Eda Yılmayan

Kadrolu öğretmenler, sözleşmeli öğretmenler, ücretli öğretmenler… Atama bekleyen öğretmenler asgari ücretin altında maaşlarla çalıştırılıyor. Öğretmen N.T “9 yıldır ücretli öğretmenim. 1700 TL maaş alıyorum. Geçinebilmek için markette de çalıştım, evlere temizliğe de gittim” diyor. N.T ilk gittiği okulda ücretli ve kadrolu öğretmen masası yapıldığını söylüyor. “Üstelik İstanbul’un göbeğinde bir okulda. Oturacak yer olmadığında ücretli öğretmene sen kalk, yer ver diyorlardı.”

Milli Eğitim Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de 460 bin atanmayan öğretmen var. Eğitim-Sen verilerine göre ise bu sayı 700 bin civarında. Bütçede ‘aslan payının’ eğitime ayrıldığı söylenirken ataması yapılacak öğretmen sayısının 20 bin olarak açıklanması tepkiye yol açtı. Ankara Ulus’ta bir araya gelen öğretmenler MEB’ten 60 bin ek atama talep etti. Diplomalı işsizlerin sayısının 2023 yılına kadar 1 milyona ulaşması bekleniyor. Öğretmen olma hayaliyle eğitim fakültelerine giren, asgari ücretin altında 1700 TL’ye çalıştırılan öğretmenlerle konuştuk.
“ECDADIMIZ”I ANLATAN TARİHÇİLERE ATAMA sınırlı
Çanakkale 18 Mart Eğitim Fakültesi’nden mezun olan 12 yıldır ücretli öğretmenlik yapan M.Y 20 bin öğretmen atamasının kendisi için bir müjde olmadığını, mezun olduğu branşta dahi çalışamadığını söylüyor. “Kendi branşım tarih. Bir imam hatip ortaokulunda sosyal bilgiler öğretmeni olarak çalışıyorum. Daha önce sınıf öğretmenliği de yaptım. 12 yıldır aralıksız olarak ücretli öğretmenlik yapıyorum. Umutsuz olsam da atamaları takip ediyorum ancak özellikle branşlarda sosyal bilgiler, tarih gibi alanlarda ciddi düşüş var.” M.Y aynı fakülteden mezun olduğu arkadaşlarının birçoğunun polis, güvenlik görevlisi olduğunu belirtiyor.

DİN KÜLTÜRÜ DERSİNE 1081, TARİH DERSİNE 310 ATAMA

Son 5 yılda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi branşına toplam kontenjanın yüzde 10’u ayrıldı. 79 branşın üzerinde yer alan Din Kültürü dersi sınıf öğretmenliğinden sonra kontenjan sıralamasında ikinci oldu. Din Kültürü dersine 1081 kontenjan ayrılırken tarih dersine ayrılan sayı 310. Öğretmen N.T formasyon alırken hali hazırda imam olan kişilerin din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni olmak için okula geldiğini söylüyor. “Lisede okul müdürlerine dikkat edin, çoğu din kültürü öğretmeni. Ortaokul müdürleri de Eğitim-Bir-Sen’li. Okullar da partizanlaşmış durumda. Okul yönetimleri denetim altında tutuluyor”.
GELECEKLE İLGİLİ BİR PLAN YAPAMIYORUM
9 yıldır özel eğitim sınıfında öğretmenlik yapan N.T öğretmen olmak için hayalinin peşinden gittiğini anlatıyor. “Tek istediğim öğretmen olmaktı. Liseyi sözel 1.si olarak bitirdim. Öğretmen olma hayaliyle fakülteye girdim. Ancak 9 yıldır ücretli öğretmenlik yapıyorum. Üniversitede çalışarak KPSS’de başarılı olabileceğimi düşündüm ama tarih bölümünün puanı çok yüksek, 85 isteniyor. Bizim bölümden mezun olanların hiçbiri atanmadı. İyi ki ailemin evi var, orada kalıyorum. Kalıcı bir işim yok, o yüzden gelecekle ilgili bir plan yapamıyorum. En verimli, en heyecanlı olabileceğim çağlar gitti”.
EVLERE TEMİZLİĞE GİTTİM
Öğretmen N.T ücretli öğretmenlik yaptığı için ders başına para aldığını, maaşının asgari ücretin altında olduğunu söylüyor. “Geçinebilmek için her yaz farklı bir işte çalışıyorum. Lojistik alanında da çalıştım, markette de. Evlere temizliğe bile gittim. 9 seneyi bu şekilde geçirdim. Mevsimlik işçi gibi çalıştım. 20 bin atama komik bir sayı.” N.T uzaktan eğitim sürecinde bilgisayarı olmadığı için dayısının kendisine bilgisayar aldığını anlatıyor. “Bilgisayarım yoktu. Bir bilgisayar 7 veya 8 bin TL. Benim maaşım o kadar değil. Öğrencilere tablet dağıtacağız dediler önce bir baksınlar öğretmenlerin materyali var mı?”

KADROLU DEĞiLSE iYi ÖĞRETMEN DEĞiLDiR!

Öğretmen M. Y “Ücretli öğretmenler sistemin modern köleleri. Çalışmayı kabul etsek bile işsiz kalma kaygımız var. Artık veliler de eğitim seviyesi ne olursa olsun ücretli, kadrolu öğretmen ayrımını biliyor. Kadrolu değilse iyi öğretmen değildir yaftasını yapıştırıyorlar. Sigortamız da yarım yatıyor. Bugün kadrolu öğretmen 6 bin TL maaş alırken ne yazık ki benim maaşım 1700 TL civarında, asgari ücret bile değil” diyor.
Ücretli öğretmenliğe talebin her geçen gün arttığını belirten M.Y son iki yılda mülakatla ücreti öğretmen alındığının altını çiziyor. “Zeytinburnu’nda ücretli öğretmenlik için 8 bin başvuru olduğunu duydum. Daha önceki okulumda 40 kadrolu öğretmen, 62 ücretli öğretmen vardı. Şu an çalıştığım okul daha küçük, mevcudu az. Yine de 12 ücretli öğretmen var.”
1 KADROLU ÖĞRETMEN 3 ÜCRETLİ ÖĞRETMENE DENK
Matematik Öğretmeni A.K, Bakan Ziya Selçuk’un bütçede en fazla yükün öğretmen maaşları olduğu yönündeki açıklamasını hatırlatıyor. “Öğretmenler onların gözünde çok ücret alıyor. Doktorlar hayat kurtarıyor, öğretmenler o doktorları yetiştiriyor. Eğitim kısılacak bir alan değil! Ücretli öğretmenliği mecbur kalarak yapıyoruz, ücretli kölelik bu. İki kuruşa modern kölelik yaptırmak istiyorlar en çok zoruma giden de bu. Sonra ücretli öğretmenler bizim için değerlidir deniliyor. MEB yarı yarıya belki daha fazla maliyet kazanıyor, atamaların bu kadar az olmasının nedeni de bu. Sigortası da dahil edilince bir öğretmen yerine üç öğretmen çalıştırılıyor.”
SİSTEM ÖĞRETMENİ ÖĞRETMENE DÜŞMAN EDİYOR
Özel sınıf öğretmenliği yapan N.T ücretli öğretmenlere ayrımcılık yapıldığını, velilerin de öğretmenleri tehdit ettiğini söylüyor. “Sınıfa ilk girdiğinde velilerden biri hocam ücretli misin kadrolu musun diye sordu. Kadrolu öğretmense hep kalır, ücretliyse ona göre davranacağız diye düşünüyorlar. Öğrencilerin kağıtlarına yıldızı küçük atıyormuşum. Kalem bitmesin diye yapıyorsan sana kalem alırız diyen bir veli de oldu. Bu sadece velilerle ilgili de değil! Okuldaki bazı öğretmenler de bu ayrımı yapıyor. İlk gittiğim okulda ücretli ve kadrolu öğretmen masası yapılmıştı. Üstelik İstanbul’un göbeğinde bir okulda. Oturacak yer olmadığında ücretli öğretmene sen kalk, yer ver diyorlardı. Öğretmen öğretmene düşman olmuş durumda”
Antalya’nın Finike ilçesinde imamın eşinin çarşafla derse girdiği fotoğrafların sosyal medyada paylaşılmasının ardından İl Milli Eğitim Müdürlüğü, konuya ilişkin soruşturma açtı. Ataması yapılmayan yüzlerce öğretmen varken imamın eşinin sınıfa girmesini M.Y eğitim fakültesi mezunu onca insan ekmeğinin derdindeyken, bütün zorluklarına rağmen kadro bekliyorken pedagojisi uygun olmayanları sınıflarda görünce söyleyecek söz bulamadığını söyledi.
UMUDUMUZ YOK!
Öğretmenlere geleceğe dair umutları olup olmadığını sorduğumda M.Y 12 yıldır mücadele verdiğini, yorulduğunu ifade ediyor. “Umudumuz keşke olabilse… Mesleğe ilk başladığımda idealisttim artık çok yorgunum.” Öğretmen N.Y ise artık umudunun da hedefinin de olmadığını söylüyor. “9 senedir mezun olduğum bölümde öğretmenlik yapamıyorum. Çok fazla insanın umudu yitirildi, bu gelecekten çok şey beklenmesin” diyerek öfkesini dile getiriyor. “Atanamayan öğretmenler intihar ediyor. Bu kadar çok geleceğinden kaygı duyan insanın olması korkunç bir şey.”