Emre Özpeynirci

Sedan pazarı olarak kabul edilen Türkiye’de artık bu durum hızla değişmeye başladı. 5 ay sonunda sedanın payı %41’e inerken, SUV’un payı %34’e ulaştı. Birçok yerli sedan modelin artık yüzde 80’lik ÖTV dilimine girmesiyle şartlar eşitleniyor ve tercih doğal olarak hızla ekonomik SUV modellere dönüyor.

DİLİMİZDE ‘Spor Amaçlı Taşıt’ anlamına gelen, halk arasında ise ‘Cip’ olarak adlandırılan yüksek gövde tipine sahip ‘SUV’ (Spor Utility Vehicle) otomobillere ilgi her geçen gün artıyor. 2020’de pandemiye rağmen tüm dünyada otomobil satışları içinde SUV’un payı artmaya devam etti ve ilk kez yüzde 42’ye ulaştı. Aynı dönemde ABD’de yüzde 50, Çin’de 47, Avrupa’da ise yüzde 40’lık paya ulaştı. Bundan 10 yıl önce dünya yollarında 50 milyondan az SUV varken bugün bu sayı 300 milyona yaklaştı.
AVRUPA’DA %45’İ BULDU
2021 yılına geldiğimizde de SUV’un toplam satışlar içindeki oranı hızla artmaya devam etti. Öyle ki ilk çeyrek sonunda Avrupa’da yüzde 45’e kadar ulaşırken, en yakın kasa tipine (küçük HB: %17) 3 kata yakın fark atmış durumda. Şaka değil, bugün Avrupa’da satılan her 100 otomobilin 45’i SUV modellerden oluşuyor. Bu SUV’ların yüzde 79-80’i de B ve C sınıfı yani daha ulaşılabilir modeller.
2011’DE PAYI %10’DU
Avrupa’daki bu gelişmeler çok az farkla Türkiye’ye de aynen sirayet ediyor. Sonuçta otomobilde Avrupa’ya göbekten bağlıyız. Bu yılın ilk 5 ayındaki sonuçlara göre Türkiye’de SUV’un toplam otomobil satışlarındaki payı yüzde 34’e çıkmış durumda. Düşünün bu oran 2011 yılında yüzde 10.13’tü. Yani son 10 yılda yüzde 234’lük bir büyümeden bahsediyoruz. Bugün dünyada ilk sırada SUV modeller yer alırken, Türkiye’de de hızla ikinci sıraya yükselerek gözünü zirveye dikmiş durumda.
YIL SONU LİDER OLUR
Türkiye’de kasa tipinde hâlâ Sedan ilk sırada yer alıyor. Ama son 10 yılda payının yüzde 48.72’den yüzde 41.64’e düştüğü de bir gerçek. 2 yıl önceye kadar ikinci sırada yer alan Hatchback (HB) ise 10 yılda yüzde 35.55’den yüzde 22.49’a indi. Yani bu gidişle Türkiye artık bir sedan değil SUV pazarı olacak gibi görünüyor. Devreye giren yeni ve yerli ekonomik modellerle 2021’de SUV’un payının ilk kez Sedan’ı geçmesi bekleniyor. Türkiye’de üretilen Sedan otomobillerin çoğunun (Megane Sedan, Corolla, Civic Sedan) artık yüzde 80’lik ÖTV dilimine girmesi, ekonomik SUV modellerinin payını artıracağa benziyor.

Zirve yarışını ekonomik modeller belirleyecek

TÜRKİYE’de SUV satışlarında markalara baktığımızda ise ilk 5 ay sonunda Dacia’nın yüzde 11.35’lik payla ilk sırada, Volkswagen’in yüzde 11.12’lik payla ikinci, Peugeot’un ise yüzde 10.14’lük payla üçüncü sırada olduğu görülüyor. Ancak bu yılın başında satışa sunulan Egea Cross modeliyle Fiat’ın ilk 5 ayda listeye yüzde 8.14’lük payla 4’üncü sıradan girmesi de dikkat çekiyor. Yılın geri kalanında yüzde 50’lik ÖTV diliminde yer alan SUV modellerin payının hızla artması ve liderliğin Dacia ile Fiat arasında geçmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yıla kadar SUV’da liderlik yarışı Peugeot ve Nissan arasında geçerken, bu markaların modellerinin yüzde 80’lik ÖTV diliminde yer alması rekabette geri kalmalarını sağladı. Her ne kadar mayıs ayında Peugeot 3 modeliyle SUV sınıfında lider olarak yer alsa da artan kurla bunu sürdürmesi zor görünüyor.

QasHqai ve 3008’in yerini Duster ve Egea Cross aldı

TÜM otomobil satışlarında olduğu gibi SUV’da da seyri düşük ÖTV dilimine giren ekonomik modeller belirliyor. İlk 5 aya baktığımızda en çok satan ilk 2 modelin yüzde 50’lik ÖTV diliminde yer alan Dacia Duster ve Fiat Egea Cross olduğunu görüyoruz. Dünü kadar SUV sınıfında Nissan Qashqai ve Peugeot 3008 arasında amansız bir mücadele izlerken, bu modellerin yüzde 80’lik ÖTV diliminde yer almasıyla rekabette 4 ve 6’ıncı sıraya gerilediğini görüyoruz.

B-SUV’un payı %30’a yaklaştı!

KURLARDAKİ artışa bağlı olarak ÖTV baremlerindeki değişimler toplam satışlarda yüzde 34’lük paya sahip SUV sınıfında da dengeleri hızla değiştiriyor. 2020 yılında toplam SUV satışlarında C-SUV’un payı yüzde 73.43, B-SUV’un payı ise yüzde 16.13 iken, 2021 yılının ilk 5 ayında B-SUV’un payı yüzde 29,11’e yükseldi. Aynı dönemde C-SUV’un payı ise yüzde 59’a geriledi. Fiyatlardaki artışa paralel B-SUV sınıfının payının yıl sonunda C-SUV ile eşitlenmesi bekleniyor. C-SUV sınıfın en büyük kozu en çok satan ve yüzde 50’lik ÖTV diliminde yer alan ilk 2 modelin bu sınıfta yer alması.