“İnsan yaş aldıkça atasözlerinde bir hikmet olduğunu daha çok anlıyor” derlerdi ama pek inanmazdım. Şimdi anlıyorum.
‘Söz gümüşse sükût altındır’ atasözü en değerli atasözlerimizden biri.
Bu atasözü, doğru yerde ve doğru zamanda konuşmanın önemine vurgu yaparken, susmanın ve temkinli olmanın derin bir bilgelik göstergesi olduğunu ve gerektiğinde susmayı tercih etmenin stratejik açıdan ne denli önemli olduğunu anlatır.
Bu atasözü, siyaset dünyasındaki karşılığını “sessiz siyasetçiler” ya da “görünmez siyasetçiler” ifadesinde buluyor.
Sessizliğin ve sükûnetin insan psikolojisinde en çok tetiklediği unsurun gizem olduğu tartışmasız bir gerçektir. Gizem çekicidir; merak uyandırır ve devamlı soru sordurur. İnsan bilinmezliği kabul etmekte zorlanır. Bilinmezlik, boşlukla eş anlamlıdır. İnsan boşluk hissiyle birlikte yaşayamaz ve gizemin yarattığı bu boşluğu hemen doldurmaya eğilimlidir.
***
Az konuşan ya da görünmeyen, sürekli gündemde olmayı tercih etmeyen siyasetçiler, seçmenler gözünde daha çok pozitif değerlerle anılır.
Seçmen, bu politikacıların bilge ve daha düşünceli insanlar olduğunu varsayar. Bu tür siyasetçilerin nitelikli ve derin stratejiler geliştirdiğine inanır. Seçmenlere göre bu siyasetçiler, ciddiyetle sadece işlerine odaklanır ve her türlü popülizmden uzak durarak meselelere teknokrat bakış açısıyla yaklaşırlar. Bu algı, seçmenlerin bu siyasetçilere daha çok güven duymasına ve nihayetinde saygı göstermesine neden olur.
Hiç kuşku yok ki, göz önünde bulunup sıkça konuşan politikacılar, medyanın ve toplumun daha fazla dikkatini çeker. Bütün dikkat bu siyasetçilere çevrilir. Bu durum, pek çok kişinin bu siyasetçiler hakkında yorum yapmasına vesile olur. Bu politikacılar daha fazla eleştiriye maruz kalır ve hataları daha görünür hale gelir.
Öte yandan, daha az göz önünde olan siyasetçiler hatasız ve eleştiriden muaf siyasetçiler olarak görülür. Hatta bizim gibi kutuplaşmanın yoğun olduğu toplumlarda, az görünen siyasetçiler gündelik polemiklerin bir parçası olmadığı için şimşekleri üzerine çekmez ve yıpranmaz. Yolu hep açıktır.
Sonuçta, gizem, az görünür olan ve sükûnet içindeki siyasetçilerin lehine çalışır. Hiç kuşku yok ki, mekanizmanın böyle işlemesi için söz konusu siyasetçinin işinde başarılı olması olmazsa olmaz koşuldur. ‘İşte başarı’ bu sistemin temel gerekliliğidir.
***
Günümüz siyaseti artık “Gösteri Çağı” gerçeklerine uygun bir şekilde işliyor. Siyaset de gösteri sisteminin ayrılmaz bir parçası, hatta gösterinin kendisi. Gösteri tarafından kuşatılan toplumlarda, siyasi elitler dahil tüm güç sahipleri medya aracılığıyla egemenliğini kuruyor ve sürekli olarak yeniden inşa ediyor. Yakın dönemde sistem içinde değişen tek şey televizyonun yerini sosyal medyanın alması. Daha doğrusu, sosyal medya, bizim gibi toplumlarda televizyonun hemen yanında konumlandı. Her türlü ekran, Gösteri Çağı’nın en önemli enstrümanlarından biridir. Gösteri Çağı siyasetini anlamak için ABD’deki son başkanlık seçimlerine bakmak yeterli.
Siyasi hayat artık bu yönde akıyor ama bazı popüler figürlerin sükûnetin nimetlerinden faydalandıkları da tartışılmaz bir gerçek. Dünya genelinde Merkel ve Türkiye’den Mansur Yavaş, bu anlamda ilk akla gelen önemli örneklerden.
Mansur Yavaş, büyükşehir belediye başkanı seçildiğinden beri, “sessiz siyasetçi” duruşunu bozmadan temkinli, sakin ve başarılı bir yönetici profili çizdi. Kendi internet sitesindeki mottosu bu duruşu özetliyor; “Mansur Başkan: Az Laf Çok İş.” Bu sıfatlara eklenecek ilk özellik derin milliyetçi kimliği olur.
Yakın zamana kadar Erdoğan ve İmamoğlu arasında geçeceği söylenen Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde Yavaş ismi artık üçüncü aday olarak telaffuz edilmeye başlandı. Buradaki üçüncü aday nitelendirmesi oldukça kritik. Mevcut siyasi atmosferde İmamoğlu yerine değil, İmamoğlu ve Erdoğan’a karşı olan bir adaylıktan söz ediyoruz.
Mansur Yavaş bu yarışta var olduğunu son günlerde açıkça ifade ederek “sessiz siyasetçi”den “görünür siyasetçi” profiline geçiş yaptı. Yavaş’ın gerçekte ne kadar başarılı bir siyasetçi olduğunu artık konuşmaya başlayabiliriz. Yavaş, spot ışıklarının altındaki yerini aldı.
