Emre Özpeynirci

Sıfır araç hayal olunca Türkiye’de ikinci el pazarı hızla büyüyor. Bugün dünyanın adet olarak 5, değer olarak 3’üncü büyük ikinci el araç pazarına sahip Türkiye’ye yerli ve yabancı ilgisi hızla artıyor. 2022’de 100 milyar dolarlık hacme ulaşması beklenen pazara Hollanda ve son olarak Meksika’dan bile gelip, büyük yatırım yapıyorlar.

TÜRKİYE’de düşen satın alma gücüne bağlı olarak nüfusun büyük bir kısmı sıfır otomobil alamazken, büyük çoğunluk mobilite ihtiyacını ikinci el otomobille sağlıyor, sağlamak zorunda kalıyor. Satılan her 100 ikinci el otomobilin yaklaşık 60’ının 10 yaş ve üzerinde olması ise ülkenin içinde bulunduğu zor şartları ortaya koyuyor. 2021 yılında Türkiye’de 561 bin 853 adedi otomobil olmak üzere toplam 737 bin 350 adet sıfır araç satışı yapılırken, aynı dönemde 6 milyon ikinci el otomobil, 1,6 milyon adedi aşan da ikinci el hafif ticari araç satışı gerçekleşti. Yani ikinci elde ağır ticari ve traktör hariç 7.6 milyon adedi aşan bir araç el değiştirdi. Bu da bize her sıfır otomobile karşı 10.4 adet ikinci el araç satıldığını gösteriyor. Kuşkusuz bu rakamlar piyasayı, rekabet koşullarını ve dinamiklerini yakından etkiliyor.

HERKESİN İŞTAHINI KABARTTI
2021 yılında fiyatların artmasıyla ikinci el araç pazarındaki hacim 1 trilyon TL’yi aşarken, 2022’de ise kurlar, vergiler ve global zamlar sonrası hacmin 1.8 trilyon TL’yi (100 milyar $) bulması bekleniyor. İlk 6 ayda ikince el pazarının yüzde 32 büyümesi de bunu gösteriyor. Türkiye bugün yaklaşık 8 milyonu bulan satışla, adet olarak dünyanın en büyük 5’nci ikinci el pazarına sahipken, parasal değer olarak ise Amerika ve Çin’in ardından 3’üncü sırada yer alıyor. Bu durum yerli ve yabancı şirketlerin Türkiye ikinci el sektörüne yatırım iştahını kabartıyor. Kuşkusuz spekülatif fiyat ortamı ve tüketicinin güven sorunu yaşaması da son dönemde sektörde kurumsal firmalara olan ihtiyacı giderek artırıyor.

MEKSİKA’DAN BİLE GELDİLER
Petrol Ofisi’nin de sahibi olan Hollandalı Vitol Grubu’nun bünyesindeki Vavacars bu potansiyeli gören ilk yabancı şirketlerden biri olurken, son olarak Meksikalı ikinci el otomotiv devi Kavak da, Türkiye’ye Carvak markasıyla giriş yaptı. Düne kadar ikinci el ticaretini pek önemsemeyen otomotiv yetkili satıcılarının da artık bu işe sıfır araçtan daha fazla önem verdiği ortada. Markalar da ikinci el ticaretin önem kazanmasına bağlı olarak fabrika çıkışlı ikinci el dönemini başlatıyor. Fransız Renault, Türkiye’de ilk kez fabrika çıkışlı ikinci el dönemine hazırlanıyor. Yani sizin anlayacağınız bugüne kadar ağırlıklı olarak şahısların ve galerilerin satışlarıyla şekillenen ikinci el pazarı önümüzdeki yıllarda hızla kurumsallaşmaya yoluna gidiyor.

Sonuç olarak bugün dünyada sadece Türkiye’de ikinci el araçların değerlenmesi ve yatırım aracı olarak görülmesi, bu pazarın cazibesini artırırken, büyük pastadan pay kapmak için bu sektöre giren veya büyümek isteyen şirketlerin sayısı da hızla artıyor.

2. ELDE TİCARETİN YARISI ŞAHISLAR ARASINDA
• EBS Danışmanlık’ın 2021 verilerine göre bugün 2.el pazarında yapılan ticaretin yüzde 51.7’si vatandaşların yani şahısların aracısız yaptığı işlemlerden oluşuyor. Yani vatandaşın vatandaşa sattığı veya aldığı araçlar.
• 2.el ticaretinin yüzde 41.8’i ise Türkiye çapında yer alan ve sayıları 60 bin adedi bulan galerilerden oluşuyor.
• 2.elde satışların yüzde 2.4’ü otomotiv yetkili satıcıları tarafından
gerçekleşirken,
• Yüzde 2.6’sı ise Vavacars, Carvak, Otoshops ve DOD tarzı 2.el araç satışı yapan kurumsal firmalardan,
• Yüzde 1.5’i ise dijital platformlar yani satış işlemleri ve ihalesi online yapılan satışlardan oluşuyor. (Otonet-Manheim)

İLAN SİTELERİNİN PAYI YÜZDE 25'İ AŞIYOR
2.elde ‘sahibinden.com’ veya ‘arabam.com’ gibi ilan siteleri satış mecrası olarak görünmezken, bunlar hem vatandaşların hem de galerilerin aracı noktası olarak yer alıyor. Ancak 2.el ticaretinin yaklaşık yüzde 25’inin bu alanlarda verilen ilanlar aracılığıyla müşterilerle buluştuğu tahmin ediliyor.

OTOMOBİLDE HAYALLER SIFIR, GERÇEKLER 10 YAŞ ÜZERİ
EBS Danışmanlık’ın son raporuna göre bu yılın ilk yarısında 2021’in aynı dönemine göre 2.el pazarı yüzde 31,79 artarak 4 milyon adedi aştı. Toplam satışların 3 milyon 155 bin adedi otomobil, 846 bin adedi ise hafif ticari araç satışlarından oluştu. 2.el otomobil satışları ilk 6 ayda geçen seneye göre yüzde 35 arttı. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, ilk 6 ayda satılan 3 milyon 167 bin adet ikinci el otomobilin %60’ının 10 yaş, %35’inin ise 15 yaş üzeri araçlardan oluştuğunu belirtti. Şahin, “En kötüsü de, yüksek faiz, yüksek fiyatlar derken, kaybolan alım gücümüz oldu” yorumunu yapıyor.

MEKSİKALILAR AVM OTOPARKLARINDAN GİRİŞ YAPTI
8.7 milyar dolarlık değeriyle Latin Amerika’nın en büyük 2.el şirketi olan Meksikalı Kavak, Garajsepeti.com’u yaklaşık 40 milyon dolar yatırımla alarak Türkiye pazarına iddialı bir giriş yaptı. Latin Amerika dışındaki ilk yatırımını Türkiye’ye yapan şirket, mayıs ayından itibaren Türkçe’de Kavak ismi çok kullanıldığı için ‘Carvak’ ismiyle faaliyetlerine başladı. Meksikalı şirket satın aldığı Garajsepeti’nin kurucusu Mehmet Çelikol’u Carvak’ın CEO’su yaparkan, 2025 yılına kadar 200 milyon dolar yatırım kararı aldı.

Çelikol, şimdiden CARVAK’ın portföyünde yaklaşık bin adet araç bulunduğunu belirterek, “Uzun vadeli stratejimizin bir parçası olarak, Türkiye’de 2025 yılı sonuna kadar 300 binden fazla aracın satışını gerçekleştirmeyi ve Doğu Avrupa, Afrika ve Ortadoğu’nun en büyük ikinci el otomotiv şirketi olmayı hedefliyoruz” dedi.

200 BİN M2’LİK YENİME MERKEZİ
Başta Vialand AVM, MetroCity, Maltepe Park AVM ve Hilltown Küçükyalı AVM’de olmak üzere toplam 18 araç alım satın noktası ile faaliyetlerine başladıklarını ifade eden Mehmet Çelikol şunları söyledi: “Biz kendimize geniş satış noktaları ararken, atıl durumdaki AVM otoparklarını fark ettik. Bu noktalara çok özel satış noktaları oluşturduk. Şu anda 500 personelle ikinci el araç alım, satım ve yenileme faaliyetlerine başladık. Kısa sürede bin kişinin üzerinde istihdam planlıyoruz. Geçtiğimiz dönemde aylık 2 bin araç kapasiteli yenileme merkezini İstanbul’da faaliyete geçirdik. 200 milyon dolarlık yatırım planımız içinde, 2025 yılına kadar 200 bin metrekarelik bir alanda yenileme merkezi kuracağız. Hedefimiz 2025 yılından itibaren yılda 80 bin adede ulaşan 2.el ticareti yapmak. Ayrıca Kavak’ın finansman gücüne sahip Carvak Capital Finansman ismiyle kendi finansman şirketimizi de kurmak için çalışmalara başladık.”

MEKSİKA AVANTAJLARI
• Araç satın aldıktan 14 gün sonra/500 km altında koşulsuz iade hakkı.
• Tüm araçlarda 3 ay 5000 km ücretsiz garanti
• 15 ay uzatılmış garanti imkanı.
• Uzatılmış garanti alanlara evde bakım hizmeti.
• 10’dan fazla anlaşmalı kurum kredisini anında sunma.

2. ELDE 30 GÜN İADE FIRSATI
TÜRKİYE’nin ikinci el araç alım-satım elektronik ticaret platformu VavaCars ise halihazırda devam eden 14 günde iade hakkı taahhüdünü, ağustos sonuna kadar 30 gün/1000 km’ye çıkarıyor. VavaCars CEO’su Lawrence Merritt, “30 günde iade kampanyamızla tüketicilerimizin içlerini rahatlatmak ve en ufak bir soru işareti yaşamaları halinde bir ay içinde diledikleri gibi iade etmek hakkı veriyoruz. Böylece hiçbir ekstra yük ile karşılaşmadan gönül rahatlığıyla hareket edebilecekler” dedi.