Dünyanın tepesi Everest’e tırmanmak dağcılığında zirve noktasıdır. 8 bin 888 metre yükseklikteki Everest’e çıkan batılı dağcılar kendilerini general zanneder. Küçümsemiyorum; gerçekten zor ve büyük iş… Ancak bunu meslek olarak yapanlar var, onlara Everest’in askerleri demek doğru olur… Nepalli Şerpalar, Everest’e onlarca kez tırmanıyorlar, sanki Everest onlar için köy yolu… Zaten bir Şerpa’yı kılavuz almadan Everest’e çıkmak delilik. Bunu yapanlar da var ama bazıları dönememiş.
Şerpalar sadece tırmanmakla kalsalar iyi, batılı dağcıların hamallığını yapıyorlar, kamplarını kuruyorlar.
Peki kim bu Şerpalar? Nepal’de bir klana verilen isim. Yaşadıkları köyler dağ yamaçlarında. Aslında çoğu çiftçilik yapıyor, hayvan yetiştiriciliğinde de bir numaralar. Ancak genç olanlar ek iş olarak dağ rehberliğini tercih ediyor, çünkü çok para var. Deneyimli bir Şerpa’nın yıllık geliri 100 bin doları buluyor. Şerpa klanına mensup olmakla gurur duyuyorlar, zaten herkesin soyadı aynı. İsimlerini de ya doğadan veya haftanın günlerinden alıyorlar.
Şimdi size ünlü bir Şerpa’dan söz edeyim… Sanu Şerpa… 47 yaşında, 16 yaşından beri Everest’e tırmanıyor. Tam 38 kez zirve çıkışı var. Dağların adamı Sanu bilmediği dağlara da gitti. Dünyanın en tehlikeli zirvesi sayılan Pakistan- Çin sınırındaki K-2 dağına tırmandı. Bu dağa bölge halk arasında ölüm dağı diye anılıyor ve “Zalim Dağ” deniliyor. Zirveyi zorlayan dağcılar en çok burada kayıp veriyor.
Sanu, tırmanış dışında yüzlerce kampın kurulmasını sağladı, donarak ölen dağcıların cesetlerini aşağıya indirdi. Kampların kurulmasında görev aldı, şimdi emekli olma vakti geldi.
Sanu AP Ajansı’na şöyle demiş:
“38 kez zirveye bayrak diken ekiplere önderlik ettim, ancak aynı zamanda cesetleri indirmek veya hareket edemeyen insanları kurtarmak için 8 bin-8 bin 200 metre gibi birçok kez en yüksek noktaya çıktım. Sanırım artık bırakmanın vakti geldi, yüksek dağlara tırmanmayı bırakıp diğer yabancı ülkelere turist olarak seyahat etmek istiyorum.”
Sanu yorulduğunu kabul ediyor ama “Dağlardan da uzak kalamam” diyor. Sanu artık dağ eteklerinde genç dağcılarının eğitimini üstlenecek.
Şerpaların üzerlerinde genetik, biyolojik ve fiziksel araştırmalar da yapıldı. Sonuçlar ilginç; özellikle çok yüksek ortamlarda akciğerlerdeki oksijen basıncının düşmesinden kaynaklanan hastalıklara karşı dayanıklı oldukları saptandı. Ayrıca yükseklerde beden dokularında da oksijen azalmıyor. Dağların çocukları ‘kaya’ gibi sizin anlayacağınız.
ÇEVREMİZDE ÇOK ŞERPA VARDIR
Everest’e çıkan oranın yabancısı dağcılar, Şerpalara muhtaç… Onlarsız olmuyor. Şöyle bir çevrenize bakın, çok sayıda Şerpalar göreceksiniz. Birileri zirveye çıkar, ya onları arkalarından itekleyen ya da önden ip atıp çıkmasını sağlayan Şerpalar vardır. “Şerpalar olmadan herhangi bir zirveye çıkılmaz” diye bitirivereyim.
