Alaaddin Dinçer

Okullarda öğrencilere karne ve diplomaların yanında teşekkür ve takdir belgesi de verilmekte. Başarının ödülü olarak görülen bu belgeler aynı zamanda ebeveynlerin ve öğrencilerin övünç kaynağı olarak da görülmekte. İlgili yönetmeliklerde yer alan düzenlemelere göre sınav, proje ve performans çalışmaları 100 puan üzerinden değerlendirilmekte. 4. sınıflar ile genel ve imam hatip ortaokulların bütün sınıflarında haftalık ders saati 3 ve altında olan derslerde en az iki, 3’ten fazla olan derslerde üç sınav yapılmakta. Genel ve imam hatip ortaokullarının bütün sınıflarında puanı Türkçe dersinde 55.00, diğer derslerin her birinden 45.00 puandan aşağı olmamak şartı ile tüm derslerden dönem ağırlık puan 70-85 olan öğrenciler “Teşekkür.” puanları 85-100 olan öğrencilere “Takdirname” belgesiyle ödüllendirilmekte. Üç öğretim yılının her döneminde üst üste Takdirname alanlara “Üstün Başarı” belgesi verilmekte. Üç öğretim yılının her döneminde üst üste Teşekkür ya da dönemlerden herhangi birinden veya birkaçından Takdirname alanlar “Başarı Belgesi” ile ödüllendirilmekte. Kınama ve okul değiştirme cezası alan öğrenciye, o eğitim ve öğretim yılı içinde belge verilmez. Ortaokullarda uygulanan ödüllendirme yönteminin benzeri uygulama ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrenciler için de geçerli sayılmakta.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın İdari Faaliyet Raporları’nın 2021 yılı için 2022 yılında yayımlanan 2021 Yılı İdare Faaliyet Raporu’nda yer alan “Öğrencilerin Yıl Sonu Başarı Puanı Ortalaması” sütunundaki bilgilere göre yıl sonu gerçekleşmeleri hedeflerin çok üzerine çıkmış durumda. Bu sonuçlar bize milyonlarca öğrencinin ortaokul ve liselerde Teşekkür ve Takdirname Belgesi verildiğini göstermekte. Gerçek böyle midir? Puanlarda bir şişirme var mı? Bu denli yğksek başarı puanı ne kadar gerçekçi? Bu ve benzeri sorulara inandırıcı yanıtlar verilmek zorunda.

Öğrencilerin Yıl Sonu Başarı Puan Ortalaması

Kaynak 2021 Yılı MEB İstatistikleri ve 2021 Yılı İdare Faaliyet Raporu

Not: Bir yıl öncesine ait raporlar bir sonraki yılın ilk üç ayında yayımlanmakta. 2022 Yılına ait raporları ancak 2023 yılının ilk üç ayında yayımlandığında görebileceğiz. O nedenle tabloda kullanılan veriler 021 yılına ait verilerdir.

Sonuç olarak; Teşekkür ve Takdir bir anlamda puan ortalamalarının belgesi sayılmaktadır. Tabloda yer alan başarı puan ortalamalarını Teşekkür ve Takdir Belgesi ile değerlendirecek olursak; İHO ve Genel Ortaokulların başarı puan ortalaması Takdir, Genel Lise ve İHL’nin ki ise Teşekkür Belgesine karşılık gelmekte. Teşekkür ve Takdir Belgelerinin şifrelerinin şişirilmiş ve yükseltilmiş puanların ortalamalarında gizlenmiş olduğu kaygısı artarak sürmekte. Öğrenci sayısı 714 bin olan İHO’lar ile öğrenci sayısı 4 milyon 356 bin 665 olan Genel Ortaokulların veya öğrenci sayısı 575 bin olan İHL’nin öğrenci sayısı 2.665 bin 663 olan Genel Ortaöğretimin başarı puan ortalamalarının neredeyse aynı olmasına yönelik raporu hazırlayan yetkililer tarafından yapılacak bilimsel bir açıklamaya ihtiyaç duyulmakta. Eğer inandırıcı bir açıklama yapılmazsa, “puanların bazı okulların lehine şişirildiği, yükseltildiği, başarılı gösteren bir algı oluşturularak toplumun bu okullara yönlendirilmek istendiğine” dair gündeme getirilen eleştiri ve iddiaları haklı çıkacaktır.

Böylece, Eğitimde Cilalı Teşekkür ve Takdir Belgesi verme ve bazı okul türlerine yönelik merkezden yerele, oradan okullara doğru geliştirilen bu yöndeki (puan şişirme ve yükseltme) görünür ya da örtük basınç dönemi sona ermeli, yapılan ölçme ve değerlendirme sonuçlarının daha objektif olarak kayıtlara yansıtılması eşit eğitim hakkı savunucuları tarafından haklı olarak beklenmekte. Bu değerlendirmeler sonucuna göre de, 2022 Şubat ve Haziran döneminde verilen Teşekkür ve Takdir Belge sayısının 2023’te yayımlanacak İdare Faaliyet Raporunda yer alması sağlanmalı.