Emre Özpeynirci

Arzın olmadığı, otomobillerin yatırım aracına dönüştüğü bir dönemde fahiş fiyatların ve fırsatçılığın önüne geçmek amacıyla çıkartılan ‘6 ay ve 6 bin km’ sınırlaması artık hem bireyleri hem de kurumları zorluyor. ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, artık işlevini tamamlayan bu uygulamaya ihtiyaç kalmadığını belirterek, “Çünkü finansmanın pahalı ve ulaşılması zor olan bu süreçte, ihtiyaç sebebiyle araçlarını satmak isteyen şahıs ve kurumlar ciddi zorluklar yaşıyor. 1 Temmuz’da tekrar uzatılmayacağını düşünüyoruz” dedi.

Son dönemde ihtiyaç sebebiyle araçlarını satmak isteyen şahıs ve kurumlar ciddi zorluklar yaşıyor

Bildiğiniz gibi ikinci el araç piyasasındaki fahiş fiyatların ve fırsatçılığın önüne geçmek amacıyla 15 Eylül 2022'de uygulanmaya başlanan "6 ay ve 6 bin kilometre" düzenlemesinin süresi 2 yılda 2 kez uzatılırken, kapsamı da genişletilmişti. Normalde 1 Temmuz 2023’te sona erecek düzenleme önce 2023 yıl sonuna, sonra da 1 Temmuz 2024’e kadar uzatıldı. Yönetmelikle ayrıca, 15 Temmuz 2023 tarihinde uygulanmaya başlanan ikinci el araçların, sıfır araç fiyatı üzerinde satılamaması kısıtlamasının son süresi de 1 Temmuz 2024 olarak belirlendi. İlk uzatmadaki en önemli ayrıntı ise sadece ikinci el araç alım ve satımı ile ilgilenenleri yani bu işin ticaretini yapanlarını kapsayan düzenlemeye, 1 Temmuz 2023’ten itibaren ticari faaliyet olarak değerlendirilen bireysel otomobil satışlarının da dahil edilmesiydi.

2023’TE AMACINA ULAŞTI

Sonuçta 2023 yılında yeterli arzın olmaması, otomobillerin yüksek enflasyon ortamında bir yatırım aracı haline gelmesiyle, fırsatçılık ortaya çıkmış ve bu düzenlemeyle fahiş fiyat artışı ve stokçuluğun önüne geçilmeye çalışılmıştı. Büyük ölçüde amacına ulaşmış önemli bir düzenleme olmuştu. Ama 2023 yılının sonundan itibaren otomobil arzının atmasıyla birlikte piyasa normale dönerken, özellikle krediye ulaşımın zorlaşması ve maliyetlerin artmasıyla otomobilin ‘yatırım aracı’ işlevi de ortadan kalktı. Fırsatçılığın ve karaborsanın arttığı bir dönemde başarılı olan düzenleme 2024’ten itibaren ise ticareti olumsuz yönde etkileyen bir hal almaya başladı. Bu noktada normalde 1 Temmuz 2024’e kadar bile uzamaması gereken düzenlemenin artık sona ermesi gerektiği son dönemde sıkça dile getiriliyor. Konuyla ilgili olarak konuştuğum Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, 6 ay ve 6 bin km sınırlamasının sıfır araç bulunamadığı dönemde, ticari amaçla yani al-sat yapan kişi ve kurumları engellemek amacıyla devreye alındığını hatırlattı.

3’TEN FAZLA SATANA VERGİ

Bozkurt, son 6-7 aydır bu dönemin ortadan kalktığını ve araç bulunur hale geldiğini belirterek şunları söyledi: “Bu nedenle artık bu uygulamaya da ihtiyaç kalmadığını düşünüyoruz. Daha fazla uzatılmamasında fayda var. Çünkü finansmanın pahalı ve ulaşılması zor olan bu süreçte, ihtiyaç sebebiyle araçlarını satmak isteyen şahıs ve kurumlar ciddi zorluklar yaşıyor. En fazla da bireysel müşteri zorluk yaşıyor. Araç almış ve bir sebeple ihtiyaçtan erken satması gerekiyor ama yapamıyor. Biz dernek olarak uzatılmaması yönünde talebimizi ilgili bakanlığı ilettik. Olumlu bir dönüş bekliyor ve süre bitiminde tekrar uzatılmayacağını düşünüyoruz.” 6 ay ve 6 bin km düzenlemesinin geçici bir uygulama olduğunu ve işlevini tamamladığını da söyleyen Bozkurt, “Bundan sonra benzer durumlara mahal vermemek için regülasyonun işletilmesi, yani yılda 3 adetten fazla araç alım-satımı yapanların, ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi ve bu kazançları üzerinden vergilendirilmeleri yeterli olacaktır” diye konuştu.

2024 ve 2025 sektör için kolay olmayacak

Otomotiv pazarı nisan ayında Ağustos 2022’den bu yana ilk kez daralırken, satışlar yüzde 22,3 düşerek 75 bin 919 adet oldu. ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, bu yavaşlamanın öngörüldüğünün altını çizerek, “Nisanda Mart ayına göre yüzde 30’un üzerinde bir düşüş yaşandığı görmekteyiz. Bu, sonuçlar aslında şaşırtıcı değil ve sektör temsilcileri olarak beklediğimiz bir durumdu. Ancak Nisan ayındaki bu düşüşü, sadece bayram dolayısıyla ‘kısa ay’ olmasına bağlamak da doğru değildir. Şu anda sektördeki mevcut uygulamaların üzerine ilave önlemler gelirse, pazar hızında daha da ciddi bir düşüş söz konusu olabilecektir. Önümüzdeki aylarda yavaşlamanın devam edeceğini öngörüyoruz. Bu noktada 2024 ve 2025 yıllarının sektör açısından kolay olmayacağını düşünmekteyim” dedi.
Lüksü B segmentine taşıyor

Toyota'nın bünyesindeki premium otomobil üreticisi Lexus, B-SUV sınıfında yer alan ilk modeli LBX’i Türkiye’de 2.290.000 TL’den başlayan fiyatlarla satışa sundu. Lexus Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su da olan Ali Haydar Bozkurt, “Segmentinde olmayan bir malzeme kalitesi ve yüksek işçiliğe sahip LBX, Lexus'un standart olan kalite ve lüksünü B segmentine getiriyor. Bugün RX'teki kalite neyse LBX'te de aynısı var. Ayrıca diğer araçlarımızdan farklı olarak ilk defa yüzde 80’lik vergi dilimine giren bir otomobilimiz oldu. Ön talepleri toplamaya başladığımız günden bu yana 2 bin adedin üzerinde başvuru aldık. Bu yıl Lexus’un 1000 adetlik satış yolculuğunda, LBX en kilit model olacak. Bu yıl için LBX modelinden yaklaşık 500 adet satış gerçekleştirmeyi hedefliyoruz” dedi.