Bu yıl gerçekleşecek olan KPSS Lisans Sınavlarına rekor başvuru yapıldı. ÖSYM Başkanının açıklamasına göre, 1 milyon 470 bin 487 aday başvuru yaptı. Çift yıllarda tek yıllara göre başvuran aday sayısı genelde yüksek olmakta. 2024 yılı çift yıl olması nedeniyle yapılan başvuru sayısı diğer çift yıllarda yapılan başvurulardan oldukça yüksek oldu. Diğer alanlarda başvuru sayısı artarken öğretmenlerin başvuru yaptığı eğitim bilimleri sınavında geçen yıla göre azalma olduğu görülmekte. 2023 yılında eğitim bilimleri sınavına 572 bin 19 aday başvuru yaparken 2024 yılında rakam 45 bin 72 azalarak 526 bin 947 oldu. Tablo 1 ve tablo 2’de KPSS Lisans ve eğitim bilimleri sınavlarına başvuru yapan aday sayıları yer almakta.

Tablo-1-2020-24 Yılları Arasında KPSS Lisans Sınavına Başvuranlar

Tablo-2-2020-24 Yılları Arasında Eğitim Bilimleri Sınavına Başvuran Aday Sayısı

Kamuda personel istihdamı için gerekli puan almayı düzenleyen Kamu Personeli Seçme Sınavlarına gösterilen bu yoğun ilgi, lisans mezunu adayların işsizlik ve aynı zamanda çalışıyorlarsa bile çalıştıkları işlerindeki memnuniyetsizlik durumunu ortaya koymakta. KPSS sonuçlarına göre, öğretmenlik dışında kalan diğer kamu hizmetlerindeki istihdam rakamlarına bakıldığında, kamuda istihdam olanağı bulanların sayısının sınırlı sayıda kaldığı görülmekte. Bu daralmanın üstüne bir de üç yıl sürecek tasarruf tedbirleri düşünüldüğünde bu insanlar açısından gelecek karanlık görünmekte. Aslında KPSS’ye başvuranların bir bakıma samanlıkta iğne aramakta olduklarını söyleyebiliriz.

Son beş yılda Kamu Personeli Seçme Sınavlarına 4 milyon 822 bin 696 aday başvuru yaptı. Aynı sürede kamuda 385 bin aday istihdam olanağı bulabildi. OECD’nin 2021 Yılı verilerinde Türkiye’de kamuda istihdam edilenlerin genel istihdam içindeki oranı yüzde 13,4 OECD Ortalaması ise yüzde 18,6’dır. Türkiye 36 ülke arasında sondan altıncı sırada yer almakta. 2023’te 1 milyon 250 bini kadrolu ve geçici işçi olmak üzere kamuda 5 milyon 100 bin personel bulunmakta. (Kaynak Euronews)

Sonuç olarak, kamu yükseköğretimin lisans programlarından mezun olan gençlerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Ancak kamu istihdam konusunda oldukça sınırlı. 3 Yıllık Orta Vadeli Program ve bu program çerçevesinde yayınlanan tasarruf genelgesi sınırları daha da daraltmış durumda. Kamusal hizmetlerin daha çok şirketlerden hizmet satın alma yöntemiyle çözme yoluna gidilmesi ve bunun büyük oranda güvencesiz istihdam biçiminde gerçekleşmesi olayın diğer zorluk koşullarını oluşturmakta. O nedenle KPSS lisans mezunu bir bölüm insan için hala umut kapısı olarak görülse de hiç azımsanmayacak sayıda insan için artık umut kapısı olmaktan çıkmış durumda. Çözüm, çok sayıda program açıp diplomalı işsiz yetiştirmek değil, ülkenin ve toplumun ihtiyaç duyacağı hizmet ve üretim alanlarının ihtiyacını karşılayacak nitelikli insan yetiştiren programlar açmaktır. Bu anlamda YÖK’ün ikinci öğretim programları ile bazı programların kapatılması dahil attığı adımların desteklenmesi gerekmekte.