20 yıl boyunca Kanada’nın Alberta Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptığımı duyan öğrencilerin birçoğu bana Kanada’da yükseköğretim ile ilgili sorular soruyor. Bu konu ile ilgili adayları bilgilendirmek için bir blog yazısı ve bir seminer hazırlıyorum. Burada bazı özet bilgilere yer vereceğim.
Kaliteli Eğitim
Sıralamalarda en yukarılarda yer alan ve tüm dünyanın öğrencileri tarafından en çok tercih edilen okullar Anglo-Sakson ülkelerinde bulunuyor. Bu ülkelerden birisi olan Kanada’da çok sayıda köklü, büyük ve prestijli üniversite var. Bunlardan en büyüğü olan Toronto Üniversitesi 1827 yılında kurulmuş, 15.000 öğretim görevlisi ve 95.000 öğrencisi var. Bu öğrencilerin 25.000’i 164 farklı ülkeden geliyor ve aralarında Türkiye’den de 278 öğrenci var. 700 lisans ve 300 yüksek lisans programının bulunduğu üniversitenin yıllık bütçesi 3 milyar dolar. Üniversitenin 44 kütüphanesinde 11 milyonun üzerinde kitap bulunuyor.
Üniversite Ekosistemi
Kanada’da toplam 97 üniversitenin 15.000 programında 1,8 milyon öğrenci eğitim alıyor. Kanada’da bir merkezi yerleştirme sistemi yok. Üniversiteler lise diploması ve notları ile öğrencileri kabul ediyor. Ayrıca üniversiteler tek bir merkezden değil eyaletler tarafından fonlanıp yönetiliyor. Kanada üniversiteleri 38 milyar dolarlık bir ekonomi oluşturuyor ve bunun üçte biri araştırma-geliştirmeye harcanıyor. Ülkemizden hiçbir üniversitenin giremediği THE ilk 300 sıralamasına Kanada’dan tam 14 üniversite girebiliyor.
Kolejler
Ülkemizde pek bilinmeseler de kolejler Kanada yükseköğretim sisteminin önemli bir parçasını oluşturuyor. Kolejler istihdama yönelik kısa programlar ile bireyleri iş yaşamına hazırlıyor, işverenlerin ihtiyaçlarını karşılıyor ve toplumun ekonomik ve sosyal gelişimini destekliyor. Örneğin sıhhi laboratuvar teknisyeni olmak için bir yıllık sertifika programı, restoran yöneticisi veya 3 boyutlu modelleme uzmanı olmak için iki yıllık önlisans diplomasının yanında, Avrupa’daki lisans programlarına benzer 3 yıllık işletme yönetimi, yazılım mühendisliği ve oyun tasarımı gibi ileri diploma programları da veriyorlar. Öğrencilerin kolejleri tercih etme nedenleri, kabul şartlarının daha hafif olması, daha ucuz ve daha kısa süreli olmaları, doğrudan istihdama götürmeleri ve üniversiteye geçişin mümkün olması.
Bitirdikten sonra?
Kanada’dan diploma alan herkese iş aramaları için bir süre veriliyor. Bu sürede iş bulabilen mezunlar (ki hem eğitim kalitesinin yüksek olması hem de işsizliğin düşük olması nedeniyle iş bulmak zor değil), oturma izni alıyorlar. Aslında Kanada devleti bu yol ile göçmen edinmeyi hedefliyor. Demografik nedenlerden dolayı Kanada’nın sürekli göçmene ihtiyacı var. Nüfus yoğunluğu dünyanın en düşük ülkelerinden birisi (kilometrekareye 4 kişi), doğum oranı düşük (1,4) ve yaş ortalaması da oldukça yüksek (41). Dolayısıyla genç işgücü ancak göçmenler ile sağlanabiliyor. Önümüzdeki yıllarda, yılda 400.000 göçmen hedefliyorlar ve göçmen adaylarının kendi üniversitelerinden mezun olması önemli bir tercih nedeni.
Bu konuda daha detaylı bilgi almak isteyenleri 28 Nisan Perşembe akşamı 21:00’de vereceğim online seminere davet ediyorum. Başvuru formuna Twitter hesabımdan ulaşabilirsiniz.
