Tolga Balcı
Savaşın gölgesinde gazetecilik
Savaşın karanlık yüzü, sadece cephede değil, aynı zamanda cephe arkasında yaşanan insanlık dramlarında da kendini gösteriyor.
Türkiyeli gazetecilerin de alışkın olduğu bu konunun en büyük mağdurlarından biri de gazeteciler.
Filistin ve Ukrayna gibi çatışma bölgelerinde çalışan gazeteciler, savaşın ortasında haber yapmak gibi zorlu bir görevle karşı karşıya. Bu üç farklı çatışma alanında, gazetecilerin yaşadığı zorluklar, hem fiziki hem de psikolojik boyutlarıyla dikkate değer bir insanlık mücadelesi sergiliyor.
Suriye’de gazetecilik
Suriye iç savaşı, 2011'den bu yana dünyanın en kanlı çatışmalarından biri olarak devam ediyor. Gazeteciler, bu uzun süren savaşın en tehlikeli sahnelerinde görev aldı. Suriye’de görev yapan gazeteciler, hem hükümet güçlerinin hem de muhalif grupların saldırılarıyla karşı karşıya kaldı. Çoğu zaman IŞİD’in saldırıları, bombalamalar ve keskin nişancı ateşi altında haber yapmaya çalıştılar. Ayrıca, radikal grupların kaçırma ve infaz tehditleri, gazetecilerin yaşamlarını ve çalışmalarını sürekli bir korku atmosferinde sürdürmelerine neden oldu.
Suriye'deki gazeteciler, sadece fiziksel tehlikelerle değil, aynı zamanda bilgiye erişim zorluklarıyla da mücadele etmek zorunda kaldı. Taraflar arasında süregelen propaganda savaşları, doğru bilgiye ulaşmayı ve bu bilgiyi doğrulamayı neredeyse imkânsız hale getirdi. Bu durum, gazetecilerin mesleki etiklerini koruyarak gerçeği yansıtma görevlerini yerine getirmelerini daha da zorlaştırdı.
Filistinli gazeteciler bedel ödüyor
Filistinli gazeteciler, sürekli bir savaş hali içinde haber yapmanın zorluklarını en çok yaşayan kesim. İsrail'in Gazze’ye yönelik askeri operasyonları sırasında, gazeteciler, çoğu zaman hedef alınma riskiyle karşı karşıya kaldılar. Özellikle Gazze Şeridi'nde çalışan gazeteciler, hava saldırıları, kara operasyonları ve sınır çatışmaları sırasında hayatlarını tehlikeye atarak çalışmak zorunda kaldı. İsrail’in saldırılarında bir çok gazeteci hayatını kaybetti.
Filistin’de gazeteciler sadece fiziksel tehlikelerle değil, aynı zamanda sansür ve baskı ile de yüzleşmektedir. Bu durum, bölgedeki insan hakları ihlallerinin yeterince belgelenememesi ve uluslararası toplumun bu olaylara kayıtsız kalması riskini artırmaktadır.
Ukrayna’da gazetecilik
Ukrayna’da 2014’te başlayan ve 2022’de Rusya’nın geniş çaplı işgaliyle tırmanan çatışma, modern zamanların en büyük insani krizlerinden birini doğurdu. Bu savaşın ortasında gazeteciler, bir yandan Rusya'nın yoğun bombardımanı ve kara harekâtları altında çalışırken, diğer yandan Ukrayna’nın savaşa dahlini ve iki ülkenin gazeteciler üstünde uyguladığı sansüre rağmen haberleri dünyaya duyurma çabası gösterdi. Ukrayna'da gazeteciler, özellikle büyük şehirlerdeki yıkımın boyutlarını belgelemek için hayatlarını riske attı.
Bu çatışmada, gazeteciler hem Ukrayna hem de Rusya tarafından baskıya maruz kaldı. Rusya, savaşın başlangıcından bu yana bağımsız medya organlarını kapattı ve gazetecilere karşı sert önlemler aldı. Ukrayna'da ise gazeteciler, sık sık propaganda ve dezenformasyonun hedefi oldu, bu da güvenilir bilgiye ulaşmayı zorlaştırdı. Savaşın yoğun olduğu bölgelerde, gazetecilerin donanım eksikliği, psikolojik stres ve sürekli ölüm tehdidi altında çalışmak zorunda kalmaları, mesleğin zorluklarını daha da artırdı.
Savaşın kahramanları
Suriye, Filistin ve Ukrayna’da savaş muhabirliği hem fiziki hem de psikolojik açıdan son derece zorlu bir meslektir. Bu gazeteciler, sadece haber yapmakla kalmayıp, aynı zamanda dünyanın geri kalanına gerçekleri ulaştırma sorumluluğunu da üstlenmektedir. Ancak, bu sorumluluğu yerine getirirken karşılaştıkları riskler, onların can güvenliklerini sürekli tehdit etmekte ve mesleki etiği koruma çabalarını zorlaştırmaktadır.
Gazeteciler, savaşların karanlık yüzünü aydınlatmak için verdikleri mücadelede, aynı zamanda insan haklarının korunması ve savaş suçlarının belgelenmesi açısından da büyük bir rol oynamakta. Savaşın ortasında çalışan gazeteciler, gerçeklerin peşinde verdikleri bu mücadelede, insanlık tarihinin en kritik tanıkları olarak kalacaktır.