Katar FIFA Dünya Kupası finallerine ev sahipliği yapacak. İlk kez bir çöl ülkesinde, üstelik çok dar alanda bir futbol turnuvası düzenleniyor. Katar’ın 2010 yılında başlayan zorlu yolculuğu 12 yıl sonra mutlu bitecek mi? FIFA, bu turnuvayı Katar’a verdiği için çok eleştirildi, rüşvet iddiaları hiç bitmedi. Hatta yolsuzluk nedeniyle görevden alınan önceki FIFA Başkanı Sepp Blatter, turnuvanın Katar’a verilmesini, yıllar sonra ‘hata’ olarak niteledi.
Futbolcular dar alanda kısa paslaşmayı bilir, maçların oynanacağı sekiz stadyum arasındaki uzaklığın en fazla 50 kilometre olduğu Katar’da, yaklaşık iki milyon kişinin hareketleri sorun olacak gibi görünüyor.
Katar bu turnuva için 200 milyar dolar harcadı, şimdi; ‘Kazancı 8 milyar dolar olursa öpsün başına koysun’ yorumları yapılıyor.
Katar şeriat ülkesi, turnuvanın altından zor kalkacak, hatta kalkamayacak yorumları hayli fazla. Ülkede yasak çok.
Kadın erkeğin parklarda sarılarak oturması yasak, kadınlara kıyafet yasak, içki yasak, o yasak, bu yasak. Serbest olan bahisler, istediğiniz futbolcu ve takım için bahis oynayabilirsiniz.
Katar’ın petrol ve doğalgaz zenginliğini anlatmaya gerek yok, ülke vatandaşlarının sayısı 2 milyon filan ama gerçek nüfus beş milyon… Ötekileri bildiniz siz; göçmen işçiler… Hiçbir tüketim maddesinin üretilmediği ülkede her şey dışarıdan geliyor. Bu yüzden hayat pahalı ama Katarlılarda para bol. Göçmen işçileri ise sorunlarla boğuşuyor.
Katar’da 12 yıldan beri adeta bir seferberlik vardı, ülke bu süre boyunca kupa hayaliyle yattı kalktı. Sonunda içinde sekiz muhteşem stadyumun olduğu kent inşa edildi. Metro, otoyol ve otel ve diğer yaşam alanlarıyla modern zaman köyü!
Meşin yuvarlak değdiği çölü altına çevirdi; nereye kadar ve ne pahasına?
Binlerce göçmen işçi bu inşaatlarda alın teri döktü, ölenlerin sayısı hayli fazla. Katar’ın açıklaması ise ‘Ölümlerin çoğu güneş çarpmasından’ şeklindeydi.
Katar, 2022 dünya kupası öncesinde de işçi hakları ihlalleri sebebi ile eleştiriliyordu. Katar bazı düzenlemelere gitti ama mesela grevi bir hak olarak göremedi. Ülkede grev yasak ve ağır cezası var.
Ülkede yıllardan beri KAFALA denilen bir sistem işliyor. Bu sistem işçiyi adeta işverenin kölesi haline getiriyor. Tam bir kafa kola alma sistemi… İşverenin işçiye kalacak yerini ayarlaması ve çalışma ve oturum izinlerini çıkarmasını içeren sistem istismara çok açık. Belki bir sendika eliyle olsa iyi ama bir kişinin iki dudağı arasında kalınca iş kötüye gidebiliyor. Ve asıl eleştirilen şuydu Katar’da… İşverenlerin göçmen işçilerin pasaportlarını iptal etme gücü var. Ayrıca göçmen işçiler kendilerine iş bulan aracı kurumlara da yüksek miktarda borçlanıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü başta olmak üzere pek çok kuruluş Katar’ı eleştirdi, FIFA dahil herkes kulaklarını tıkadı, geldik bugüne…
Dünya Kupası finalleri 18 Aralık’ta sona erecek. Sonra ne olacak? Katar uzun yıllar böyle bir organizasyon yapamaz. Peki, bunca tesis ne olacak?
Bu konuda Katar’a uluslararası destek İngiltere’de konuşlanan dev futbol endüstrisinden gelebilir. Hazırlık maçları, bazı kupa finalleri Katar’da oynanabilir; ancak yetmez… Pek çok yatırım sadece bu turnuva içindi.
Katar harcamalarını yine de çıkaramayacak. Altlarında doğalgaz, yerüstünde de göçmen işçiler olunca; sorun olarak bile görülmüyor bu işler.
