İstanbul trenle AKP iktidarlarıyla tanışmadı, trenler çok önceden de vardı. “Bizim sayemizde trenlere biniliyor” lafını yalanlayan, tarihi tren istasyonlarıdır. Bazıları 150 yaşındadır.
Z kuşağına “İstanbul’a treni biz getirdik” derler diye yazıyorum!
Marmaray eski hattın yenilenmesidir, yeni olan boğazın altındaki tüp geçişidir. Marmaray yapıldı, bazı tarihi istasyonlar açıkta kaldı. Aslında bu istasyonlar akıllı bir planla yine istasyon olarak kullanılabilirdi.
Tarihi tren istasyonlarının en büyüğü Haydarpaşa Garı’nı, bir ara otel veya alışveriş merkezi gibi saçma planlara kurban etmeye çalıştılar. Almanların bizi kıskanmadığı önceki zamanlarda yaptığı garın ve yan yapılarının geleceği ne olacak? Ulaştırma Bakanlığı buranın kısmen de olsa gar işlevini sürdüreceğini açıklamıştı. Kısmen olmayan kısımların akıbeti ise belli değil.
Bu gardan önce Anadolu’nun gurbetçilerini, kentin ziyaretçilerini selamlayan küçük istasyonlar vardı.
Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe, Erenköy, Suadiye ve Bostancı istasyonları… Her birinin ayrı tarihi var. Hatıralara hiç girmeyeyim; acılarla sevinçlerle kim bilir ne öyküler çıkar.
Marmaray’ın yapımı 2013 yılında başladı. 2019 yılında seferler başladı. Tren yolu üzerinde bulunan bu tarihi istasyonlar, yeni projeye uygun olmadığı gerekçesiyle devre dışı bırakıldı, kaderlerine terkedildi.
“TARİHİ TREN İSTASYONLAR HALKINDIR”
İstanbul’da CHP’li belediyelere olmadık engeller çıkaran iktidar, bu istasyonları şimdi yandaşlarına devretmenin hesabını yapıyor.
Kadıköy Belediyesi bir imza kampanyası başlattı ve bu binaların halka devrini istiyor, ‘istasyon olamadılarsa kültür merkezi olsun’ kampanyası bu.
Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı şöyle diyor:
“Koruma statüsünde bulunan bu tarihi binaların birçoğu uzun yıllardır Ulaştırma Bakanlığı tarafından atıl ve metruk halde bırakılarak adeta birilerine peşkeş çekilmeye hazırlanıyor. Biz Kadıköylüler olarak, tarihi istasyonlarımızın bu şekilde yok olmasına asla izin veremeyiz, vermeyeceğiz. Bu istasyonlar bizim kültürel ve tarihi mirasımız. Bunlar yalnızca bir bina değil, geçmişimiz, hafızamız. İstasyon binaları halkındır, ilçemizde bulunan 6 istasyon binasına komşularımızın görüşünü alarak müze, kütüphane, kültür ve sosyal yaşam merkezi yapmak için Kadıköylüler adına talibiz.”
Diyelim ki Ulaştırma Bakanlığı bu istasyonları kiraladı. Tarihi yapılar ne olarak kullanılacak? Yaygın söylenti, bu yapıların günümüzün moda oturma mekanlarının yaratıcılarından, kahve zincirlerine veya benzerlerine kiralanacağı yönünde. Malum; bu istasyonlar bilmeyenine kültür şoku yaşatan Bağdat Caddesi’ne çok yakın… Yandaşlar arasında da ciddi bir rekabet yaşanabilir.
İSTANBUL’DA GÖZDEN KAÇAN TARİHİ MEKANLAR
Bazı belgesel ve haber dosyaları dolayısıyla bulaştığım eski İstanbul’un (tarihi yarımada) sokakları insanı masal alemine götürür. Beton yığınları arasında kaybolmuş taş ve ahşap evler, avlulu Osmanlı hanları ve bir anda karşınıza çıkıveren Bizans kalıntıları karşısında şaşırırsınız. Çoğu yok olup gitmekte olan bu yapılar karşısında içiniz acır. Buraları kurtarmak çok mu zor? Hele sabahtan akşama kadar tarihiyle övünen siyaset güçlerinin hiçbir şey yapmadıklarını gördüğünüzde kahrolursunuz.
Tarihi tren istasyonlarına bir de bu gözle bakın… İstanbul’un hali budur.
