Oğuz Pancar

1960’ların ikinci yarısı ile 70’lerin başı arasındaki dönemde Avrupa ve Kuzey Amerika’da kurulan pop ve rock müzik gruplarının sayısı binlerle ifade ediliyor, üstelik bunlar az sayıda basılsa da bir albüm yapma şansı bulmuş olanlar sadece. O dönemde çarpıcı ve akılda kalıcı –ve henüz kimsenin almadığı- bir grup adı bulmak bayağı ciddi bir mesele haline gelmiş. Tabii, çoğunlukla gelsin tarih kitapları, şiirler, romanlar.  Bu yazı, dizinin ikincisi…

David Bowie

David Bowie’nin gerçek adı David Jones. Bunun çok rastlanan ve sıradan bir ad olması dışında o dönemin popüler gruplarından Monkees’deki Davy Jones’la karışmaması için soyadını Bowie olarak değiştirir David Jones. Bu seçimin nedeniyse “Bowie Bıçağı” olarak bilinen bıçaklara düşkünlüğü. Bunlar 19. yüzyıl başında James Black tarafından tasarlanan döğüş bıçakları, aynı formdaki bıçaklar askeri/avcı bıçakları olarak hala yaygın biçimde üretiliyor.

Genesis

Genesis, 1967’de tümü Godalming’deki Charterhouse School’da okuyan 16 ve 17 yaşlarındaki beş öğrenci tarafından kurulur. Grubun isim babası, yine aynı okuldan mezun ve ilk albümlerinin yapımcılığını da üstlenen Jonathan King. King başlangıçta, solist Peter Gabriel’den ilhamla “Gabriel's Angels” koyar grubun adını (Peter Gabriel dışında kimsenin bu adı beğenmediğinden emin olabilirsiniz). Sonrasında grup ve kendi yapımcılık kariyeri için yeni bir başlangıca, yeni bir sounda işaret eden “Genesis” adını verir gruba. (Gabriel, Hristiyanlıkta bir baş melek ve İslamda Cebrail’dir, Genesis ise başlangıç, yaratılış anlamına gelir).

The Mothers of Invention

Grubun ilk kuruluşu 1964, o dönemki adları “Soul Giants”tır ve bu ilk kadro içinde Frank Zappa yer almaz. Gitarcılarının ayrılmasıyla gruba katılan Zappa, baskın karakteriyle sadece grubun liderliğini ele almakla kalmaz, grubun adından yaptığı müziğin türüne kadar herşeyini değiştirir. 1965 yılı Anneler Günü’nde grubun adı “Mothers” olarak değişir. Ancak “mothers” o dönem argosunda  “motherfuckers” sözcüğünün kısaltması olarak kullanılmaktadır (Zappa’yı biraz tanıyorsanız kastettiğinin bu anlamı olduğunu da biliyorsunuzdur). Plak şirketinin karşı çıkması üzerine grup adı “The Mothers of Invention” olarak değiştirilir.

Three Dog Night

1967’de ABD’de kurulan grubun adı, vokalist Danny Hutton'ın o zamanki kız arkadaşı June Fairchild’dan geliyor. June’un bir magazin haberinde okuduğuna göre, Avustralya aborjinleri soğuk gecelerde yanlarına bir İndigo (Avustralya yaban köpeği) alarak uyurlarmış, İndigo’ların sayısı daha soğuk gecelerde ikiye, en soğuklarındaysa üçe çıkarmış. Gerçi grubun aranjörü Van Dyke Parks bu adı önerenin June Fairchild değil kendisi olduğunu öne sürüyor ama ne yapalım ki kadının beyanı esastır…

Black Sabbath

1968’de İngiltere’de kurulan ve kadrosunda Tony Iommi (gitar), Bill Ward (davul), Geezer Butler (bas gitar) ve vokalist Ozzy Osbourne’u barındıran grubun ilk adı “Polka Tulk Blues Band”, kısa süre sonra da “Earth” adını alıyorlar (Polka dansı yapan bir Ozzy Osbourne’u kafanızda canlandırmaya boşuna çalışmayın, olmuyor). Ancak başka bir “Earth” grubu daha olduğunu öğrenirler ve yeni bir isim aramaya başlarlar kendilerine. Bu arada prova yaptıkları yerin karşısındaki sinemada gösterilmekte olan “Black Sabbath” filminin gördüğü yoğun ilgiye şaşırarak aynı adlı bir şarkı yaparlar. Bu ve izleyen birkaç “karanlık” şarkının gördüğü ilgi karşısında grup “Black Sabbath” adını alır. Şarkılarını “Black Sabbath” filminin müzikteki olarak gören ve aldıkları olumlu eleştirilerden güç alan grup, gitgide daha sert ve karanlık temalara yönelir. O sinema salonunda grubun sounduna yön veren “Black Sabbath” yerine “Breakfast At Tiffany’s” filmi oynuyor olsaydı o günlerde, bugün Black Sabbath grubunu nasıl hatırlıyor olurduk bilinmez…

Lynyrd Skynyrd

Lynyrd Skynyrd’ın müziğine çok düşkün değilim ama adlarının öyküsü gerçekten ilginç. Grubun ilk kuruluşu 1964 yılına kadar gider, ABD’de Jacksonville’de lise öğrencileri tarafından kurulan bu grup, önce “My Backyard”, sonra “The Noble Five” ve en son “One Percent” (%1) adlarını alır. 1969’a geldiklerinde dinleyicilerin sürekli olarak “yetenekte %1” diye laf atmasından bıkan grup üyelerinin aklına çoğunun okuduğu “Robert E. Lee” lisesindeki beden öğretmenlerinin adını gruba vermek gelir. Lisenin beden eğitimi öğretmeni ve basketbol koçu olan Leonard Skinner’la çoğunun başı derde girmiştir zamanında. Sert ve disiplinli bir öğretmen olan Skinner, grup üyelerinin bazılarını uzun saçları yüzünden disipline vermiş ve  okuldan uzaklaştırılmalarına neden olmuştur. O yüzden grubun adı önce “Leonard Skinnerd”, sonra da –dava konusu olma kaygısıyla- Lynyrd Skynyrd olarak değiştirilir. Ergenliklerini yıllar önce tamamlamış olması gereken öğrencilerinin yaptığı bu zevzekliğe önce bir anlam veremez Leonard Skinner ama yine de yüce gönüllü davranır, bir konserlerinde sahneye çıkar, fotoğrafının, grubun bir albüm kapağında kullanılmasına da izin verir. The New York Times’ın “Amerikan popüler kültürüne tartışmasız en çok etki eden beden eğitimi öğretmeni” olarak nitelediği Leonard Skinner –muhtemelen, Lynyrd Skynyrd’ın sevmedikleri bir öğretmenlerinin adını neden grup adı olarak seçtiklerine hala anlam verememiş olarak – 2010’da hayatas veda eder.

Procol Harum

Kuruluşu 1967 olsa da, grubun kurucusu ve lideri Gary Brooker’ın yer aldığı ilk grup değil Procol Harum, onun öncesinde ”The Paramounts” ve “The Pinewoods” gibi gruplar var. Yeni kurulan gruba Procol Harum adını öneren kişiyse onun eski menajeri ve dostu Guy Stevens, ancak telefonda önerdiği isim “Procul Harun” aslında, bir arkadaşının Burma cinsi kedisinin adı. Gary Brooker kedinin adını not alırken yanlış yazar ve o şekilde kalır.  Grubun kurulur kurulmaz çıkardığı “A Whiter Shade Of Pale” bir ayda 2.5 milyon gibi bir satışa ulaşınca adın kökenini merak eden çok olur doğal olarak. Bir arkadaşlarının kedisi olduğu anlatılır soranlara, hatta kedinin resmi çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanır. Ancak fotoğraftaki kedinin Burma cinsi değil, bildiğimiz sıradan kedilerden olması bazı şüpheler uyandırır. Grup sonradan, “Procul Harun” fotoğrafının sahte olduğunu açıklamak zorunda kalır ve asıl kedi ölmüş olduğundan bir arkadaşlarının kedisine ait fotoğrafların kullanıldığını itiraf eder. Rahat uyu “Procul Harun”...

Yes

1968‘de  Londra’da,  Chris Squire, Jon Anderson, Peter Banks,  Bill Bruford ve Tony Kaye (ne kadro ama!) tarafından kurulan bu dev grubun Yes adını alma öyküsü çok enteresan değil aslında. İlk gösterilerine saatler kalmış olsa da hala bir isim bulamamışken,  Chris Squire “World”, Anderson “Life” adlarını önerir ama sonunda Banks’ın önerisi en çok oyu alır: ”Yes”. Aslında daha sonra tekrar düşünmek üzere, geçici olarak bu adı almışlardır ama günlük yaşamda en  çok kullanılan sözcük olması ve akılda kalıcılığı, çok kısa olması nedeniyle (afiş ve posterlerde grup adının iri puntolarla yazılmasına olanak verir) “Yes” adını tutmaya karar verirler, iyi yaparlar…