İrfan Yalın

Güzellik yarışmalarında en çok tartışılan konulardan biri de kadın güzellik yarışmalarına katılacakların “kadın” olarak doğmuş olmalarının şart olup olmaması… 16 yaşında hormon tedavisine başlayıp 24 yaşında da vajinoplasti ameliyatı geçirerek kadın olan Angela Ponce, 2018 yılı haziran ayında İspanya güzeli seçilerek Miss Universe için katılma hakkı kazanınca bu tartışma yeniden alevlenmiş. İlginçtir, aynı yıl Tayland'ın Bangkok kentinde düzenlenen Miss Universe güzellik yarışmasına da iki trans kadın katılmış, hatta otoriteler tarafından favori gösterilmişler. Sonuç bir yana, iki transın uluslararası düzeyde yapılan güzellik yarışmasına katılmış olmasını "insan hakları adına da bir zafer" olarak değerlendiren makaleler dünyanın her yerindeki medyada yer almış

Güzellik yarışmaları organizasyonlarında yıllardır çok tartışılan ve üzerinde bir türlü fikir birliğine varılamayan konulardan biri estetik operasyon geçirenlerin katılıp katılamayacakları. Yapılan estetik müdahale pozitif değişiklik getirse de sağlık nedenleriyle yapılmış operasyonların hariç tutulmasını düşünenler çoğunlukta ama yarışmalarda birinci seçilen kraliçelerin zamanla ortaya çıkan estetik operasyon kayıtları neticesinde, taçlarının geri istenme haberleri bizim basınımızda yer aldığı gibi neredeyse her ülkenin gündemini de meşgul etmiş. Hatta bu konuda kimi yerlerde günlerce süren sert tartışmalar yaşanmış, kimi yerlerde de daha makul karşılanan süreçler işlemiş.

Hastalarının ameliyat öncesi ve sonrası fotoğraflarını Instagram hesabından paylaşan ünlü plastik cerrah Froilan Paez'in sayfasında, 2019 yılındaki Kâinat Güzellik Yarışması'nda (Miss Universe) üçüncü olan Venezuela Güzeli'ne ait olan müdahalelerin ortaya çıkmasıyla “güzellik yarışmalarındaki estetik operasyonların yeri” üzerindeki tartışmalar yeniden alevlenmiş. Kâinat Güzellik Yarışması'nda üçüncü olan Venezuela güzeli Sthefany Gutierrez'in ameliyat öncesindeki halinin daha güzel olduğunu söyleyenlerin çoğunlukta olması da işin en ilginç kısmı olmalı. Tabii ki ünlü plastik cerrah Froilan Paez’in güzellik veren dokunuşları için sırada bekleyenler aynı görüşte olmasa gerek…

Çin’de bıçak altına yatmış 20 adayın katıldığı bir güzellik yarışması düzenlenmiş ve cerrahi müdahalerle ortaya çıkan “güzellik olgusu” herkesin gözleri önünde podyumda karşılaştırılmış. Bir dizi botoks, yağ aldırma, göz-kaş-burun estetiği, silikon eklemelerin yapıldığı operasyonların ardından “acısını” güzel seçilerek gidermeye çalışan adaylar hünerlerini sergilemişler, kozlarını paylaşmışlar.  Güzel olmak için çıkılan yolda yarışmak bu kadar sıkıntıya değmiş midir bilmiyorum ama dereceye girenler zorlu operasyonlar sonucunda da olsa kendilerini güzel hissetmenin çok hoş ve yüksek bir duygu gücü oluşturduğunu söylemişler.

Irkçı güzel taç beklerken soluğu hapiste almış

İngiltere'de 2016'da düzenlenen "Miss Hitler" güzellik yarışmasına “kayın ormanı” ("Miss Buchenwald) rumuzuyla katılarak, tüm rakiplerini geride bırakarak birinci seçilen İskoç kadın, tüm yarışmacılara sorulan “ceza almayacağını bilsen ilk kimi öldürürdün" sorusuna hiç düşünmeden "Merkel" diye yanıt vermiş. Beyaz ırkın üstünlüğünün savunulduğu bir ortamda katılımcıların güzelliklerini sergilemesi bir yana, yüzlerini bile tam olarak göstermemeye çalışarak şiddet eğilimlerini ön plana taşıdıkları bu organizasyonda, birinciye ödül yerine yasa dışı Neo-Nazi örgütü Ulusal Eylem'e üye olmaktan 3 yıl hapis cezası verilmiş.

2017 Yılında, Gine’de yapılan ve Başbakan Mamady Youla'nın da izlediği Miss Gine güzellik yarışmasında, bazı Gineliler katılımcıların bikinileri çok ufak bulması sonrasında yaşanan tartışmalar sosyal medya üzerinden tüm ülkeye yayılmış ve sonrasında da güzellik yarışmaları geçici olarak yasaklanmış.

Güzellik yarışması mı çocuk istismarı mı? 

Bildiğiniz gibi, çocuklar arasında yapılan güzellik yarışmaları da çok yaygın. 2016 yılında Belçika'da kız çocukları arasında ilk kez düzenlenecek olan "Mini Miss Belçika" adlı güzellik yarışması, kamuoyunda yoğun tartışmalara neden olsa da yaşları 6 ile 10 arasında değişen 200 kız çocuğu katılımcı olarak başvurmuş. Belçika Sosyal Müfettişliği tarafından yapılan inceleme sonunda hazırlanan raporun ardından Belçika Hükümeti, yarışmanın çocukların ruh ve beden sağlığına zarar verdiği gerekçesiyle yasaklamış, bunu "çocuk işçiliği yasalarına aykırı olduğu" savına dayandırmış. Belçika Sosyal Müfettişliği, uygunsuz bir etkinlik olarak gördüğü çocuklar üzerindeki güzellik kavramının, çocuk için kontrol dışı bir konu olduğu düşüncesiyle, yarışmanın çocuklara bedensel yük getirmesi dışında, güzellik yarışının ruh sağlığı açısından zararlı olduğunu da vurgulamış.

Zaten benzer bir tartışmanın 2013 yılında Fransa'da da yaşanmış olması büyük bir ihtimalle kültürleri yakın olan bu iki toplum arasında etkileşimde bulunmuş olmalı. Bir Fransız moda dergisinde doldurulmuş sutyen ve topuklu ayakkabı giymiş 10 yaşındaki bir kız çocuğunun makyajlı fotoğraflarının yayınlanması sonrasında, çocukların cinsel objeye dönüştürüldüğü eleştirileri üzerine senato, 16 yaşından küçük çocukların katıldığı bu tür yarışmaların yasaklanmasını kararlaştırmış.

Güzel kadın seçilmek için “dişi” olarak doğmak şart mı?

Güzellik yarışmalarında en çok tartışılan konulardan birisi de kadın güzellik yarışmalarına katılacakların “kadın” olarak doğmuş olmalarının şart olup olmaması. 16 yaşında hormon tedavisine başlayıp 24 yaşında da vajinoplasti ameliyatı geçirerek kadın olan Angela Ponce, 2018 yılı haziran ayında İspanya güzeli seçilerek Miss Universe için katılma hakkı kazanınca bu tartışma yeniden alevlenmiş. İlginçtir, aynı yıl Tayland'ın Bangkok kentinde düzenlenen Miss Universe güzellik yarışmasında iki trans kadın katılmış, hatta otoriteler tarafından favori de gösterilmişler. Yarışmanın sonucu bir yana, iki transın uluslararası düzeyde yapılan güzellik yarışmasına katılmış olmasını bile "insan hakları adına da bir zafer" olarak değerlendiren makaleler dünyanın her yerindeki medyada yer almış. 

91 yaşındaki Kristina Farley, ABD’de yaşlıların katıldığı güzellik kraliçesi yarışmasında Ms Connecticut Senior America güzeli seçilmiş. Kristina Farley, yarışma sonrasında kendisine uzatılan mikrofonlara çevresindeki hemcinslerinin 60 yaşından sonra her şeyin bittiğini düşünmesinden rahatsız olduğunu söyleyerek, pozitif bakış açısının ve yaşam sevincinin sağlıklı olarak uzun yaşamak için önemli olduğunu söylemiş. İlk kez 70 yaşındayken Ms Connecticut güzellik yarışmasına katıldığını söyleyen Farley, bu ilk denemede üçüncü, ikinci denemede de ikinci olarak tacı kendinden 30 yaş küçük bir kadına kaptırmış ama yeni bir deneme için ümidini hiç yitirmemiş. Dokuz torun ve dört torun çocuğu sahibi olan Farley, bu tür yarışmaların en güzel yanının, hayatta olmanın, şiir okumanın, dans etmenin, dikiş dikmenin, resim yapmanın ve farklı hünerleri göstermek için bir fırsat yarattığını söylemiş.

Güzellik yarışmalarının arka planında, bir asrı geçkin bir sürede yapılan on binlerce ayrı yarışmanın birbirinden ilginç ve renkli yaşanmışlıkları var. Güzellik anlayışının zamanla nasıl değiştiği, bir zamanlar birinci seçilenler için “sekreterlik” mesleği popülerken değişen yaşam döngüsüyle birlikte bir anda mankenlik ve oyunculuk ile karşılaşan güzellerin ilginç yaşam öyküleri anılarda, koleksiyonlarda ve araştırmacıların birikimlerinde saklı olmalı.

Güzellikleri biriktirmenizi dilerim!..