Erhan Erkut
Amerikan Üniversitelerinin Salgın ile Sınavı
Son yazımda tüm dünyada yükseköğretim sektörünün mükemmel bir fırtına ile karşı karşıya olduğunu düşündüğümü belirtmiştim. Dünyada ataletin en yüksek olduğu sektörlerden olan eğitim sektörünün hantal kurumlarının değişime olabildiğince direnmeye çalışacaklarını öngörmek zor değil. Fakat bu salgın üniversitelerin finansal kaynakları üzerinde ciddi bir baskı yarattı ve ABD üniversiteleri bu baskı ile başetmeye çabalıyorlar. Neredeyse tüm yatırımlar ve yeni inisiyatifler durdu. Üniversite giderlerinin en büyük kısmı maaşlar olduğundan, birçok üniversite personel giderlerini çeşitli yollarla kısmaya çalışıyor.
Yaz desteği kesintileri
ABD’de üniversite maaşları 9 aylıktır, fakat araştırma yapmaya devam eden akademisyenlere yaz desteği olarak 2 maaş daha verilir. Birçok üniversite bu yaz desteğini kesip akademisyenlere yaz desteği için dış kaynaklarlara yönelmelerini önerdi.
Maaş kesintileri
Bazı üniversiteler, akademisyen maaşlarında kademeli indirime gittiler. Örneğin Louisville’de maaşlar seviyelere bağlı olarak %1 ile %10 arasında, Kansas’ta ise %1 ile %11 arasında indirildi. Emory, 75,000 doların üzerindeki maaşların tümünü %5 indirdi. Georgia 150,000 doların üzerindeki maaşları %6,2 indirirken Georgia State tüm maaşlarda %10 indirim yaptı. California State sistemindeki üniversitelerin tümünde maaşlar (ücretsiz izinlerle) %4 ile %10 arasında azaltıldı. Neredeyse bütün üniversitelerde maaşlar donduruldu. Bazı üniversitelerde ise (örneğin Stanford, Johns Hopkins, Northwestern, Pepperdine, Duke, Boston, Miami) yönetici (rektör, dekan) maaşlarında %20’ye varan indirimler yapıldı.
Yan faydalar
Bu kesinti fırtınasından yan faydalar da payını aldı. ABD üniversitelerininin neredeyse tümünde bireysel emeklilik sistemleri bulunur ve bu fona her yıl akademisyen ile üniversite eşit miktarda katkıda bulunurlar. Bu katkı maaşın %5 ile %10’ü arasında değişir. Birçok üniversite bu katkıyı en az bir yıllığına durdurdu. Bazı üniversiteler sağlık sigortası katkılarını da azalttılar.
İşten çıkarmalar
Salgın sürecinde bazı pozisyonlar tümüyle elimine edildi ve birçok kişi işten çıkarıldı. Örneğin Tufts’ta toplam 175 kişi ya işten çıkarıldı, ya ücretsiz izine gönderildi, ya da erken emekli edildi. Akron 3 spor programını kapattı ve bazı fakülteleri birleştirdi. Birçok üniversite yıllık kontrat ile çalışan eğitmenleri işten çıkardı ve uzun süreli kontratlı hocaların ders yükünü artırdı. Örneğin CUNY’de ders yükü %20 arttı ve her bölümün bütçesi %17 kısıldı.
Harvard bile…
Harvard tüm maaşları ve işe alımları dondurdu, ihtiyari harcamaları durdurdu ve yatırım gerektiren birçok projeyi askıya aldı. Yöneticilerin maaşı %25 indirildi. İleride ücretsiz izin ve işten çıkarmalar da mümkün. Bağış fonunda 41 milyar dolar olan bir üniversite neden bunları yapıyor? Bağış fonunun kullanımında hukuki kısıtlar mevcut, salgın nedeniyle artması olası burs taleplerine hazırlıklı olmak gerek. Yöneticiler tüm gelirlerinin (eğitim ücreti, yayınlar, sürekli eğitim gelirleri ve araştırma desteği) azaldığının, ve fonun da piyasalara bağlı olarak tehdit altında olduğunun farkında. Kısacası “hazıra dağ dayanmayacağını” bildiklerinden sorumlu davranıyorlar. Harvard’ın bile acil önlemlere başvurduğu bu dönemde mali sorun yaşamayan üniversitenin kalmayacağı çok kesin. Bakalım bu fırtınanın getirdiği değişiklikler ne ölçüde kalıcı olacak, ve bu pahalı sistem ne ölçüde kendini yenileyebilecek.