Milli maç sonunda elini bozkurt işareti yaparak taraftarını selamlayan futbolcu olayı nol’cakşimdi! Fikrimce bu gereksiz bir tartışmadır, konuyu uzatmanın bir anlamı yoktur. Hele futbolcunun cezalandırılması saçmalıktır. Size de bir anlamsızlık duygusu geldi mi? Şu hayatı mutlak gerçeği bulma yolunda derin arzular içinde yaşarken(!) bozkurt işareti siyasiymiş vs… Çocukken mum ışığında gölge oyunu oynardık, tek elle yapılabildiği için kurt köpeği gölgesi hepimizin favorisiydi. Hepimiz çocukken masumduk, tabii.
Artık değiliz.
Sembollerin tarihsel ve kültürel bağlamlarını anlamak, onları sorumlu bir şekilde kullanmak gerektiğinin anlaşılmasına da yardımcı olacaktır. Çünkü semboller güç sahibidir. Yanlış kullanımı anlamını çarpıtabilir. Birlikte yaşama çabalarını engelleyebilir. O kadar güçlüdür, bu semboller…
Parmakla Harf Yapmak
Mesela, bir başka sporcu maç sonrası eliyle “V” işareti yaptı diye başına gelmeyen kalmamıştı. O işaretin bölücülükle, terörle bir ilgisi yok, oysa. İkinci Dünya Savaşı sırasında meşhur İngiliz Başbakan Winston Churchill, işaret ve orta parmağının arasını açarak “V” harfi oluşturdu ve halkı/askerleri öyle karşıladı. İngilizce’de zafer “victory” kelimesiyle ifade ediliyor, bilenler bilmeyenlere anlatsın lütfen. Zaferin ve barışın sembolü olarak popülerdir, parmaklarla “V” yapmak.
Yumruk Göstermek
Afrika kökenli Amerikalılar, ırkçılığa ve adaletsizliğe karşı direnişi simgelemek için dirsekten kıvrımlı tek kolu, elini yumruk yaparak ileriye doğru sallama hareketi yaparlar. Ancak bu sembolün yanlış kullanılması bazı yanlış anlamalara izin veriyor. Siyasi mitinglerde veya spor etkinliklerinde yumruk göstermek, sallamak bazıları tarafından agresif/tehditkar olarak anlaşılabiliyor. Buyurun size sosyal gerilim… Yumruğun sembolik anlamının dışında kullanılması onun özgünlüğüne gölge düşürebiliyor.
Malum
Bir de Rabia işareti var. Dört parmağı yukarı kaldırıyorsunuz, baş parmağı avuç içine gömüyorsunuz. Bu sembol 2013’de Mısır’da Rabia katliamında ölenleri anmak ve Müslüman Kardeşler Hareketi’ne destek vermek amacıyla kullanılıyor. Bu hareketin eylemlerini terör hareketi olarak gören, radikalizmin ve şiddetin sembolü olarak algılayan toplumlar da var. Dolayısıyla, Rabia işareti siyasi ve sosyal gerilimlere yol açabiliyor.
Kan Kırmızısı
Antik Roma Medeniyeti’nde genellikle asker selamı olarak bilinen bir selamlama vardı ki medeniyetin çöküşünden bin beş yüz yıl sonra Nazi selamı haline geldi ve lanetlendi. Bu selam sağ kolun düz bir şekilde yukarı doğru kaldırılmasıyla yapılan bir harekettir ve Nazi ideolojisini, Hitler’e bağlılığı simgelemiştir. Nazi selamının kullanımı nefret ve faşizmin sembolü olarak görülüyor. Aslına bakarsanız, bu selamı şimdi yapmak birçok ülkede yasadışı bir eylem ve ciddi cezaları var. Hatta bu hareketi yapan sporcular ya da kamuya mal olmuş kişiler kariyerlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Son Söz Yerine
Bize sağduyu lazımdır. Şu sıralar tüm dünyaya sağduyu lazımdır. Birbirimizi elle, kolla yapılan sembollerle ölçmeyelim.
Doğruyla yanlışı birbirinden ayırmak bu kadar kolay ve saçma olmamıştı. Türkiye’de olduğu gibi dünyanın pek çok ülkesinde kötü politikalar nedeniyle oluşan ekonomik baskılar, nüfus artışı (veya artmayışı), hızlı ve aşırı kentleşme, iklim değişikliği gibi göç gerekçelerinin devam etmesi hatta artması bu başlığı onlarca yıl daha gündemimizde tutacak. Sığınmacıların, göç edenlerin neden olduğu sosyal ve politik gerilimleri nasıl yöneteceğiz, fikri olan?
