Hatırlayanlarınız olacaktır, Türkiye geçtiğimiz sene yaz aylarında aşılanma sürecinin hız kazanması ve vakaların düşmesi ile birlikte hızlı bir normalleşme sürecine girmiş ve iki yasak hariç tüm pandemi ilintili yasakları kaldırmıştı. Bu yasaklardan biri bugün hala devam eden 24:00 sonrası müzik yasakları idi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “kusura bakmasınlar, gece kimsenin kimseyi rahatsız etmeye hakkı yoktur” cümlesi eşliğinde saat 21:00’den 24:00’e çekilen bu yasak Sia Insight’ın metropollü seçmenler nezdinde gerçekleştirdiği araştırmaya göre kamuoyunun büyük ilgisini çekmiş ve seçmenlerin çoğunluğu da bu yasağı desteklememişti(1).
Müzik yasağı ile ilgili olarak aynı dönemde ilginç bir gelişme daha yaşanmış ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu mutfağında hazırladığı bir videoyu gece yarısı tüm sosyal medya hesaplarından paylaşmış ve gençlere seslenmişti. Bu paylaşım, metropollü seçmenlerin yüzde 41’ine ulaşmıştı. Bu video ile ilgili tüm seçmen kitlesinin değerlendirmelerini almak adına, araştırmaya katılan herkese Kılıçdaroğlu’nun videosu izletilmiş ve bu izleme sonrasında seçmenlerin ve videonun ana hedef kitlesi olan gençlerin yüzde 52’sinin videoyu beğendiği görülmüştü. Bunun yanı sıra metropollü seçmenlerin yaklaşık yarısı Kılıçdaroğlu’nu videoda inandırıcı bulur (yüzde 51) ve tarzını beğenirken (yüzde 50), 18-24 yaş grubu genç seçmenler arasında bu oranlar sırasıyla yüzde 38 ve yüzde 48 olmuştu. Her ne kadar videonun yayınlanması zamanlama açısından başarılı olsa da, video net bir şekilde inandırıcılık konusunda gençler nezdinde sınıfta kalmıştı (1). Bu video ile ilgili ayrıntılı değerlendirmelerimi 01 Temmuz 2021 tarihli Gazete Pencere’de paylaşmıştım.
Kılıçdaroğlu, bugün farklı vesilelerle evinin mutfağından bize kısa videolar ile seslenmeye devam ediyor. Bu videoların içeriği de elektrik zamlarını protesto etmekten, sosyal medya trollerinin açığa çıkartılmasına ya da yolsuzluk iddialarına değin oldukça geniş bir yelpazeye yayılıyor.
Kılıçdaroğlu, bu videoları evinin içinde üreterek iletişimin hedef kitlesi ile arasındaki mesafeyi kısaltmayı ve mesajların samimiyet gücünü arttırmayı hedefliyor. Bu samimiyet vurgusu sadece mekan ile değil, Kılıçdaroğlu’nun yalnız ya da eşi ile birlikte verdikleri ev içi halleri görüntüleri ile de zaman zaman destekleniyor. Bu iletişim çalışmaları kamusal ve özel alan arasındaki duvarları yıkarak, Kılıçdaroğlu’nun mesajlarının ikna ediciliğini de yükseltmeye çalışıyor.
Peki, Kılıçdaroğlu’nun bu videoları toplumda nasıl bir karşılık buluyor, hedefine ne denli yaklaşıyor?(2).
Öncelikle hemen belirtmek gerekiyor ki Kılıçdaroğlu’nun videoları metropollü seçmenlerin yüzde 36’sına ulaşıyor. Geri kalan yüzde 64’lük seçmen grubu videolar ile ilgili bilgi sahibi değil. Bu videoların ulaştığı temel kitle erkekler (yüzde 44) ve üst ve orta üst sosyo-ekonomik grup mensupları (yüzde 51) olarak karşımıza çıkıyor. Bu videoların en az ulaştığı seçmen kitlesi de gençler (yüzde 28). Öte yandan, videolar kendisini Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne karşı olarak konumlayanların yüzde 45’ine ve Sistem’i destekleyenlerin de yüzde 26’sına erişiyor.
Bu videoları beğenenlerin ve ikna edici bulanların oranı izleyici kitle ve tüm seçmenler arasında aynı düzeyde bulunuyor. Videoları izleyenler arasında bu çalışmaları beğenenler ve ikna edici bulanlar sırasıyla yüzde 56 ve yüzde 53. Bu oranlar, tüm seçmen kitlesi arasında beğenenleri yüzde 20 ve ikna edici bulanları da yüzde 19 ile sınırlandırıyor.
Genel olarak baktığımızda, Kılıçdaroğlu’nun bu videoları ilk paylaştığı günden bugüne geldiğimizde videoların topluma ulaşma performansının benzer bir düzeyde olduğunu, aradan geçen bir yıllık zaman zarfında videoların yayılma ve topluma ulaşma gücünde herhangi bir değişiklik olmadığını görüyoruz. Videoların tekil erişim performanslarının ötesinde çarpan etkisi de son derece sınırlı görünüyor. Videoların performansı ile ilgili olarak bakabileceğimiz ikinci değişken olan beğeni (duygusal etki) ve ikna edicilik (rasyonel etki) de izleyenler arasında sınırlı bir performans gösteriyor ve yüzde 50’ler bandında seyrediyor.
Kılıçdaroğlu sosyal medyanın gücünden yararlanmaya devam etmek istiyorsa, bu videoların performansını masaya yatırmasında fayda bulunuyor.
(1) Sia Insight, Müzik Yasakları ve Kemal Kılıçdaroğlu Videosu Araştırması (Haziran 2021), 3 büyük ilde yaşayan 18-65 yaş grubu 321 tüketici ile Haziran 2021’de online bilgi toplama yöntemi ile görüşme
(2) Sia Insight, Ekonomik Gündem Araştırması (Mart 2022), 3 büyük ilde yaşayan 18-65 yaş grubu 408 tüketici ile 08 – 17 Mart 2022 tarihleri arasında bilgisayar destekli telefon görüşmesi
