Emre Özpeynirci

Toyota, Ford Otosan, Oyak Renault ve Hyundai Assan’dan sonra Tofaş da Türkiye’de ağırlıklı olarak Avrupa’ya ihracat için hibrit araç üretmeye başladı. Ancak içeride tüm yerli hibrit araçlara aynı vergi desteği olmadığı için çoğu sadece ihraç ediliyor, yüksek fiyatlardan dolayı iç pazarda satılma şansı bulamıyor.

AVRUPA’daki emisyon sınırlamasına bağlı olarak otomotiv devleri içten yanmalı araçların üretimine hızla son verirken, yerini hibrit ve elektrikli araçlar alıyor. İhracatının yüzde 80’den fazlasını Avrupa’ya yapan Türk otomotiv sanayi de, ayakta kalmak için hibrit ve elektrikli araçlara ağırlık vermek zorunda. Kısa vadede ürettiği araçları elektrikliye çevirmezse ne yazık ki ihracatta büyük bir darbe yiyecek. Bu yüzden son dönemde Türkiye’deki otomotiv fabrikaları büyük bir dönüşüm yaşayarak yeni yatırımlarla elektrifikasyon sürecini hızlandırdı. Ancak ülkemizde üretilmeye başlayan hibrit modeller ve kısa süre içinde devreye girecek elektrikli araçlara yönelik Avrupa’daki gibi teşvik mekanizması olmadığı için Türkiye’de şansları olmuyor.

HİBRİT CLIO’YA BİNEMİYORUZ
Son dönemde Türkiye’deki fabrikalarda hibrit araç üretimlerine ağırlık verirken, bu tip araçlar benzin ve dizel araçlardan çok daha maliyetli olduğu için Türkiye’deki vergilerle ulaşılamaz hale geliyor. Türkiye’de bir tek Toyota’ya yerli üretimden dolayı özel ÖTV teşvik uygulanırken, diğer üretimi olan markalar da benzer destekleri bekliyor. Örneğin, Renault’un Bursa’da ürettiği hibrit Clio modeli için bunu söyleyebiliriz. Oyak Renault, bu modeli üretmek için Bursa’da 100 milyon Euro’luk yatırımla hibrit motor fabrikası kurmuş ve devreye sokmuştu. Ancak yüksek maliyetlerinden dolayı 2 yıldır Avrupa’ya ihraç edilen hibrit Clio ne yazık ki yüksek fiyatından dolayı bir türlü satışa sunulamadı.

HİBRİT EGEA FİYATI NE OLACAK?
Bugün Çanakkale’de gerçekleşecek lansmanıyla birlikte satışa sunulacak Fiat Egea’nın hibrit versiyonu için de aynı şeyleri söylemek mümkün. Tofaş tarafından Bursa’da üretilmeye başlanan Egea Hybrid’in fiyatı henüz açıklanmadı ama kısa süre önce satışa sunulan dizel otomatik versiyonunun fiyatının 470 bin TL’den başlayıp 550 bin TL’ye çıktığı düşünülürse, hibrit versiyonunun 550 bin TL’nin üstünde olacağı rahatlıkla söylenebilir. Benzinli Egea’nın fiyatının 265 bin TL’den başladığı düşünülürse, hibrit versiyonunun 600 bin TL’ye yakın bir fiyatla ne kadar tercih edileceğini göreceğiz. Yani anlayacağınız kendi ürettiğimiz modellere kendimiz binemiyoruz. Eğer hükümet vergi sisteminde bir değişiklik yapmazsa ne yazık ki bu durum aynen devam edecek gibi.

TİPO HİBRİT SATILIR, EGEA HİBRİTE BAKILIR

TOFAŞ tarafından Bursa’da üretilen ve Avrupa’ya Tipo ismiyle ihraç edilen Egea Ailesi’nin bugün lansmanı yapılacak yeni hibrit versiyonu 130 beygir güç ve 240 NM torka sahip, 1,5 litrelik 4 silindirli turbo benzinli FireFly motor ile 48-Volt bataryaya sahip 15 kw’lık elektrik motorun sinerjisinden alıyor. Egea Hybrid’de BSG (Belt Start Generator) ve 15KW’lık elektrikli motor 130 beygirlik içten yanmalı motoru destekliyor. Bu gelişmiş hibrit teknolojisi, “yüzde yüz elektrikli” sessiz çalıştırma, park etme ve tamamen elektrikli sürüşe imkan sunuyor. Böylece verimlilik artarken sürüş performansı da üst seviyeye çıkıyor. Egea kısa süre içinde Sedan, Hatchback, Cross ve Cross Wagon gövde tiplerinde sunulacak yeni nesil hibrit motor seçeneğiyle satışa sunulacak. Avrupa’ya ise Tipo hybrid olarak ihraç ediecek.

5 YILDIR SADECE TEK MARKAYA TEŞVİK VAR

TÜRKİYE’de 2017’den bu yana sadece 1.8 lt ve 2.5 lt motorlu hibrit otomobillere yönelik bir teşvik uygulanıyor. Bu da Türkiye’de üretilen Corolla ve C-HR ile ithal edilen Camry ve RAV4’ü kapsıyor. 1.8 lt motora sahip Corolla ve C-HR yüzde 150 yerine yüzde 80 ÖTV’den faydalanırken, 2.5 litre motora sahip Camry ve RAV4 ise yüzde 220 yerine yüzde 130 ÖTV avantajına sahip. Hibrit pazarının gerçek potansiyeline ulaşması için teşvik kapsamının genişletilmesi şart. Son dönemde bu yüzden Türkiye’deki hibrit üreten markalar, Ankara’nın yollarını aşındırıyor, lobi çalışmalarına hızla devam ediyor.

TEŞVİK PAKETİNİN GENİŞLEMESİ GEREK

RENAULT MAIS Genel Müdürü Berk Çağdaş, hibrit motorlu Clio E-Tech’i mevcut vergi sistemi nedeniyle Türkiye’de satamadıklarını belirterek, “Biz sadece kendimiz için değil çevre dostu ürünlerin desteklenmesi anlamında teşvik paketinin genişletilmesi talebinde bulunduk ve bulunmaya devam ediyoruz. Türkiye’de şu anda sadece bir hibrit motor için teşvik var. Yüzde 80’lik ÖTV diliminde yer alan bizim aracımıza da 50 puanlık destek verilse yüzde 30’luk ÖTV ile çok ciddi katma değer yaratır” yorumunu yapıyor.

AVRUPA'YA İHRACAT İÇİN BAŞKA ŞANSIMIZ YOK

FORD Otosan’ın Gölcük’te ürettiği şarjlı hibrit (PHEV) Transit Custom ve 7 Nisan’dan itibaren üreteceği elektrikli E-Transit için de aynı durum geçerli. 2 model de ne yazık ki sadece ihraç edilecek. Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, mevcut vergi sistemiyle maliyetleri yüksek bu araçların Türkiye’de satılamayacağını net olarak açıklamıştı. Yenigün, “Teknolojisi nedeniyle pahalı olduğu için Türkiye’de herhangi bir teşvik olmadan bu araçların satılması mümkün değil. Bu araçları üretmek zorundayız çünkü Avrupa’da sıkı emisyon kuralları gereği ihracat için başta şansımız yok” yorumunu yapmıştı.

TÜRKİYE'DE HER 5 FABRİKADA HİBRİT ARAÇLAR ÜRETİLİYOR

Türkiye’nin hibrit macerası 6 yıl önce başladı. İlk olarak 2016’da Toyota Otomotiv Sanayi, Sakarya’daki tesislerinde hibrit teknolojili C-HR’ı üretti. Japon marka daha sonra 12’nci nesil Corolla Sedan’la birlikte Türkiye’de ürettiği hibrit model sayısını ikiye çıkardı.

Oyak Renault, Bursa’da önce hibrit motor üretimine başladı ardından yeni Clio’nun hibrit versiyonunu üretmeye başladı.

Ford Otosan da Gölcük tesislerinde şarj edilebilir, hibrit elektrikli ticari aracı Transit Custom PHEV’i üretiyor.

Hyundai Assan, 2020 yılından itibaren hafif (mild) hibrit üretimine başladı. İzmit tesislerinde üretilen ilk hibrit i20 oldu. 2021’de de yeni SUV modeli Bayon’da hafif hibrit motor seçeneği sundu.

Son olarak Tofaş, Bursa’da Egea Ailesi’nin hibrit versiyonunun üretmeye başladı.