Alaaddin Dinçer

MEB’in 2022-23 İstatistiklerinin yayınlanması ile birlikte seçimler öncesi başta dönemin bazı yetkililerinin abartarak kamuoyuna açıkladıkları verilerin bir bölümünün gerçek olmadığı ortaya çıktı. Seçim öncesi piar çalışması olduğu anlaşılan bu açıklamaların oy devşirmek amacıyla yapılmış olması eğitim ve bilim etiği ile çelişen bir durumdur. Toplumdan gerçekleri saklamak, o topluma ve ülkenin geleceğine yapılabilecek en büyük kötülüktür. Maalesef bu kötülük oy uğruna yapılabilmekte.

Yapılan açıklamalarda neredeyse bütün okul düzeylerinde (okulöncesi, ilkokul, ortaokul ve lise) okullaşmanın yüzde 95’in üzerine çıktığını, hatta okulöncesi 5 yaşta yüzde yüze yaklaşıldığı ifade edilmekteydi. Oysa yayımlanan veriler, bu açıklamaları doğrulamamakta. Bakanlığın yayımladığı istatistiklerde okullaşma oranları net ve brüt başlığı altında sıralanmakta. Bizler verileri çağ nüfusundaki net okullaşma oranlarına bakarak yorumlarız. Çağ nüfusunun okullaşma verilerine net okullaşma penceresinden bakıldığında görünen, eğitime erişmesi gereken daha yüz binlerce çocuk olduğunu göstermekte. Okullaşma oranları ve diğer önemli verilere ilişkin bilgilerin sıralanması

A-MEB İstatistiklerinde yer alan net okullaşma oranları

-Okulöncesi eğitim 5 yaşta net okullaşma oranı %84,95

-İlkokullarda net okullaşma oranı %93,85

-Ortaokullarda net okullaşma oranı %91,21

-Liselerde net okullaşma oranı %91,70

B-2022 Yılında yapılan derslik, yurt durumu ve yatak kapasitesi

-2021 yılında 14 bin 344 derslik,2022 yılında ise 8 bin 582 derslik yapılmış.(Son 20 yılın en düşük rakamı.20 yılda 359 bin 281 derslik yapılmış)2022 Yılı derslik yapımında kayıp yıl olmuş. Oysa hala tam gün eğitime geçmeyen binlerce okul var.

-2021 Yılında KYK’ya bağlı 776 yurt varken 2022 yılında sayı 785 olmuş. Bir yılda 9 yeni yurt hizmete açılmış. Ancak yatak kapasitesi nasıl olmuşsa 759 bin 838 den 117 bin 104 artışla 876 bin 942’ye çıkmış. Artış mevcut yurtlarda ranza sitemine dönülmekle sağlanmış olabilir. Başka bir ifade ile ranzalı koğuş sistemine geçilmiş diyebiliriz. İstatistiklerde her yıl yayımlanan doluluk oranı bilgisine bu yıl yer verilmemiş.

- Özel yurt sayısı 2021-22’de 4 bin 692 iken, 102 yurt azalarak 4 bin 588’e düşmüş. Özel yurtların 445 bin 812 yatak kapasitesine rağmen yurtlara yerleşen öğrenci sayısı 168 bin 807 olmuş.277 bin 5 yatak boş kalmış. Derneklere ait yurtların %64’ü,özel ticari yurtların %68’i boş kalmış.

C-Kamuya ait pansiyonlarda boş kaldı

-3 bin 48 Pansiyonlu okulun 524 bin 537 olan yatak kapasitesinin 284 bin 143’ü dolmuş.240 Bin 394 yatak boş kalmış.

D-Okul Yapımında AİHL’ye Ayrıcalık

-2021-22 Yılı verileri ile 2022-23 verilerini karşılaştırdığımızda MTO ve Genel Ortaöğretimin okul sayısının 49 okul azaldığını, AİHL Okul sayısının ise son bir yılda 21 okul artmış olduğunu görmekteyiz. Son bir yılda MTO ve AİHL öğrenci sayısı %2,81 oranında azalırken genel ortaöğretimin öğrenci sayısında %2,82 oranında artış yaşanmış.

-MTO Mezunlarının ortaöğretimin toplam mezunları içindeki oranı %28,57 ile son 20 yılın en düşük düzeyine inmiş.

E-Taşımalı Eğitim Para Yutmaya Devam Ediyor

-2022-23 Eğitim öğretim yılında ortaöğretimde 479 bin 478 öğrenci taşınırken, ilkokul ve ortaokullarda 744 bin 625 toplamda 1 milyon 224 bin 103 öğrenci taşıması yapılmış. Taşınan öğrenci sayısının en yüksek olduğu iller; Van, Şanlı Urfa, Diyarbakır, İstanbul, Ordu, Şırnak ve Hatay. Sonuç olarak, 2024 Genel Bütçesi yapılırken MEB Bütçesinin ve bütçe içindeki yatırım bütçe payının, yukarıda yer alan ve almayan başka ihtiyaç alanlarına yönelik hesaplamalar yapılarak düzenlenmesi, okula erişimin bütün okul düzeylerinde yüzde yüz ulaşacak şekilde gerçekleşmesi ve özellikle bütün okul düzeylerinde tam gün eğitime geçilmesi gerekmekte. Ayrıca, okullar arasında nitelik ve nicelik bakımından açılan makasın daraltılmasını sağlayacak alt yapı ve teknoloji yatırımlarına öncelik verilmelidir. Depremin her an her yerde olabileceği gerçeği göz önünde tutularak depreme dayanıksız okullar tespit edilerek yeniden ele alınmalıdır.