yani ilk 4 ayda toplam 331 milyar TL’lik vergi gelirinin yaklaşık 50 milyar TL’si tekerlekli vergi dairesinden toplanmış.

GEÇEN hafta açıklanan nisan ayı bütçe gerçekleşmelerinin ardından, sosyal medyada otomotiv sektörü için, “Altın yumurtlayan tavuk” benzetmesi yaptım. Çünkü devletin vergi gelirleri içinde ÖTV’nin (dolaylı vergi) payı yüzde 20 seviyesinde yer alırken, ÖTV’nin içinde motorlu taşıtlar yani otomotiv sektörünün payı ise yüzde 31’i geçerek zirveye çıktı. Otomotiv sektöründen toplanan ÖTV ilk 4 ay sonunda yüzde 212 artarak 20 milyar TL’yi aşarken, tütün mamulleri ikinci, akaryakıt ve doğalgazdan toplanan ÖTV ise üçüncü sırada yer aldı.
TEKERLEKLİ VERGİ DAİRESİ
Yani sadece ÖTV bile otomotiv sektörünün nasıl önemli bir gelir kapısı olduğunu gösteriyor. Ama iş tabi ki bununla kalmıyor. Bunun üzerine %18 KDV, yılda iki kez toplanan MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) de eklemek lazım. Bitiyor mu hayır, damga vergisi, harçlar ve gümrük vergilerini de unutmamak lazım. Bugün Avrupa dışında birçok ülkeden gelen otomobiller için gümrük vergisi alıyoruz. Örneğin ABD’den yüzde 60, Japonya ve Çin’den yüzde 10 gibi. Yani vergi uzmanı dostum Dr. Ozan Bingöl’ün de dediği gibi otomotivi sektörü tam anlamıyla bir “Tekerlekli vergi dairesi.”
YÜZDE 13.5’LUK PAY
4 ay sonunda devlet otomotiv sektöründen 20 milyar 82 milyon TL ÖTV geliri elde ederken, yaklaşık 8.5 milyar TL de MTV’den gelmiş. Sadece bu iki kalemin bile hükümetin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 9’u buluyor. Bunu üzerine 7.5 milyar TL’lik KDV gelirini (Sadece ÖTV gelirinin KDV’si bile 3.6 milyar TL) ve üstüne 10 milyar TL’lik de akaryakıttan alınan ÖTV’yi koyduğumuzda 4 ay sonunda, otomotiv sektöründen elde edilen gelirin 46 milyar TL’yi aştığını görüyorsunuz. Buna harçlar, damga ve gümrük vergilerini eklediğimizde tutarın 50 milyar TL’ye yaklaştığı anlaşılıyor. Bu da 4 ayda devletin elde ettiği 331 milyar TL’lik vergi gelirinin yaklaşık 15’inin otomotiv sektöründen tahsis edildiğini gösteriyor. Yani Türkiye’de toplanan her 100 liralık verginin 15 TL’si tekerlekli vergi dairesinden…
Sonuç itibarıyla; “Oh! Ohh! Suyundan da koy” vaziyetleri.

Üreticinin kârı %5 devletin kârı %277

TÜRKİYE’de yıllardır otomotiv sektöründeki yüksek ve karmaşık vergi sistemi tartışılıyor. Bildiğiniz gibi zaten yüzde 45 ile 220 arasında çok yüksek oranlarda olan ÖTV uygulaması 4 sene önce bir de matraha dayalı (vergisiz araç fiyatı) kademelendirilerek daha da karmaşık oldu. Bunun üzerine yüzde 18 KDV’nin eklenmesi ve ardından her yıl 2 kez yine kademeli MTV’nin (Motorlu Taşıtlar Vergisi) alınması hem vatandaş hem de sektör için içinden çıkılmaz bir durum yarattı. Bugün ÖTV+KDV eklendiğinde otomobillerin üzerindeki vergi yükü alırken yüzde 71’den başlayıp 277’e kadar çıkıyor. Yani otomotiv üreticileri yoğun rekabette yüzde 5 ila 10 arasında kârlara zor ulaşırken, Türkiye’de devletin her bir otomobilden kârı minimum yüzde 71. Lüks araçlarda bu kâr %277’e kadar çıkıyor. Şaka değil gerçek…

Acı gerçek ÖTV

EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, ilk 4 ayda hükümetin ÖTV gelirlerinin 2020 aynı döneme göre yüzde 25,7 artarak 64,2 milyar TL’ye ulaştığını belirterek, “Tahsilatta açık ara lider motorlu taşıtlardan alınan ÖTV olurken, tütün ve alkolden alınan ÖTV›nin payı ise yüzde 7,3’e geriledi. Vatandaşın bütçesi ise açık vermeye devam ediyor. 2021 Nisan ayında bütçe 16,9 milyar açık verirken, İlk 4 ay sonunda ise 5.8 milyar fazla verdi. Dahilde alınan KDV yüzde 86,4 artış ile 37,9 milyardan 70.8 milyara çıktı. Motorlu Taşıtlardan alınan ÖTV ‘nin payı ise yüzde 6’yı aştı” dedi.

Otomotivden hangi vergiler toplanıyor?

· ÖTV
· KDV
· MTV (Yılda 2 kez, kullanırken)
· Gümrük Vergisi (AB dışı)
· Damga Vergisi
· Harç
· BSMV
Akaryakıt Vergisi (kullanırken)