Nuray Babacan

Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili kapsayan depremin yarattığı büyük yıkımın bilançosu ortaya çıkmaya başladı. Hükümette Mekânsal Adrese Dayalı Kayıt Sistemi (MAKS) üzerinden yenilenen son veriler, depremin yarattığı yıkımı, göçü ve ihtiyacı gözler önüne serdi. Bu rakamların gelişmelerle birlikte sürekli güncelleneceği belirtildi.
Hükümete sunulan son raporlara göre, ilgili bakanlıklar, depremden zarar gören illerdeki konutların durumu, bölgede yaşayan ya da başka şehirlere giden vatandaşlarla ilgili gelişmeleri yeniledi. Mekânsal Adrese Dayalı Kayıt Sistemi (MAKS) üzerinden yapılan son hesaplamalara göre tablo şöyle:
· Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Osmaniye, Adana ve Elazığ illerinde az hasarlı ve hasarsız binalarda 9 milyon 500 bin kişi bulunuyor. Yaklaşık 3,5 milyon kişi, deprem illerinin dışına çıktı. Evi tamamen yıkılan kişi sayısı yaklaşık 2 milyon 100 olarak saptandı.
· Halen bölgede 400 bin çadır kurulduğu, ancak ihtiyacın bunun iki katı olduğu belirtiliyor. Şu anda 2 milyon kişi çadırlarda yaşıyor. Tamamlanmasının ardından 500 bin kişinin de yapılacak konteynerlere yerleşeceği belirtiliyor.

KRİTİK BÖLGEDE KONUT ÜRETİMİ
· Oturulamayacak durumda olan binalarda yaşayan vatandaşlar için 400 bin ev yapıldığında yeterli olacak. Bu evlere ilişkin yer seçimi ve fizibiliteler konusundaki tartışmalar sürüyor. Bölgede yerleri değişen ve yeni oluşan fay hatlarının dikkate alınması isteniyor.
· Bölgedeki kurtarma çalışmalarının tamamlanması ve depreme ilişkin durumun netleşmesinin ardından, bu illerin dışına çıkışların durduğu belirtiliyor. Son 10 gün içerisinde 200 bin kişinin deprem bölgesine geri döndüğü öne sürülüyor. Buna ilişkin verilerin, telefon sinyalleri, yardım paralarının çekildiği yerler ve banka şubelerine ilişkin parametreler kullanılarak oluşturulduğu belirtiliyor.
· Bölgedeki hasarın maliyetine ilişkin de bazı çalışmalar yapılıyor. Yıkılan binaların yanı sıra iç gücü ve üretim kaybı ile birlikte toplam hasarın 100 milyar doları bulduğu hesaplanıyor.