Emre Özpeynirci

8 yıl aranın ardından 2023 yılında açık veren otomobil dış ticaretinde işler yolunda gitmiyor. Açık, 2024’ün ilk 3 ayında %317 artışla 1,2 milyar dolar ulaşırken, bunda iç pazarda yerli payının düşmesi ve Çin’den yapılan ithalatın 4 kattan fazla artması etkili oldu.

Tam 8 yıl aradan sonra 2023 yılında ilk kez dış ticaret açığı veren otomotiv sektöründe sıkıntılar 2024’te de devam ediyor. En son 2022 yılında 1.46 milyar dolar fazla veren otomobil dış ticareti, 2023 yılı sonunda 6,5 milyar dolarlık açığa ulaşmıştı. ÖTV matrahlarının güncellenmemesi nedeniyle otomobil satışlarında ‘yerli’ payının hızla düşmesi, dış ticaret açığın 2024’e de artarak başlamasına sebep oldu. 2024’ün ilk 3 ayında otomobil ihracatımız %1,74 daralarak 2 milyar 579 milyon dolara gerilerken, aynı dönemde ithalatımız ise %29,77 artışla 3 milyar 779 milyon doları aştı. Böylece 2023 yılının ilk 3 ayında 287 milyon dolar açık veren otomobil dış ticareti, 2024 yılında %317 artışla 1,2 milyar dolar açığa ulaştı.

İSPANYA AÇIKTA İLK SIRADA

Diğer taraftan 2023’ün ilk 4 ayında otomobil satışlarında %33 olan yerli payı, 2024’te %31’e gerilerken, aylık bazda mart ve nisanda %30’un bile altına geriledi. Bu da dış ticaret açığının artmasında etkili oldu. Otomobilde cari açığın artmasına neden olan ülkelere baktığımızda ilk sırada İspanya, ardından Çin ve Almanya’yı görüyoruz. İspanya’ya ilk 3 ayda 185 milyon dolarlık otomobil ihraç ederken, bu ülkeden otomobil ithalatı ise 785 milyon dolara ulaştı. Böylece ülkeler bazında İspanya ithalat sıralamasında Almanya’yı geçerek ilk sıraya oturdu.

ÇİN’DEN İTHALAT %443 ARTTI

2023 yılı ilk 3 ay sonunda sadece 75 milyon dolarlık ithalat ile 10’uncu sırada yer alan ve %2,6 pay alan Çin’in, 2023’teki yükselişi 2024’ün ilk çeyreğinde de devam etti. 2024 yılı Ocak-Mart döneminde Çin’den yapılan otomobil ithalatı %443 artışla 409 milyon doları aşarak 3.sıraya yükselmesine ve toplam ithalattan yüzde 10,84 pay almasını sağladı. Çin’e otomobil ihracatımızın olmaması, ithalat sonucunu direkt cari açık olarak yansıttı. İlk 3 ayda 244 milyon dolarlık otomobil ihraç ettiğimiz Almanya’dan aynı dönemde yapılan ithalat ise 643 milyon dolara ulaştı. Böylece Almanya ile dış ticaret açığımız da 3 ay sonunda 398 milyon dolara ulaştı.

Çin ithalatta zirveye yakın

EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, ilk 3 ay sonunda dış ticaret açığında en dikkat çeken noktanın Çin olduğunu belirterek, “Çin’in baş döndüren yükselişi geliyor. 2024 yılı Ocak-Mart döneminde Çin’den yapılan otomobil ithalatı %443 artışla 409 milyon doları aştı. Bu sonuçla en çok otomobil ithalatının yapıldığı 3’üncü ülke olurken, toplam ithalattan aldığı pay %10,84’e ulaştı. Otomobil ihracatımızın sıfır olduğu Çin’in ithalatta zirveye çıkması çok uzak değil. Üstelik elektrikli otomobil ithalatındaki engellemeye rağmen” yorumunu yaptı.

Nisanda otomobil üretimi %16 düştü

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) 2024 yılının ilk 4 aylık dönemine ilişkin verileri açıkladı. Nisan ayında resmi tatillerin etkisiyle aylık bazda toplam üretim yüzde 13,2 düşerken, ilk 4 ayda ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 azalarak 474 bin 947 adet olarak gerçekleşti. Nisan ayında otomobil üretimi yüzde 16 azalırken, 4 ay sonunda ise sadece yüzde 2 artarak 300 bin 109 adede ulaştı. Nisan ayında yüzde 1.1 artan toplam otomotiv ihracatı ilk 4 ay sonunda ise yüzde 1 oranında artarken, otomobil ihracatı toplama paralel seyretti. Bu dönemde, toplam ihracat 332 bin 664 adet, otomobil ihracatı ise 206 bin 187 adet düzeyinde gerçekleşti.

Elektrikli G Serisi yarı fiyata gelecek

Güney Fransa’da test ettiğimiz Eylül ayında Türkiye’de satışa sunulacak elektrikli G Serisi, yüzde 60’lık ÖTV diliminde yer alacağı için fiyatı mevcut dizel ve benzinli versiyonlardan çok daha uygun olacak. 330 beygir gücündeki 2024 model dizel motorlu G 400 bile Türkiye’de yüzde 220’lik ÖTV diliminde yer aldığı için 14,1 milyon TL’den başlayan fiyatlarla satılırken, elektrikli G’ye performans ve güç olarak yakın olan 585 beygir gücündeki G 63 AMG ise 19.2 milyon TL’den başlayan fiyatlara sahip. 580 beygir gücündeki elektrikli G 580’in ise bugünkü kurlarla yaklaşık 10-12 milyon TL arasında fiyatla satılması bekleniyor. Elektrikli G Serisi’nde tekerleklerin yakınında bulunan bağımsız kontrollü 4 elektrik motoru (her biri 108 kW), maksimum 432 kW (580 beygir) toplam güç üretirken, 1164 Nm tork sunuyor. 3.5 tonluk bir araçta sunulan bu tork da zaten arazide kendini gösteriyor.

Türk tasarımcı imzalı model ödül bırakmadı

Mart başında Türkiye lansmanı gerçekleşen Kia’nın yeni elektrikli E Segment SUV modeli EV9, dünyada ödül bırakmıyor. Türk tasarımcı Berk Erner imzalı EV9, Dünya Otomobil Ödülleri'nde ‘Dünyada Yılın Otomobili’ ve ‘Dünyada Yılın Elektrikli Otomobili’, ardından Kadınlar Dünyasında Yılın Otomobili (WWCOTY) 2024 ödüllerinde ‘Dünyanın En İyi Otomobili’ ve ‘En İyi SUV’u, WhatCar Awards Ödülleri’nde ‘En İyi 7 Koltuklu Elektrikli SUV’, TopGear.com ödüllerinde ‘Yılın Aile Otomobili’ ve IF Design Ödülleri’nde ‘Altın Ödül’e layık görülmüştü. Erner imzalı araç son olarak da Red Dot Design Awards’ta ‘En İyinin En İyisi’ seçilerek ödül sayısını sekize çıkarmış oldu. Ama aynı EV9, ‘Türkiye’de yılın otomobili’ yarışmasında ise ilk 7 finalist arasına kalamadı.