Özellikle iktidar medyasının ‘nafaka mağduru babalar’ kampanyası yaparak, her yasama döneminde değiştirilmesi için kampanya yaptığı ‘yoksulluk nafakası’ gerçeği yeni araştırmalarla bir kez daha günü yüzüne çıktı. Tek tek boşanma davaları incelenerek uzman avukatlar tarafından ortaya konulan gerçekler, bu boşanmalardaki asıl sorunun kadın şiddet görmesi olduğunu da ortaya koydu. Araştırmalar, daha önceden de görüldüğü gibi mahkemelerin öngördüğü nafakaların zaten ödenmediğini gösterdi.
ÇARPICI ARAŞTIRMA
Kadın Dayanışma Vakfı’nın avukatlar Zekiye Karaca Boz ve Ceren Akçabay tarafından hazırlanan Yoksulluk Nafakası Araştırma Raporu, AKP’lilerin İstanbul Sözleşmesi’nden sonra değiştirilmesi için çaba sarf ettiği nafaka düzenlemesiyle ilgili gerçekleri gösterdi.
Araştırmada, “Sosyolojik verilere ve toplumsal tepkiye rağmen aradan geçen beş yılda mevcut yoksulluk nafakası düzenlemesi bir sorun olarak gösterilmeye devam etmekte, nafaka düzenlemesi tartışması sık sık raftan indirilerek Medeni Kanun alanındaki farklı değişiklik önerileri ile yeniden gündeme getirilmektedir” denildi.
DOSYALAR İNCELENDİ
Araştırma boşanma davalarının gerisindeki toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti de gözler önüne serdi. Kadın hakları konusunda adım adım geri gidişe gösteren kararların tek tek sıralandığı araştırmada, 16 farklı ilde Aile/Asliye Hukuk Mahkemelerince görülmüş 155 adet boşanma davası ve boşanma sonrası açılan nafaka davası dosyaları incelendi. Dosyaların 118’i hem boşanma hem nafaka davası olarak 37’si ise yalnızca nafaka davası olarak açıldı.
ŞİDDET SARMALI
Araştırmada boşanma ve nafaka davaları ile cinsiyete dayalı şiddet arasında önemli bir ilişki saptandı. Verilere göre, incelenen boşanma davası dosyalarının yüzde 88,4 gibi önemli bir oranında şiddet iddiası bulunuyor. Dosyalardaki şiddet iddialarının yüzde 97’si psikolojik şiddet, yüzde 73’ü fiziksel şiddet, yüzde 60’ı ekonomik şiddet, yüzde 17’si cinsel şiddet ve yüzde 1’i dijital şiddet olarak belirlendi.
Birçok dosyada kadınların, eşlerinin kendilerini öldürmeye çalıştığını, evlilik içi tecavüze maruz kaldıklarını, hamile iken dahi fiziksel şiddet gördüklerini, eve kilitlendiklerini, psikolojik şiddet gördüklerini, sürekli aşağılamaya maruz kaldıklarını, borçlandırıldıklarını ve mallarını satmaya zorlandıklarını dile getirerek farklı şiddet iddialarında da bulundukları ortaya çıktı.
KADINLAR DAHA DA EĞİTİMSİZ
İncelenen davalardaki kadınların eğitim düzeylerinin erkeklerin gerisinde olduğu da saptamalar arasında yer alıyor. Bu davalarda taraf olan kadınlar içinde işsiz olanların sayısı 2019 Araştırmasına göre yaklaşık üç kat fazla.
ZATEN ÖDENMİYOR
Araştırmanın nafaka bölümü ise muhafazakar kesimin iddia ettiğinin aksini ortaya koyuyor. İncelenen boşanma davası dosyalarındaki nafaka taleplerinin yüzde 67’sinin yoksulluk nafakası olduğu görüldü. Araştırma sonucuna göre, mahkemeler tarafından hükmedilen nafakaların yüzde 44’ü nafaka yükümlüleri tarafından ödenmiyor. Kadınların hükmedilen nafakaları tahsil edememesinin nedeninin büyük oranda şiddet tehdidi olduğu ortaya çıktı.
