Emre Özpeynirci

Türkiye’de artık yeni bir otomobili alma şansı hızla azalıyor. Böyle olunca insanlar ya 2.ele yöneliyor ya da elimizdekini korumayı seçiyor. İşte bu noktada devreye ‘Fabrika çıkışlı 2.el’ modeli girecek. Yani sıfır otomobil alamayanlara fabrikada yenilenen 2.el otomobil seçeneği sunulacak.

TÜRKİYE’de düşen alım gücüne bağlı artık öyle bir noktaya geldik ki, bırakın sıfır bir otomobil almayı, 2.el otomobilde bile gücümüz ancak 10 yaş ve üstüne zor yeter hale geldi. Düşünün 2021 yılında satılan 6 milyon adet 2.el otomobilin yüzde 54’ü 10 yaş ve üzerinden, %40’ı 15 yaş ve üzerinden oluştu. Kurlar ve vergilerle birlikte en ucuz otomobil 300 bin TL’den başlarken, orta sınıfta yer alan yeni bir aracın maliyeti ise 500-600 bin TL’ye ulaşıyor. Kredi faizleri ve koşulları da uygun olmayınca halkın büyük bir kısmı için yeni bir otomobil sahibi olmak hayalden öteye geçemiyor.

ELİNDEKİNİ KORUMA DÖNEMİ
Bu sebeplerden ötürü hiç otomobili olmayanlar yaşlı ve eski 2.el otomobillere yönelmek mecburiyetinde kalırken, hali hazırda otomobili olanlar ise yenisiyle değiştirme şansı kalmadığı için elindekini korumaya çalışıyor. Bu durum da kuşkusuz Türkiye’de satış sonrasını her geçen gün daha önemli hale getirmeye başladı. Düşünün 2021 yılında hem sıfır hem 2.el otomobil satışları düşerken, satış sonrası hizmetlerde (servis) ise yüzde 50’ye yakın bir büyüme yaşandı. Türkiye’de yeni otomobile ulaşma şansı hızla azalmaya devam edeceği için kısa süre içinde özellikle satış sonrası konusunda yeni projelerin devreye girmesi bekleniyor.

REFACTORY İLE BAŞLATTI
Bunların en başında ise ‘Fabrika çıkışlı 2.el’ modeli geliyor. Yani yakın zamanda ya elinizdeki otomobili üretildiği fabrikaya verip yenileteceksiniz ya da o markanın daha uygun fiyatlı fabrika çıkışlı 2.el otomobil alma şansına sahip olacaksınız. Sonuç olarak Türkiye’deki otomobil ve ticari araç fabrikalarının yüzde 50-60 kapasiteyle üretim yaptığı düşünülürse, 2.el modellerini fabrika çıkışlı yenilemeleri hem kapasitelerini doldurur, hem de daha fazla kişiye ulaşmalarını sağlayabilir. Bu modeli ilk olarak 2020 sonunda itibaren Renault, Fransa’daki Flins fabrikasında ‘REFACTORY’ ismiyle başlatırken, kısa süre önce de İspanya’daki Sevilla fabrikasına taşıdı. Benzer modelin Bursa’daki Oyak Renault fabrikasında da uygulanması bekleniyor.

YILDA 45 BİN 2. EL ARACI YENİLEYECEK

TÜM dünyada pandemiyle birlikte insanların bireysel ulaşım ihtiyacı artarken, çip krizine bağlı artan otomobil talebine yönelik arzın düşük kalması 2.el otomobil satışlarının artmasını sağladı. İşte bu noktada birçok otomotiv şirketi de bunu yeni bir kazanç kapısı olarak değerlendirmeye başladı. Fransız otomotiv devi Renault işi büyüterek, ‘Refactory’ ismiyle bunu büyük çapta ve fabrikasyon olarak yapabilecek bir sistem kurdu. Fransa'daki Flins fabrikasının bir geri dönüşüm, yenileme ve araştırma tesisi olmasına karar veren Renault, bu fabrikayı hem bünyesindeki markaların kullanılmış araçlarının geri dönüşümü için kullanacak hem de 2.el araçları fabrikadan yeni çıkmış gibi yenileyecek. Flins fabrikasında yılda 45 bin aracı bu şekilde dönüştürmeyi ve yenilemeyi amaçlayan Renault, yenilediği bu araçları da 2.el olarak satacak. Renault, bu fabrikada 2.el bir aracın satışa hazırlanma, yani yenilenme sürecini hızlandırarak 21 günden 6 güne indirecek.

DÖNÜŞÜMLE YILDA 1 MİLYAR EURO GELİR

RENAULT’un Flins’deki ‘Refactory’ uygulamasının benzeri kısa süre önce İspanya’daki Sevilla fabrikasında da devreye girerken, yakın zamanda Bursa’daki Oyak Renault fabrikasında da başlatması bekleniyor. Hem geri dönüşüm hem de yenilemeyle döngüsel bir ekonomi hedefleyen Renault, ayrıca ‘Refactory’ modeliyle Flins fabrikasında batarya yenilemesi ve geri dönüşümü, geri dönüşümlü malzeme kullanımı ve yeni nesil start-up’ların yer aldığı araştırma birimini de devreye soktu. Renault bu modelle birlikte 2025'ten itibaren yılda 200 milyon Euro gelir bekliyor. Hedefleri ise 2030'dan itibaren şirketin kasasına bu yolla yılda 1 milyar Euro girmesini sağlamak.

TÜRKİYE'DE MODEL ÇOK BAŞARILI OLUR

‘REFACTORY’ modelinin yaratıcılarından biri olan Renault Grubu Satış Sonrası Kıdemli Başkan Yardımcısı Hakan Doğu, bildiğiniz gibi kısa süre önce de Fransız şirketin Türkiye’de kurduğu Renault Group Otomotiv (RGO) isimli çatı şirketin CEO’su oldu. Bu göreviyle birlikte aynı zamanda Oyak Renault Yönetim Kurulu Başkanı olarak da atanan Doğu, global görevini ise yürütmeye devam ediyor. Renault’un Fransa’da başlattığı ‘Refactory’ modelini Türkiye’de de uygulamak isteyen Doğu, projeyle ilgili fazla detay vermezken, mevcut koşullarda bu sistemin Türkiye’de çok başarılı olacağını düşünüyor. Hakan Doğu, bu konuda çalışmalara başladıklarını, gelişmelere bağlı kısa süre içinde resmi açıklama yapacaklarını söylüyor.

2. ELDE GÜCÜMÜZ HURDAYA YETİYOR

 2021 yılında Türkiye’de 2.el otomobil satışları yüzde 7,13 düşerek 6 milyon 15 bin adet olarak gerçekleşti. İşin kötü yanı satılan 2. el otomobillerin 3.2 milyon adedi 10 yaş ve üzerindeki eski araçlardan oluştu. EBS Danışmanlık’ın hazırladığı verilere göre 2021’de satılan 2.el otomobillerin yüzde 81’i 5 yaş ve üzeri, yüzde 54’ü 10 yaş ve üstünde. 15 yaş ve üzerinde yer alan hurda statüsündeki otomobillerin oranı ise tam yüzde 40. Yani her satılan 100 aracın 40’ı neredeyse hurda. Bu da artık 2.el otomobil bile alamayacak hale geldiğimizi gösteriyor.