Emre Özpeynirci

Avrupa’da toplam otomobil satışlarında elektrikli otomobillerin payı yüzde 12’yi aşarken Türkiye’de ise yüzde 1,2’yi ancak buldu. İşin daha ilginç tarafı; ülkemizde elektrikli otomobillerin yüzde 81’i 5 büyük şehirde satılırken, 12 şehirde sıfır, 57 şehirde ise 10 adedin altında elektrikli otomobil satılıyor. Yani yolumuz çok uzun ve engebeli.

BUGÜN artık herkesin çok iyi bildiği gibi 100 yılı aşan küresel otomotiv endüstrisinde büyük bir dönüşüm ve değişim yaşanıyor. Bu değişimin ismi de elektrifikasyon, yani ELEKTRİKLİ ARAÇ ÇAĞI. Özellikle Türkiye’yi yakından ilgilendirdiği için Avrupa’da emisyon sınırlamasına bağlı olarak tam bir elektrikli otomobil rüzgarı esiyor. Satışlarında emisyon sınırını tutturmak isteyen Avrupalı üreticiler milyarlarca Euro harcayarak piyasaya yeni nesil sıfır emisyonlu elektrikli araçları sunmak için tam anlamıyla bir yarış halinde. Amerika ve Çin de elektrikli araç yarışına girince, geleceği bu konuda öne çıkanlar şekillendirecek gibi duruyor.

SATIŞLAR 2 KAT ARTSA NE OLUR
Bugün baktığımızda Avrupa’da toplam otomobil satışları içinde elektrikli araçların payı şimdiden yüzde 12’yi aşarken Türkiye’de ise gerek vergi teşviki gerekse parasal destek olmadığı için payı ne yazık ki yüzde 1’ler seviyesinde. Düşünün 2022 yılının ilk 10 aylık döneminde Türkiye’de satılan elektrikli otomobil sayısı sadece 5.515 adet. 11 ay sonunda ise bu rakam ancak 6 bin adedi geçti. 2021 yılının aynı döneminde 2.557 adet satıldığı için iki kat büyüme dikkat çekiyor olabilir. Ama adetsel olarak daha kat edecek çok yol olduğu da ortada. Yani sonuç olarak Türkiye’de bu konuda bir bilinç oluşmadığı için daha önümüzde çok ama çok uzun bir yol var.

57 İL HİÇ ELEKTRİK ALAMAMIŞ
Ama daha vahimi EBS Danışmanlık’ın Türkiye’de ilk kez yaptığı araştırmada net olarak ortaya çıkıyor. Bugün Türkiye’de elektrikli otomobillerin yüzde 81'i sadece 5 büyük ilde satılıyor. 12 ilde sıfır satış yapılırken, 11 ilde sadece 1’er adet, 8 ilde 2’şer adet, 7 ilde ise sadece 3’er adet elektrikli otomobil satılmış. Aslında genel olarak baktığımızda 57 ilde toplam elektrikli otomobil satış adedi 10’un altında. Yani yolumuz çok uzun ve engebeli. “Dünyada elektrikli otomobil tercihi her geçen gün artarken Türkiye bunun neresinde?” diye sorduğumuzda, neredeyse 81 ilin büyük kısmının elektrikli otomobille tanışmadığı gerçeği ile karşı karşıyayız.

Elektrikli otomobillerin %53’ü İstanbul’da satılıyor
KASIM sonu itibarıyla toplam elektrikli otomobil satışı 6.214 adede ulaşırken, bu satışın yüzde 52.29’u İstanbul’da gerçekleşiyor. Toplam otomobil satışları içinde yüzde 46,84 paya sahip İstanbul’da elektrikli otomobil oranı daha yüksek. Ankara ise yüzde 10,63’lük payla elektrikli otomobillerin en çok satıldığı ikinci büyük şehir. Bu 2 şehri yüzde 8,83’le İzmir takip ederken, Antalya yüzde 5,33 ile dördüncü, Bursa ise yüzde 4,13 ile 5’inci sırada. 5 şehrin toplam otomobil satışlardan aldığı pay yüzde 68 iken, elektrikli otomobil satışlarından aldığı pay ise yüzde 81,21.

Yollarda sadece 15 bin elektrikli otomobil var
EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, ülkemizde son 5 yıl içinde elektrikli otomobillerin pazar içindeki payının her ne kadar % 0,3 oranından % 1,2 oranına gelmiş olsa da bu değişimin yetersiz ve ülke coğrafyası için de dengesiz kaldığını söylüyor. Şahin, “2022 yılı ilk 10 aylık dönemde trafiğe kaydedilen 5.515 adet elektrikli otomobilin %81’i 5 büyük ilde satılırken 12 ilimizde bir adet dahi satılmadığını görüyoruz. Üstelik doğudan batıya 10 adedin altında satış yapılan il sayımız ise tam 54 adet. Bugün bir tarafta 15 bin adedi aşan elektrikli otomobil parkımız, diğer tarafta yerli elektrikli otomobil markamız Togg ile birlikte alınacak uzun ve engebeli bir yolumuz var” yorumunu yapıyor.

Ülkenin %70’i için yatırım yapılmalı
KUŞKUSUZ 2023 yılında Türkiye’de bir Togg gerçeği var. 2022 yılı sonunda Türkiye’de yaklaşık 6.500 adet elektrikli otomobil satışı beklenirken, 2023 yılında 20 bin adedi Togg olmak üzere bu sayının 30 bin adede çıkması hedefleniyor. Alınacak daha çok yok varken, bunun için de büyük alt yapı yatırımı yapılması gerekiyor. Özellikle altı yapının mevcut batıda 5-10 şehir için yetse bile ülke coğrafyasının yüzde 70’i içinde büyük yatırım gerektiği ortada. Sonuç olarak işimiz çok zor.