Bir buçuk yıl kadar önce (5 yıllık bir pilot çalışmadan sonra) Kanada ülkeye girişimcileri çekebilmek için yeni bir vize programı başlattı: “Startup visa” (
- Bir girişimi olmak (zaten konumuz girişimcilik)
- Bir destek alabilmek (ya bir yatırımcıdan ya da bir kuluçka merkezinden)
- Yeterli dil bilgisine sahip olmak (IELTS 5.0)
- Yaşamını sürdürebilecek paraya sahip olmak (tek kişi için 13,000 Kanada doları)
Bence burada üzerinde durmaya değecek tek konu destek. Üç türlü destek kabul görüyor:
- 23 Kanada VC fonunun birisinden en az $200,000 yatırım almak
- 9 Kanada melek yatırım ağının birisinden en az $75,000 yatırım almak
- Kanada’daki 30 kuluçka merkezinden birisinden kabul almak
Destek vermeye yetkisi olan kurumların listesini web sitesinde görebilirsiniz.
Bu program 2 yıldır uygulanıyor. Bu programı kullanarak Kanada’ya onlarca girişimci göç etti. Peki ben neden şimdi bu yazıyı yazıyorum? Melek yatırımcı Bahtiyar Yurtoğlu ilginç bir fırsata dikkatimi çekti: Girişimcinin destek alacağı melek yatırımcı(lar) da şirketin ortağı olarak bu program çerçevesinde Kanada’ya göç edebiliyor, çünkü Kanada bir girişim için toplam 5 göçmen kabul ediyor!
Şu iki senaryo gerçekçi:
- 3 girişimci bağımsız bir değerleme kurumunun (örneğin) $750,000 değer biçtiği bir girişim için Türkiye’deki 2 melek yatırımcıdan şirketin %20’si karşılığı $150,000 yatırım alıyorlar. Bu iki melek yatırımcı Kanada’daki bir melek yatırımcı ağına (örneğin Keiretsu) girebilmek için kişi başına (bir kerelik) $75,000 ödüyorlar.
- 3 girişimcinin kurduğu bir startup Kanada’daki bir kuluçka merkezine kabul ediliyor. Kuluçka merkezine bir yıllık $120,000 kira ödenmesi gerek. Türkiye’den iki melek yatırımcı şirketin %20’si için kişi başına $150,000 yatırım yapıyorlar.
İki senaryoda da başvuru ve avukat maliyetlerini de kattığımızda, melek yatırımcılar için ortaya toplamda $200,000’in altında bir maliyet çıkıyor. Bunun karşılığında Kanada’da oturma ve çalışma izni alıyorlar (ki yatırımcı vizesi için bunun dört misli bir yatırım gerekli idi). Sonuçta 3 girişimci ve şirketin her biri %10 ortağı olmuş olan 2 melek yatırımcı Kanada’dan startup vizesi alıyorlar.
Bu program sayesinde ortaya herkes için kazan/kazan bir durum çıkıyor.
- Bir Türk girişimi Kuzey Amerika pazarlarına ulaşabiliyor
- Kanada’da iş kurmak isteyen Türk sermayedarlarını eski ekonomi (mesela emlakçılık veya franchise) yerine girişim dünyasına yönlendiriyoruz
- Girişim iş geliştirmeyi Türkiye’de bırakarak ülkede kalifiye istihdama katkıda bulunuyor
- Kanada dünyada daha rekabetçi olma fırsatı buluyor
- Daha fazla girişimcinin yüreklenmesi ve daha fazla yatırımcının girişimciliği desteklemesi ile Türkiye’de girişimcilik ekosistemi gelişiyor
Umarım ülkemizden bu fırsatı kullanabilecek girişimci ve yatırımcılar çıkar.
