SEÇİMİ kazanmak için elindeki tüm kartları açmaya hazırlanan AKP’de, geçmişte itiraz ettiği ne varsa yapmak üzerine bir hesap yapılıyor. EYT bunlardan biri. Ancak, eldeki hesap çarşıya uymadığı için Maliye Bakanı Nurettin Nebatı ile Çalışma Bakanı Vedat Bilgin arasında son bir haftada ciddi bir kriz yaşandı.
Yapılan çalışma, ilk yılda 1,5- 2 milyon kişinin emekliliğini kapsarken, Maliye Bakanlığı, “Ekonomik sistem yılda 700 bin kişiden fazlasının emekli edilmesini kaldırmaz, yaş sınırı koyalım’ önerisiyle geldi. EYT’ten seçim avantajı sağlamaktan uzak olan bu öneri, AKP’de sıkıntı yarattı. Bu yazıda, son açıklamalardan önce yaşanan krizin perde arkasını bulacaksınız.
GÖRÜŞ FARKLILIĞI
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan son noktayı koymadan önce, hem iki bakanlıkta, hem de Cumhurbaşkanlığında yapılan toplantılardaki bakış açısını aktaralım. Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, istemeye istemeye de olsa talimatla başlattığı emeklilikte yaşa takılanlara yönelik çalışmalarında konuyu bir noktaya getirerek, EYT’de bir yaş sınırı olmayacağını, 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenlerin prim günlerini tamamlamaları durumunda yaşına bakılmaksızın emeklilik hakkı elde edeceklerini açıklamıştı.
MALİYET HESABI
Ancak sonradan yapılan maliyet analizlerinde bunun hem işverene hem de kamuya maliyeti açısından sıkıntıya neden olacağı değerlendirildi. Sosyal güvenlik sisteminin her yıl 700 binden fazla yeni emekliyi kaldıramayacağı belirtildi. Aynı anda 1.5-2 milyon kişinin emekli olmasının sosyal güvenlikteki aktüel dengeyi bozacağı masaya getirildi. Maliye Bakanı ve bürokrasinin bu itirazı EYT’ye yaş sınırı getirilmesi ve kademe oluşturulmasını gündeme taşıdı.
BAKANIN SESSİZLİĞİ
Bu seçeneğin kamuoyunda duyulmasına rağmen durumdan pek de memnun olmayan Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, geçtiğimiz haftaki bütçe görüşmelerinde beklentilere rağmen EYT konusunda bir yaş sınırı getirilip getirilmeyeceğini açıklamadı. Sadece çalışmaların sürdüğünü söylemekle yetindi. Top, Bakanlar Kurulu toplantısına bırakıldı.
VERELİM GİTSİN…
Bakanlar arasında görüş ayrılığı sürerken AKP yöneticileri, EYT’nin kamuoyunu tatmin etmekten uzak planlanması durumunda bunun oya tahvil edilemeyeceği hesabı yapmaya başladılar. Kamuoyunda oluşturulan yüksek beklentinin karşılamaması durumunda, 6 milyonluk kitlenin sadece 700- 1 milyonunu emekli eden bir düzenlemenin oy avantajını ortadan kaldıracağı dile getiriliyor. Yani, ‘bütçe imkanlarına bakmadan ne isteniyorsa verelim’ havasındalar.
SEÇİM HESAPLARI
Bunu açıkça da dile getiren AK Parti kurmayları, “Ekonomide yaşanan sıkıntılar nedeniyle öncelikler değişti. Eskiden köy yolları, ilçesinin doğalgazı, terörle mücadele gibi konular ön plandaydı. Şimdi gittiğimiz her yerde hayat pahalılığı ilk sırayı almış durumda. Vatandaşların büyük bölümü özellikle de sabit gelirliler ve emekliler ücretlerinden yakınıyor. Hele elektrik ve doğalgaz faturaları, kış mevsimi itibarıyla artınca bu daha da görünür oldu. 2023 seçimlerine giderken, her şeyi bir tarafa bırakıp bu kesimlere yönelik ciddi adımların atılması lazım. EYT dahil beklentiler çok yükseldi, karşılamazsak kaybederiz” diyorlar.
HER ŞEY MÜBAH
Anlayacağınız, parti yönetimi bu seçime ölüm kalım meselesi olarak bakıyor. ‘Geçmişte söylediklerinin aksini yapıyorlar’ gibi ilkesel yaklaşımlarla hiç işleri olmuyor. Tamamen faydasal bir yaklaşım içindeler. Buna Millet İttifakıyla hareket eden, özellikle DEVA ve Gelecek Partisiyle siyaset yapmayı tercih eden eski bakan ve eski milletvekillerini yeniden kazanma çabaları da dahil. ‘Hain’ ilan ettikleri ve partinin trolleri tarafından yaylım ateşine tuttukları eski AKP’lileri yanlarına çekmek için aracıların devreye girdiği de biliniyor. Yani özetle, seçimi kazanmak için her şeyi yapmaya hazır olan AKP yönetiminden öyle ilkesel bir duruş beklemeyin.
