Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in çok uluslu şirketlerden vergi alınacağına ilişkin açıklamasıyla dikkatleri üzerine çeken yeni vergi paketinin ilginç detayları var. Bütçe açığını kapatmak için sadece çok uluslu şirketler değil, yerli şirketler, doktor mühendis gibi serbest meslek sahiplerine kadar yeni vergi oranları belirlenecek. Kamu İhale Yasası’ndaki bazı istisnaların kaldırılması da pakete girecek. Kamu maliyesinde en büyük gedik olduğu iddia edilen istisnalar konusundaki sınırın nasıl çizileceği merak ediliyor.
ÇOK KONUŞULACAK
Edinilen bilgiye göre, bakanlığın hazırladığı paket, son olarak AKP grubundaki toplantılarda ele alındı. TBMM tatile girmeden yasalaştırılması planlanan yasa, çok tartışılacak. Paket ‘Ekonomik krizin yükünü vatandaşa taşıtacaklar’ diye eleştirilirken iktidar yöneticileri, ‘çok kazanandan çok alınacağını’ öne sürüyorlar. Düzenleme özetle şöyle;
HERKESE YENİ VERGİ
Yasa kapsamında çok uluslu şirketler için yüzde 15 oranında kurumlar vergisi alınması yönünde bir düzenleme getirileceği duyurulmuştu. Bu oran yurtiçindeki şirketlere de uygulanacak. Parti kaynakları, “Türkiye çapında vergi matrahı konusunda ilk 100’e giren firmaların ödediği vergiye baktık. Ödenen vergi kasaya girer girmez çıkıyor. Çünkü, istisna, teşvik ve muafiyetler nedeniyle, bu vergi hazinede kalmıyor. Yeni çalışmaya göre istisnalardan yararlansa bile ödediği vergi yüzde 15’in altına düşmeyecek” dedi.
MUAYENEHANESİ OLANLAR
Gelir vergisine tabi doktor, mühendis, diş hekimi gibi serbest meslek erbabının ödediği vergilerle ilgili de düzenleme yapılacak. Toplantılarda, “Bakıyorsunuz, son model Porsche’si var ama zarar gösterip vergi ödemiyor. Bunun önüne geçmek istiyoruz” denildi. Tartışılan formül, bu vergilerin peşin olarak alınması. Bu yöntemin vergi kaçırmanın önüne geçeceği öne sürülüyor. Beyan ile elde ettikleri gelir arasında uyumsuzluk ortaya çıkarsa daha büyük ceza öngörülecek.
İHALE İSTİSNALARI
Yeni pakette, İhale Yasası’ndaki istisnalar da düzenleniyor. İstisnaların sürekli genişlediğini dile getiren AKP Kurmayları, “Kamu kurumları ‘acil’ deyip doğrudan alım yöntemine başvuruyor. Bunun önüne geçilecek. İstisnaların kapsamı daraltılıp, doğrudan alım yöntemi sıkı kurallara bağlanacak. Afet, olağanüstü hâl, savaş dışında hiçbir kamu kurumu doğrudan alım yönetimini kullanamayacak” dediler.
B FIKRASINI KULLANIYORLAR
Verilen bilgiye göre, İhale Yasası’ndaki pazarlık usulünün düzenlendiği 21’inci madde yeniden ele alınıyor. Özellikle, maddenin fıkrasındaki hükümler kurallara bağlanacak. Birçok kamu kurumunun bu fıkrayı kullanarak ihale yaptığı biliniyor. Maddenin B fıkrası “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması durumunda pazarlık usulü ile ihale yapılabilir” hükmünü içeriyor.
GAYRİMENKUL VERGİSİ
Başka bir çalışma ise gayrimenkullerin ve arsaların gerçek değeri üzerinden alım satımı konusunda yapılıyor. İmar rantı veya taşınmaz satışından elde edilen gelirlerin gerçek değeri üzerinden vergilendirilmesi gündeme gelecek. Bunun için taşınmazların değerlerine yönelik veriler ile mülkiyet bilgilerinin tutulmasına yönelik Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemine entegre bir gayrimenkul değer bilgi merkezi kurulacak. Tapudaki işlemler bu merkezdeki bilgilere ve taşınmazla ilgili ekspertiz raporuna dayanılarak yapılacak.
