Yunanistan’ın Fransa’ya 18 adet Rafale savaş uçağı siparişi etmesi Ege’de güç dengesini değiştirebilir. Normalde savaş uçaklarının siparişi izleyen en erken 18 ay içerisinde teslim edilmeye başlanması beklenir. Ancak Yunanistan’ın sipariş ettiği uçakların 12 tanesi ikinci el. Altı adedi ise yeni imal edilecek. İlk 12 uçak Fransız Hava Kuvvetleri filo hizmetinde bulunanlar arasından alınıp Yunan Hava Kuvvetleri’ne verilecek. Ege’de dengeyi radikal biçimde değiştirecek yeni savaş uçakları uzunca süredir sahaya sürülmemişti. Rafale, iki ülke hava kuvvetlerinin belkemiğini oluşturan 4cü kuşak F-16 ve Mirage 2000 gibi uçakların aksine 4.5ncu kuşak tasarım. Türk Hava Kuvvetleri’nin normal şartlarda geçtiğimiz yıl teslim alması gereken F-35A Müşterek Taaruz Uçağı ise 5nci kuşak tasarımdı. Türkiye emektar F-4E Phantom II av-bombardıman uçaklarını, F-35Alarla değiştirme kararı vermişti. Ancak S-400 alımı nedeniyle F-35A planı suya düştü. Yunanistan, bir ara 4.5ncu kuşak Eurofighter alacağını ilan ettiyse de mali sorunlar nedeniyle bu alım gerçekleşmedi. Yunan Hava Kuvvetleri uzunca süre elindeki platformları modernize etmekle yetinecek gibi görünüyordu. Ancak Doğu Akdeniz ve Ege’de suların yeniden ısınmasıyla birlikte, Atina, yüksek maliyetli silah siparişlerine yöneldi. Bu siparişlerden şu an için aslan payını Fransa almış gibi görünüyor. Tüm bu yaşananlar 1970’lerin ikinci yarısını fena halde çağrıştırıyor. 1974’de Türkiye, Kıbrıs’a askeri müdahalede bulununca ABD silah ambargosuna maruz kalmıştı. Demokrasiye dönen Yunanistan, ABD’nin Türkiye’nin ikinci harekatını engellemesine tepki olarak NATO’nun askeri kanadından çekilmişti. Dış politikada Avrupacı bir çizgi izleyeceği, Avrupa Topluluğuna (AB’nin öndülü) tam üyelik başvurusu ile anlaşılmıştı. Bu süreçte Yunanistan’ın en sıkı destekçisi Fransa’ydı. Kısa süre sonra Yunanistan Fransa’ya 40 adet Mirage F-1 sipariş ederek Ege’deki hava gücü dengesini değiştirdi. Türk Hava Kuvvetleri, ambargonun etkisiyle uçaklarını faal tutmakta zorlanıyordu. Mirage F-1’lerin üstün manevra yetenekleri, Ege’ye F-5, F-100 ve F-104 gibi Amerikan yapısı savaş uçakları ile çıkan Türk pilotlarını zorluyordu. Dört gözle beklenen F-4E Phantom II’ler de ambargoya takılmıştı. İtalya’dan ara çözüm olarak F-104S uçakları temin edilmişti. Bunların ilk altı tanesi aynı Fransa’nın Yunanistan’a vereceği Rafaleler de olduğu gibi İtalyan Hava Kuvvetlerinden alınmış ve Türkiye’ye teslim edilmişti. Ege göklerinde çekişme, İt Dalaşı (dogfight) şeklinde cereyan ediyordu. Mirage F1’ler bu konuda daha yetenekliydi. Yunanistan, Ege’deki avantajını Türk Hava Kuvvetleri’nin F-16’ları teslim aldığı 1987’ye dek sürdürebildi. Necip Torumtay Paşa anılarında, Türk F-16’larının Ege’de boy göstermelerinin Yunanlılara kötü bir sürpriz olduğunu yazar. Türk Hava Kuvvetleri’nin F-16’larla “Hür Deniz” görevlerindeki etkinliğini ciddi oranda artırmıştır. Bugün geldiğimiz nokta 1974 sonrasını bu yüzden çağrıştırmaktadır. İki ülkenin elinde yine görece mukayese edilebilir savaş uçakları bulunmaktadır. İt dalaşları Ege’deki hak iddialarının desteklenmesi için kullanılan temel yöntem olarak kalmıştır. Ancak angajman menzili eskiye göre artmıştır. F-16’ların AIM-120 AMRAAM füzeleri sayesinde iki ülkenin pilotları görerek menzil ötesinden (Beyond Visual Range: BVR) radar kilidi atabilmektedir. Rafale’nin oluşturduğu tehditi artıran, bu uçakların uzun menzilli ve isabet oranı çok yüksek Meteor havadan havaya füzeleri ile silahlandırılabilmeleridir. Bu Yunan pilotlarının, 100 km’den uzun bir menzilden Türk uçaklarına angaje olabilmeleri anlamına gelecektir. Türkiye’nin elindeki Havadan Erken İhbar ve Kontrol (HİK) uçakları ile bu dezavantaj bir ölçüde telafi edilebilir. Ancak Türkiye’nin Yunan Rafalelerine yanıtının ne olacağını asıl merak konusudur. Öte yandan bugün 1970’lerden ciddi bir fark söz konusudur. ABD ve Yunanistan arasındaki ilişkiler Albaylar Cuntasından beri hiç olmadığı kadar iyidir. Yunan kamuoyundaki ABD karşıtlığı da zayıflamıştır. 1974’de Fransız Mirage F1’lerini sipariş ederken Atina, ABD’ye de bir mesaj vermek istemişti. Bugün aksine bir de F-35A sipariş niyetini ilan etmiştir Washington’a mavi boncuk dağıtmıştır. Görünen o ki, Ankara’yı, yakın gelecekte Ege’de çok zorlu siyasi, stratejik ve askeri sınamalar beklemektedir.
