Mert Yılmaz

Temmuz 2019’da Murat Çetinkaya ile başlayan görev değişiklikleri sırası ile Murat Uysal, Naci Ağbal, Şahap Kavcıoğlu, Hafize Gaye Erkan ile devam edip bugün için Fatih Karahan ile son bulmuş gibi görünüyor.

Hatırlamakta fayda var; Murat Çetinkaya faizleri indirmediği için, Murat Uysal faizleri fazla indirdiği için, Naci Ağbal faiz artırdığı için görevden alınmıştı. Faiz ile ilgili başka bir seçenek kalmayınca Şahap Kavcıoğlu yeni dönemde yatay geçişle BDDK Başkanlığı görevine getirilirken Hafize Gaye Erkan etik nedenler ile görevden alınmış gibi görünüyor.

Piyasalarda tekrar türbülans olur mu?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın ilk kadın başkanı olma unvanını taşıyan Hafize Gaye Erkan aynı zamanda bankanın en kısa görev yapan dördüncü başkanı da oldu. Yakın geçmişe bakacak olursak ikinci, umarım Naci Ağbal birinciliği kaptırmaz.

Görev değişikliğinin duyulmasının sonrasında akıllara gelen ilk soru “Naci Ağbal’ın görevden alınmasının ardından piyasalarda yaşanan türbülans tekrar yaşanır mı?” sorusu oldu. Öyle bir dalgalanmanın yaşanması neredeyse imkansızdı. Neden mi? Bugünkü hikayenin ana aktörü Mehmet Şimşek. Şimşek görevde kaldığı sürece ciddi bir dalgalanma yaşanmaz. İkincisi ve bence daha önemlisi, Ağbal görevden alındığında para politikası 180 derece değişmişti. Bir başka ifade ile aslında değişen başkan değil politika idi. Oysa bugün bir politika değişikliği söz konusu değil. Uygulanan para politikası üzerinden yaşanan bir görüş ayrılığı nedeni ile yaşanmadı bu görev değişikliği. Etik nedenlerle yaşandı ve bu son derece anlatılabilir ve anlaşılabilir bir durum. Ancak sebebi ne olursa olsun 2019 yılının Temmuz ayından bu yana göreve başlayan beşinci başkan olması anlatılamaz. Murat Uysal görevde kalsa neredeyse görevini yeni devretmiş olacaktı. İstikrar ve güven açısından sürdürülebilir ve öngörülebilir politikalar ne kadar önemli ise bu politika uygulayıcılarının da uzun soluklu olması o derece önemli.

2024 yılının ilk Enflasyon Raporu sunumu dün yeni başkan Dr. Fatih Karahan tarafından gerçekleştirildi. Başkanlık görevine atanmasının ardından Karahan’ın ilk kez kamuoyunun karşısına geçecek olması toplantıya ilişkin merak ve ilgi düzeyini doğal olarak artırdı. Merkez Bankası, 2024 yıl sonu için belirlemiş olduğu %36 enflasyon tahminini değiştirmedi. 2024 yılı için enflasyona ilişkin tahmin aralığı %30-%42 olarak korundu. 2025 yıl sonu için %14, 2026 yıl sonu için %9 olan enflasyon tahminleri de değiştirilmedi. 

Yüzde 45 politika faizi ile yola devam

Fatih Karahan’ın göreve atanmasının ardından yaptığı ilk yazılı açıklamada, %45 olan politika faizinde bir değişiklik yapılmayacağı mesajı son derece net biçimde verilmişti, dünkü toplantıda da “Dezenflasyon tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine ulaşıldı” ifadesi ile altını kalın çizgilerle bir kez daha çizdi. Dolayısı ile %45 politika faizi ile yola devam edeceğiz. Politika faizinde bir süre indirim de artırım da beklememek lazım.

Hafta sonu yapılan yazılı açıklamada, gerek görülmesi durumunda ek parasal sıkılaşma vurgusu yoktu ve benim açımdan önemli bir eksiklikti. Başkan Karahan bu konuda, “Enflasyon görünümünde belirgin bir bozulma öngörülmesi halinde, parasal sıkılık gözden geçirilecektir. Bu süreçte; enflasyon beklentileri, fiyat belirme davranışları, kamu harcama ve vergi politikası, ücretler, özel tüketim gibi unsurların enflasyon görünümünde tahminimizden belirgin bir sapmaya yol açacağının anlaşılması durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır” dedi. Ancak bu konudaki vurgunun son derece cılız olduğunu belirtmek isterim.

Karahan, sıkı para politikasına yönelik atfı ise “Politika faizinin mevcut seviyesi gerekli süre boyunca sürdürülecek” cümlesi ile yaptı. İyimser olanlar bu ifadeyi erken bir faiz indirim döngüsüne girilmeyeceği şeklinde yorumlayabilirler. Hatta bir soru üzerine Karahan da faiz indirimlerini konuşmak için henüz çok erken dedi.

Enflasyon Raporu sunumunu Başkan Fatih Karahan’ın yanına iki başkan yardımcısını da alarak yapması ise çok şık bir davranış ve güzel bir mesajdı.

Son sözüm ise ebeveynlere. Kendi hırslarınızı, egolarınızı çocuklarınızın ya da çocuklarınıza emanet edilen makamlar üzerinden tatmin etmeyin. Yıllarca gözünüz gibi baktığınız, büyüttünüz, kariyer sahibi olsun diye mücadele ettiğiniz çocuklarınızı hayatlarının akışını olumsuz yönde değiştiriyor, kariyerlerini yok ediyorsunuz.

Esaslı tokadı çocuğunuza attığınızı fark ettiğinizde ise iş işten geçmiş oluyor.