Kutuplaştırma politikasının dozu arttıkça, 20 yıllık AKP’nin ideolojik politik hegemonyasının da etkisiyle ortaya çıkan ve daha görünür hale gelen “ötekileştirici zihniyet” siyaset diline de yansıyor ve Türkiye’yi giderek daha da zor bir ülkeye dönüştürüyor. Gerçekleri ve doğruları telaffuz etmek giderek zorlaşıyor. Toplumu değiştirme ve dönüştürme iddiasındaki siyasi partiler iktidarın hegemonyasına teslim oluyor.
Kılıçdaroğlu’nun Alevi kimliği üzerinden yürüyen ve kimi “iyi niyetli” gibi gözüken, kimi de açıktan kötü niyetli olan tartışmaların arka planında bu gerçek var. Bu öyle bir gerçek ki, TİP Milletvekili Ahmet Şık’la İYİ Parti Ankara Milletvekili İbrahim Halil Oral’ı maalesef “Kılıçdaroğlu’nun Alevi olması benim açımdan bir engel değil” ya da “Kemal Beyin Alevi olması bir mesele…” diye başlayan cümlelerde buluşturabiliyor. Sonradan özür dilemeler ise bu gerçeği değiştirmeye yetmiyor…
Gerçek böyle olunca “Etle tırnak gibiyiz, kız aldık, kız verdik, biz kardeşiz” sözleri bir retoriğe dönüşüyor ve hiçbir inandırıcılığı kalmıyor. Çünkü bu sözlerin hemen yanı başında telaffuz edilemeyen ama 600-700 yıllık geçmişe dayanan ve siyasi iktidarlar eliyle topluma empoze edilen ve yüzleşilmekten ısrarla kaçılan iftira gerçeği duruyor: “Mum söndü” gibi, “Alevinin kestiği yenmez, kapsının önünden geçilmez” gibi inanılmaz iftiralar!
Kuşkusuz toplumların sosyolojik yapılar önemli, siyasi bakışlar önemli ama daha da önemlisi siyasetin değiştirme gücüdür. Bırakın iktidarı, muhalefet bile Kılıçdaroğlu’nun siyasi söylemleri yerine kimliğini konuşmaya başlayınca siyasetin asıl rolü olan değiştirme ve dönüştürme rolü ortadan kalkıyor, siyaset kendine göre oluşturduğu “sayısı bilinmez bir çoğunluğa” ve onun yarattığı algıya teslim oluyor.
Onlarca kötü deneye rağmen ülkemizde kimlikler üzerinden siyaset yapma çabasının hız kesmemesinin asıl nedeni de bu. Dünyada gelişimin dinamiği haline dönüşen bilişim, yapay zeka, biyoteknoloji gibi alanlarda gelişmeyi “nasıl yakalarız” diye konuşacağımıza halen etnik ve inançsal kimlikleri konuşuyoruz.
Demokrasinin işlediği ve refah seviyesinin yüksel olduğu ülkelerin 600 yıl önce çözdüğü din-devlet ilişkileri sorununun bizde halen geçer akçe olmasının nedeni de bu!
Oysa teorik olarak bildiğimiz gerçeği, deneme yanılma yöntemiyle hem de onlarca kez yaşayarak öğrendik ki, hangi etnik ya da inançsal kimlik olursa olsun kimliklerden demokrasi çıkmıyor, üstelik inançsal kimlik iktidarla, devletle iç içe geçtikçe toplumlar ilerlemiyor, geriliyor…
Yasalar önünde ama asıl önemlisi günlük hayatta eşitliği sağlamadan, etnik ve dini kimlikleri “yazılı olmayan hukukta” eşit hale getirmeden, kimlikler üzerinde yürüyen siyaseti ortadan kaldırmayı istemek bir temenninin ötesine asla geçemez.
Siyasal sistem eşit yurttaşlığı ve çok kültürlülüğü kabul ederek şekillendiğinde, “kimlik siyaseti” yapma gereği bir ihtiyaç olmaktan çıkar, eşitlikçi bir yaklaşım kimlikler üzerinden ayrışmayı değil, birliği ve katılımı artırır. Eşitliğin olduğu bir toplumda ise asla kimlik siyaseti olmaz, çünkü kişi kimliğini rahatça telaffuz ettiği bir ortamda kimliğini ısrarla öne çıkarma isteği de duymaz!
AKŞENER VE KARAMOLLAOĞLU
Etnik ya da inançsal kimlikler üzerinden birçok açıdan tartışma yapılabilir ama kimlikler üzerinden yürüyen her tartışmanın bizi gerileteceğini artık görmek gerekiyor. Bu anlamıyla Meral Akşener’in ve Temel Karamollaoğlu’nun son tavırları son derece önemli ve değerli…
İYİ Parti Ankara Milletvekili İbrahim Halil Oral ise Kılıçdaroğlu’nun olası Cumhurbaşkanı adayı olmasına “Alevi” kimliğinden dolayı itiraz ederek, “Türkiye’deki genel objektif durum bunu kaldırmaz” çünkü bu durum, yani Kılıçdaroğlu’nun Alevi olması “Türk toplumu açısından, yani Sünni diyebileceğimiz daha Müslüman kesim tarafından bu bir endişedir” demesinin gündeme düşmesinden hemen sonra Akşener’in “Ben başkalarının yaptıklarını bizlerin de yapmasını kesinlikle tasvip etmiyorum. Alevilik üzerinden yapılan her türlü tarifi, kim üzerinden olursa olsun şiddetle reddediyorum. Sayın Kemal Kılıçdaroğlu başta olmak üzere, üzülen her bir kardeşimden İYİ Parti Genel Başkanı olarak özür diliyorum” demesi yalnızca çok önemli değil, aynı zamanda bir liderin “özür dileyebileceğini” göstermesi açısından da çok değerli…
Temel Karamollaoğlu’nun yaşanan tartışmalar sonrası Saadet Partisi Genel Başkanı olarak “yöneticide aranan vasıf mezhep değil; dürüstlük, adalet, ehliyet ve liyakat olmalıdır” demesi ise 6’lı masanın göstereceği Cumhurbaşkanı adayının niteliğini ortaya koyması ve daha da önemlisi “Kılıçdaroğlu olmaz, çünkü Alevi” gibi bir “ezberin” bozulması açısından çok önemli oldu…
