“Tükürürüm böyle sanatın içine.” Bu söz yakın dönem tarihimizde kayda girdi ve unutulmadı, dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek gazeteci Tayfun Talipoğlu’na kent meydanlarından kaldırdığı heykeller için 90’lı yıllarda söylemişti.
İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde meraklı olmayanını bilemeyeceği bir heykel de ortadan kayboldu. Galatasaray Lisesi'nin 150 yıllık yılan heykeliydi bu. Asırlık eğitim kurumunda cehaletle savaşın simgesi olduğu rivayet ediliyordu.
Belki de caddenin en kalabalık anında yok olup gitmişti.
Ordu’nun Altınordu ilçesindeki ‘Üç Kız’ heykelinin başına gelenler “YUH ARTIK” dedirten cinsten.
17 yıl önce yapılan heykel yüzlerce kez saldırıya uğramış, çoğu zaman üzerine yazılar yazılmış, kırılmış…
Heykeller yine onarıldı. Sonrası ilginç… ‘Üç kız’ yerleştirildikten sonra güvenlik kamerası ile 7 gün 24 saat takip edilip, korunacak.
Elbette zaman zaman Atatürk heykel ve anıtlarına yapılan saldırılar da es geçilmemeli.
Bizim öykümüz çok farklı; 2 bin yıl öncesine kadar gidiyor. Antik kalıntılarda orası burası kırılmış heykeller anıtlar görürsünüz, suçluyu yakın dönemlerde hiç aramayın. Zaten ararsanız da bulamazsınız. Çünkü heykellerin kırılması üzerinden yüzlerce yıl geçti.
Anadolu’daki uygarlık izlerini takip eden arkeoloji bilimi bu topraklarda her antik kentin heykel ve anıtlarla donatıldığını ortaya çıkardı ve çıkarıyor. Ege uygarlıklarının çok tanrılı dinlerden tek tanrılı dine geçmesiyle başlıyor her şey.
Anadolu’da Roma’nın son döneminde heykel kırıcılığı başladı. Hristiyanlığı kabul eden halklar çok tanrılı yani pagan dinlere ait heykel ve anıtları kırıyorlardı… Hatta eğlence ve festival bile düzenliyorlardı.
“Hadi hep birlikte heykel kıralım” şenliğinin yapıldığı yerlerden bir de İç Anadolu’nun Ege’ye açıldığı bir ilimiz.
Kütahya yakınlarındaki Aizanoi antik kentinde yapılan kazılarda bu arkeolojik bulgu doğrulandı.
Aizanoi Antik Kenti Hristiyanlığın topluca kabul gördüğü ilk mekanlardan… Kuruluşu Frigya uygarlığına yani 3 bin yıl öncesine kadar gidiyor. Burası UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne 2012 yılında girdi.
Anadolu'daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı'na ev sahipliği yapıyor. Aizanoi kazıları Cumhurbaşkanlığı kararı ve Valiliğin destekleriyle Kütahya Dumlupınar Üniversitesi tarafından sürdürülüyor.
Kazılar Penkalas Çayı'nda yoğunlaştı… Çünkü dere yatağında tesadüf eseri heykel parçaları bulundu.
Kazıda, mitolojide aşk ve güzellik tanrıçası "Afrodit", şarap tanrısı "Dionysos", yarı insan yarı tanrı Herkül tasvirlerinin de bulunduğu 70 heykel parçasına ulaşıldı.
Kazıda görev alan uzmanlar, Aizanoi halkının, Romalıların Hristiyanlığı kabul etmelerinin ardından çok tanrılı inanca ait heykelleri kırıp çaya attığını belirtiyorlar.
Ne ilginç bir coğrafyada yaşıyoruz yahu!
