Emre Özpeynirci

Avrupa’da bazı ülkelerde teşviklerin bitmesi, bazılarında ise azalması elektrikli otomobil satışlarına kayıp olarak yansıdı. Avrupa’da mart ayında elektrikli otomobil satışlarında ilk kez düşüş yaşanırken, ilk çeyrekte ise büyüme yüzde 5’le sınırlı kaldı. Bu da Avrupa’da elektrikli araçların geleceğinin tehlikeye girdiği yorumlarına sebep oldu.

Teşvikler bitince Avrupa’da elektrikli otomobil satışları ilk kez geriledi

Türkiye ve EFTA ülkeleri dahil Avrupa’da mart ayında otomobil satışları yüzde 2,13 düşüşle 1 milyon 470 bin adede gerilerken, elektrikli otomobil satışlarındaki kayıp ise yüzde 9,12’yi buldu. Türkiye hariç bakıldığında düşüş yüzde 11’i aşarken, bu sonuç kayıtlara ‘elektrikli otomobil satışlarında ilk düşüş’ olarak yazıldı. Bunda kuşkusuz başta Almanya olmak üzere, Avrupa’nın birçok ülkesinde teşviklerin bitmesi veya azalması etkili oldu. Martta Avrupa’da 202 bin elektrikli otomobil satılırken, ülke bazında en büyük kayıplar ise en çok elektrikli otomobilin satıldığı Almanya, Norveç, İsveç ve İtalya gibi ülkelerde yaşandı.

Tesla, Model Y'nin %10'luk ÖTV dilimine giren arkadan çekişli versiyonunu Türkiye’de 1.791.451 TL başlangıç fiyatı ile ön satışa sundu. İnternetten 50 bin TL kapora ile siparişe açılan modelin teslimatları ise haziran ayında başlayacak 455 km menzile (WLTP) sahip arkadan çekişli model, 0'dan 100 km hıza 7.5 saniyede ulaşıyor.

Payı ilk kez düştü

Avrupa’da ilk çeyrek sonuçlarına baktığımızda ise otomobil satışları ilk çeyrekte yüzde 6,35 artışla 3 milyon 628 bin adet olurken, bunun sadece 462 bin adedi elektrikli otomobillerden oluştu. Marttaki düşüşün etkisiyle ilk 3 ay sonunda elektrikli otomobil satışlarındaki büyüme yüzde 5,8’le sınırlı kaldı. Bu sonuçlarla ilk çeyrekte toplam satışlarda elektriklinin payı yüzde 12,81’den, 12,74’e indi. Payının çok az düşmesi yanıltmasın çünkü bu döneme kadar sürekli artış trendinde olan satışlar yerini ilk kez gerilemeye bıraktı. İlk 3 ay sonunda 84 bin 314 adetle Avrupa’da en çok elektrikli otomobil satılan ülke İngiltere olurken, teşviklerin sona erdiği Almanya ise 81 bin 337 adetle ikinci sıraya geriledi.

Geleceği tehlikede

İngiltere’de ilk çeyrekte elektrikli otomobil satışları yüzde 10,60 arterken, en büyük elektrikli pazarı olan Almanya’da ise teşviklerin bitmesiyle satışlar yüzde 14,14 geriledi. Almanya’daki elektrikli otomobil satışlarındaki kayıp mart ayında ise yüzde 28,87’yi buldu. Toplam otomobil satışlarının arttığı ülkede, elektrikli otomobillerdeki satışlarında yaşanan büyük gerileme Avrupa’daki tüm endüstriyi sarstı. Çünkü 2035 yılından itibaren içten yanmalı araçların satışını yasaklamaya çalışan Avrupa’da, teşviklerin bitmesiyle elektrikli araçların geleceğinin tehlikeye girdiği yorumları yapılmaya başladı. Halihazırda Çinli markalarla rekabet etmekte zorlanan ve maliyetleri bir türlü düşüremeyen Avrupalı üreticilerin çözümü yeniden hibrit araçlarda aramaya başladığı görülüyor. Bu da hibrit araçların payının yüzde 29’a ulaşmasını sağlamış görünüyor.

Türkiye’de satışları arttı ama tempo düştü

Türkiye’de ilk 3 ayda 233 bin 389 otomobil satılırken, satılan elektrikli otomobil sayısı önceki yıla göre yüzde 276 artışla 14 bin 158 adede yükseldi. Ama toplam otomobil satışları içindeki payı ise sadece yüzde 33 artarak yüzde 6,07’e ulaştı. 2024’te Türkiye’de elektrikli otomobillerin toplam satışlarda yüzde 10’un üzerinde paya ulaşması öngörülürken, tarihi satışın yapıldığı ilk 3 ayda temponun düşük kalması yıl sonu için soru işaretlerini beraberinde getirdi. Türkiye ilk 3 aydaki elektrikli otomobil satışlarıyla Avrupa’da 32 ülke içinde adet bazında 9’uncu, pay açısından ise 23. sırada yer aldı. Bu aslında Türkiye’de ciddi ÖTV desteğine rağmen temponun düştüğünü gösteriyor.

Elektrik dışında başka teknolojilere ihtiyaç var

Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, tam elektrikli araçlara ilişkin Avrupa ve Amerika’da geri adım atılmaya başlandığını belirterek şunları söyledi:

“Otomotiv üreticilerin bakış açısında da büyüme beklentisinde de bir azalma söz konusu ki geçen rakamlar da böyle. Yüzde 70’lik artışlar olacağı varsayılırken, Avrupa'ya baktığımız zaman bu artışların yüzde 50’lerin altında kaldığını görüyoruz. Almanya'da teşviklerin kaldırılmasıyla beraber yüzde 18 olan elektrikli payının yüzde 11’e geri gittiğini ve diğer ülkelerin de yani aslında Avrupa ortalamasında ilk 2 ayda 14.6’dan 11.5’lara gittiğini ve büyüme yerine bir paralel seyir izlediğini görüyoruz. Keza Türkiye'de de teşviklerin devam etmesine rağmen elektrikli penetrasyonunda gerileme görüyoruz. Yani aslında bu tablonun bize söylediği, tam elektrikli araçların tüketicinin hayatına girmesinin biraz daha uzun zaman alacağı. Bununla ilgili bir başka konu da elektrifikasyon sürecinde özellikle madenlerin durumu. Uzun vadede tüm satışların elektrikliye dönmesi adına yeterli maden yok. Bu yüzde otomotivin dünyadaki karbon ayak izini sıfırlaması için başka teknolojilere ihtiyacı var. Yani bu elektriklilerle yalnızca bunu yapamayacağız gibi duruyor şu anda ki zaten firmalarda da yoğun bir şekilde hidrojen ve benzeri konularda aslında devam eden çalışmalar var. Otomotiv sanayinde hep konuştuğumuz ciddi bir değişim ve dönüşüm söz konusu ama bu değişim ve dönüşüm biraz daha zaman alacak ve farklı boyutlara da evrilecek gibi duruyor.”

5 ayda en az 2 bin satacak

2016’da tanıtılan ve D SUV segmentinin lider modellerinden biri olan Skoda Kodiaq, ikinci nesliyle iddiasını daha da ileriye taşıyor. Skoda Türkiye Genel Müdürü Zafer Başar, yeni Kodiaq’ı Ağustos ayından itibaren Türkiye'de satışa sunacaklarını belirterek,“Yılın son 5 ayı için 2 bin adet üzeri satış öngörüyoruz” diye konuştu. İkinci nesil Kodiaq, köşeli çamurluklar, TOP LED Matrix farlar, ön panjur ile bütünleşen yatay ışık şeritleri ie dikkat çekerken, arka tasarımında ise daha geniş bir C şekli yer alıyor ve ışıklandırma grubu kristal unsurlarla keskin bir tasarımla bütünleşiyor. Hafif hibrit teknolojisine sahip 1.5 TSI 150 beygir mHEV ve 2.0 TDI 193 beygir dizel motora sahip aracın RS versiyonunda ise 265 beygir gücünde 2.0 litre TSI benzinli motor yer alıyor. Hem dizel hem de benzinli 2.0 litre motorlar 4x4 çekiş seçeneği ve bütün versiyonlar DSG otomatik şanzımanla sunuluyor. Hafif hibrit motor seçeneği, performansı önemli ölçüde artırırken yakıt tüketimini de %10’a kadar azaltıyor.