Emre Özpeynirci

Türkiye’de yıllardır Avrupa’nın en ucuz otomobilleri satılmasına rağmen ödediğimiz vergilerle en pahalısına binmek zorundayız. Örneğin, C Serisi’nin Türkiye’de vergisiz fiyatı Almanya’dan 3 bin 683 Euro ucuzken vergiler eklendiğinde 32 bin Euro pahalı oluyor. Yani Türkiye’de otomobiller değil vergiler pahalı.

ÇOK iyi bildiğiniz gibi bugün dünyada en pahalı otomobillerin satıldığı ülke unvanı açık ara Türkiye’ye ait. Düşünün Avustralya›da veya ABD’de ortalama bir otomobil 6-7 aylık maaşla alınabilirken, Türkiye’de bu süre 10 yılı aşıyor. Bunda kuşkusuz hızla düşen alım gücünün de etkisi var ama verginin vergisi (ÖTV+KDV) alınarak ulaşılan rekor fiyat seviyesi Türkiye’de sıfır otomobilleri artık sadece birer hayal objesi haline getirmeye başladı.

AVRUPA’NIN EN UCUZUYUZ
İşin aslında en önemli ve kimsenin pek bilmediği kısmı Türkiye’de satılan otomobillerin matrah (vergisiz) fiyatlarının Avrupa’nın en ucuzu olduğu gerçeği. Evet, yanlış duymadınız. Uzun yıllardır otomotiv markaları en ucuz otomobilleri Türkiye’ye satıyor. Çünkü öyle bir vergi sistemi var ki, normal fiyattan verseler iç pazarda hiç satma şansları olmayacağını biliyorlar. O yüzden yıllardır özellikle yerli veya ithal tüm araçlarda Türkiye iskontosu muhakkak yapılır. Ama Türkiye’de yıllardır Avrupa’nın en ucuz otomobilleri satılmasına rağmen ödediğimiz vergilerle en pahalısına binmek zorundayız. EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin’in de sık sık dile getirdiği gibi, “Türkiye’de otomobiller ucuz, vergiler pahalı.”

VERGİLER NASIL ETKİLİYOR
Avrupa’nın en ucuz otomobillerinin Türkiye’de satıldığını EBS Danışmanlık 2’si yerli 3 popüler model üzerinden net bir şekilde ortaya koydu. Buna göre;

· Bugün premium yani lüks sınıfın Türkiye’de en çok satan modeli Mercedes C Serisi’nin vergisiz fiyatı Almanya’da 43 bin 365 Euro iken, Türkiye’de 39 bin 682 Euro. Yani Türkiye fiyatı Almanya’dan tam 3 bin 683 Euro ucuz. Ama üstüne vergiler eklenince Türkiye’deki fiyatı bir anda Almanya’daki vergili fiyatının 32 bin 854 Euro üstüne çıkıyor.

· Türkiye’de üretilen Bursa Clio’ya baktığımızda ise vergisiz fiyatının yerli avantajıyla Fransa’dan 8 bin 342 Euro daha ucuz olduğunu görüyoruz. Ama vergiler eklendiğinde fiyatı bir anda Fransa’yla aynı seviyeye geliyor.

· Yine Türkiye’de üretilen Egea/Tipo Cross modelinin vergisiz fiyatının İtalya’dan 6 bin 354 Euro daha ucuz olduğu net olarak görülüyor. Ama vergiler eklendiğinde Türkiye’de üretilmesine rağmen 2 bin Euro pahalandığı anlaşılıyor.

DEVLETİN KÂRI OTOMOTİV ÜRETİCİLERİNDEN FAZLA

DEVLETİN otomotiv sektöründen tahsil ettiği ÖTV geliri 10 ayda yüzde 61 artarak 51 milyar TL’yi aştı. 2021 hedefinin 39,6 milyar TL olduğu düşünülürse şimdiden 11 milyar TL’nin üstünde artış var. Yıl sonunda toplam pazarın 2020 yılına göre düşmesi beklenirken, ÖTV gelirinin ise 60 milyar TL’yi aşıp rekor seviyeye yükselmesi bekleniyor.

Yani otomobil fiyatlarındaki artış devletin ÖTV gelirlerini artırırken, otomobil üreticilerinden daha fazla kâr elde ettiğini de ortaya koyuyor.

OTOMOBİLLERİN FİYATLARI KUR OLARAK DEĞİŞMEDİ

SON dönemde özellikle kurlardaki artış ve buna bağlı olarak vergi baremlerindeki değişiklikle birlikte otomobil fiyatlarında yüzde 70’e yakın artışlar oldu. Ama döviz kuru olarak hesapladığımızda otomobillerin vergisiz fiyatlarında yıllardır değişen bir şey yok. 10 yıl önce Euro veya dolar bazında bir otomobilin vergisiz fiyatı neyse bugünde hemen hemen aynı. Sonuçta TL’nin değer kaybetmesi ve ÖTV sistemindeki değişikliklere bağlı yaşanan büyük bir artış var.

ÜRETİMLER AZALINCA ÖNCELİK KAYBOLDU

EVET Türkiye yıllardır yüksek vergiler nedeniyle Avrupa’nın en ucuz otomobillerini alıyor. Aksi takdirde vergiler eklendiğinde satma şansları olmayacağı açık. Bir çok marka Türkiye’de satış yapabilmek adına düşük kârla otomobil tedarik ediyordu. Ama önce pandemi ardından çip krizine bağlı üretimlerde durmalar, aksamalar olunca, Türkiye öncelik verilen pazarlar arasına giremedi. Çünkü otomotiv markaları zaten az sayıdaki üretimi, daha kârlı ülkelere satma yoluna gitti.