Son yıllarda otomotiv sektörüne yönelik tüm mevzuat değişikliklerinin, düzenlemelerin tabir-i caizse yamalı bohçaya döndüğünü görüyoruz. Burada tek suç tabi ki hükümetin değil, otomotiv sektörü de kendi içinde menfaat çatışması yaşıyor, tek bir payda da buluşamıyor. Herkes kendi taleplerinin karşılanmasını isteyince, dengeler bozuluyor.

Otomotiv sektörüne ilişkin gün geçmiyor ki, yeni bir düzenleme, yeni bir mevzuat değişikliği yapılmasın. Yıllardır sürekli bir sabah kalkıyoruz ve Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliklere gözümüzü açıyoruz. Bu değişiklikler veya alınan kararlar sektörün tüm paydaşları ile görüşülmeden, fikir alışverişi yapılmadan, bir konsensus sağlanmadan hayata geçtiği için de sürekli revizyona uğruyor. Şöyle bir geriye dönüp baktığımızda otomotiv sektörüne yönelik tüm mevzuat değişikliklerinin, düzenlemelerin tabir-i caizse yamalı bohçaya döndüğünü görüyoruz. Burada tek suç tabi ki hükümetin değil, otomotiv sektörü de kendi içinde menfaat çatışması yaşıyor, tek bir payda da buluşamıyor. Sektördeki her dernek ki saymak gerekirse, sanayiciler, distribütörler, bayiler, kiralama şirketleri ve hatta galericilerin talepleri farklı olunca, hayata geçen düzenlemeler de tüm paydaşların isteklerini karşılamıyor.

TÜM DENGELERİ BOZUYOR

Türkiye’de otomobillerin üzerindeki vergi yükünün ağır olduğunu, verginin de vergisinin alındığını artık neredeyse tüm dünya biliyor. Sonuçta hükümetin en rahat vergi topladığı alan olduğu için de üstündeki yük sürekli artıyor, vergi oranları yükseliyor, ek vergiler geliyor. Ama sorun yükün artmasından ziyade, yürürlüğe giren düzenlemelerin sürekli değişip, hem sektör hem de tüketiciler nezdinde tüm dengeleri bozması.

• Düşünün ÖTV’de matrah düzenlemesi yapılıyor, yüzdelik dilimler belirleniyor. Pat gelen yoğun talepler doğrultusundan ek dilimler ekleniyor. Ek dilim yetmiyor, yine bir gece ansızın yenileri ortaya çıkıyor.
• Düşük ÖTV sınırı 1.6 lt motor ve altı deniyor, bir üretici çıkıyor itiraz ediyor ardından düzenlemeye 1.8 lt motor da ekleniyor.
• Çin’den ithal elektrikli otomobillere ek gümrük vergisi konuyor, sanayiciler itiraz ediyor, hop kapsamı tüm otomobillere genişletiliyor.
• Yatırım çekmek için adrese teslim ÖTV düzenlemesi yapılıyor, tek bir model için ÖTV oranı kanun teklifiyle indiriliyor.
• Yine bir gün uyanıyoruz ve teşvik belgesi alanlara gümrük muafiyeti tanındığını öğreniyoruz.

MARKALARA 6 AY İZNİ

Sonuçta sürekli değiştirilen, gelen taleplere göre şekillenen düzenlemeler hem yatırımcıların kafasını karıştırıyor hem de tüketiciler nezdinde belirsizlik yaratıyor. Düşünsenize otomobil alacaksınız ama sürekli değişen düzenlemeler sonucunda kararsız kalıyorsunuz. “Ya aldıktan sonra pat diye ÖTV’de bir düzenleme yapılırsa” demekten kendinizi alamıyorsunuz. Bu konuda son şaşırtan değişiklik ise 5 Temmuz’da yaşandı. Hükümet bildiğiniz gibi Eylül 2022’de fırsatçılığın önüne geçmek için otomobil satışında 6 ay/6 bin km şartını getirdi. Yani yaklaşık 2 yıldır aldığınız bir otomobili 6 ay veya 6 bin km dolmadan satamıyorsunuz. Talebin arzın çok üstünde olduğu bir dönemde fırsatçılığın önüne geçmek için alınan bu karar, arz artsa da haziran ayında yeniden uzatıldı. Bu uzatmayı özellikle yetkili satıcılar yani bayiler istedi. Ama 7 Temmuz’da yürürlüğe giren GSR2 (Genel güvenlik yönetmeliği) düzenlemesi nedeniyle otomotiv sektörünün elinde ciddi stok kalınca, sessiz sedasız marka ve distribütörlere bir muafiyet tanınmış. Buna göre GSR’dan dolayı son dönemde kendilerine faturaladıkları araçları 6 ay 6 bin km şartına uymadan, 2.el olarak satabileceklermiş. Sonuç olarak gördüğünüz gibi her şeyi tam anlamıyla yamalı bohça şeklinde yapıyorlar.

Kendilerine fatura kestiler pazarı 100 bine çıkardılar

Mayıs ve haziran aylarında otomotiv pazarının 100 bin adedi aşmasından sonra durgun geçmesi beklenen temmuz ayındaki şu anki gidişat 92-97 bin adet aralığında. “100 bin adet olur, hatta geçer” diyenler de var. Her koşulda Temmuz 2023'teki 113.959 adetlik rekor performansın altında olacak gibi görünse de beklentinin çok üstünde olduğu açık. 7 Temmuz GSR2, 8 Temmuz Çin araçlarına gelen ek vergiden önceki hafta oldukça hareketli geçmiş. Hazirandan kayan da olmuş ama özellikle GSR'dan dolayı ellerindeki stok kalan bazı markaların/distribütörlerin kendilerine ciddi araç fatura etmeleri pazarın 100 bin adede yaklaşmasının en önemli sebebi. 5 Temmuz'da alınan bir kararla Ticaret Bakanlığı'ndan özel izin almak şartıyla markalar ve distribütörlere ellerindeki 'sıfır 2.el' araçları satma hakkı verilmiş. Bayiler ve galeriler ise hariç tutulmuş.

Bursalı Duster satışa sunuldu

Oyak Renault tarafından Bursa’da Renault markasıyla üretilmeye başlayan yeni Duster bugün satışa sunuluyor. İki veya dört çekişli versiyonlarıyla yollara çıkacak araçta 4X4, E-Tech Full Hybrid ve Eco-G motor seçenekleri yer alıyor. Fiyatının tüm Türkiye’de bugün öğlen saatlerinde açıklanması bekleniyor. 145 hp güç üreten gelişmiş tam hibrit motor seçeneğiyle ortalama 5 lt/100 km yakıt tüketimi ve 114 gr/km CO2 emisyonuna sahip olan modelin aynı zamanda 6 ileri vitesli manuel şanzımanla eşleştirilen 130 hp gelişmiş 1,2 litre yarı hibrit motor seçeneği ve 4X4 güç-aktarma sistemiyle de sunuluyor. 3 silindirli turbo benzinli motoru ise yaklaşık %10 yakıt tasarrufu ve daha akıcı bir sürüş için ek tork sağlamak üzere 0,8 kWsa kapasiteli 48V batarya ile desteklenmiş.