İktidar partisinde son birkaç haftadır iki konu konuşuluyor. Biri emeklilerin isyanı, diğeri yerel seçim adaylarının kim olacağı. Enflasyonun altında ezilen ve çaresiz kalan emekliler, sahaya çıkan her partilinin korkusu. Emeklileri rahatlatacak düzenleme için ocak ayı beklenecek mi? Ara zammı yapılacak mı? İlginç ara formüller üretenler var. “29 Ekim’de Cumhuriyetin 100. yılında emekli ikramiyesi verelim. Tek seferlik olacağını için çarpan etkisi olmaz. Ocak ayına kadar zaman kazandırır” diyenler var. Saray ikna edilirse, “5 bin liralık ikramiye 15 milyon emekli için 75 milyar lira eder” diye hesap bile yapıldı.
Henüz karar verilmedi
AKP’lilerin birbiriyle çelişen açıklamaları emeklilerle ilgili yapılacak düzenlemede konusundaki belirsizlikten kaynaklanıyor. Partide, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ara düzenleme yapılmasını istediği konuşuluyor. Ekonomi yönetimi ise bunun bütçe dengeleri açısından kabul edilebilir olmadığını, düzenlemenin çarpan etkisi yaratacağını savunuyor. Ocak ayına kadar beklenmesinden yanalar.
Seçim ne gerektiriyorsa
AKP’de tüm planlar yerel seçimleri kazanmak üzerine yapıldığı için emeklilerin sorunu onlar için teknik bir engel. Erken yapılacak zammın yerel seçimlere kadar unutulacağı, enflasyon karşısında değerinin kalmayacağı, her ne yapılacaksa ocak ayında yapılması ve etkisinin mart seçimlerine kadar sürmesi tartışılıyor. Yani tüm planlar yerel seçimlerde karlı çıkma üzerine.
Ara çözüm önerenler
Bu arada partide yapılan toplantılarda farklı öneri gündeme getirenler var. Örneğin, erken zam veya seyyanen düzenleme yerine bir defaya mahsus olmak üzere emeklilere ikramiye verilmesini ortaya atanlar oldu. Bayram ikramiyesi gibi Cumhuriyetin 100. yılında 29 Ekim’de 5 bin liralık bir ikramiyenin insanları kısmen rahatlatacağı, 15 milyon emekliye yapılacak böyle bir düzenlemenin 75 milyar lira gerektirdiği, tek seferlik olacağı için de karşılanabileceğini öne sürüyorlar. Sarayın henüz görüşüne sunulmayan bu öneri onlara göre ara formül.
Herkesi kapsamalı
Diğer yandan, sadece alt dilimdekilere iyileştirme yapılması önerisinden çoktan vazgeçildi. 7 bin 500 lira ve altında emekli maaşı alanlara yönelik yapılacak bir düzenleme, orta dilimde doktor ve mühendis emeklisi ile düşük prim yatıranları eşitleyecek, yeni bir adaletsizlik söz konusu olacaktı. O nedenle herkesi kapsayacak bir kademeli artıştan söz ediliyor. Yüzde 45 ila yüzde 30 arasında planlandığı iddia edilen bu düzenleme ‘niyet ve siyasi taktik’ arasına sıkışmış durumda. Yoksa TBMM açıldığında bir yasal düzenleme yapıp yasalaştırmak en fazla bir hafta sürer. Buradaki asıl sorun, zam hemen mi uygulanacak, ocak ayı mı beklenecek?
Meclis bunu konuşacak
TBMM’nin 1 Ekim’de açılmasıyla birlikte ekonomik kriz, yüksek enflasyon, emekli ve dar gelirlinin yaşadığı ciddi sıkıntı sürekli gündeme getirilecek. İktidarın, sokakta karşılaştığı bu sorun bu kez Meclis’e taşınacak. Emeklilere zam için yapılacak düzenleme kurala bağlı olmayan artış niteliği taşıdığı için ayrı yasa gerektirecek. Yani ocaktan geçerli olacaksa da daha erken verilecekse de ayrı bir yasa yapılacak.
Şimşek'in ilk sınavı
TBMM’nin diğer önceliği 2024 Bütçe Yasası olacak ki Mehmet Şimşek’te parlamentodaki ilk sınavını burada verecek. Üç yıllık kötü yönetiminin hesabı da ona sorulacak. Bütçe Yasası 17 Ekim’de TBMM’ye verilmek zorunda. Kasım ayında komisyonda, aralık ayında Genel Kurul’da görüşülerek yasalaşacak. Nasıl bir bütçe, nasıl bir yeni yıl öngörüldüğünü de o sırada göreceğiz.
Neden diye sorulmazsa...
Gençlere indirimli telefon başta olmak üzere Aile ve Gençlik Bankası kurulması gibi iddialı genel seçim vaatlerinin de şansı çok az. Partinin seçim beyannamesinde sıralanan ve daha önce bu köşede tek tek yazdığımız 25 kadar gençlere yönelik vaatlerden biri veya ikisi zar zor hayata geçirilecek. Ama kimse, “Vaat ettiğiniz bu değildi” diye hesap soramadığı için “Ekonomiyi bu duruma getiren son üç yılda uygulanan yanlış politikalar değil mi?” diye sormadığı için göz boyama niteliğinde atılacak bir iki adım meydanlarda ve iktidar medyasında tantanalı şekilde şovla sunulacak. 5 N- 1 K kuralı hiçe sayıldığı için bu noktaya gelinmesinin asıl sorumlusu hiç gündem olmayacak.
