Memetcan Demiray
Bir oy biraya, bir oy Özgür Aybaş’a!..
Sosyal medya onu içki zamlarıyla ilgili attığı “tweet”lerden tanıdı. Yasaklara karşı çıkan nadir isimlerden biriydi. Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, şimdi Türkiye İşçi Partisi’nden milletvekili aday adayı olarak karşımızda… Aybaş ile “ideal rakı fiyatı”nı, olası bir iktidar değişiminde yaşanacakları ve tabii kişisel popülaritesinin sırrını konuştuk.
● Uganda, Güney Kore, Meksika, İzlanda… Hangi ülkede Tekel bayileri platformu başkanı bu kadar tanınıyordur?
“Dünyada en çok tanınan 4 Türk’ten biri” diyorlar! (Gülüyor) Birçok kanal haberimi yaptı. Ülke şartları normal olsa kimse beni tanımak zorunda kalmayacaktı. Pandemide alkol satış yasağına karşı eylemlerimiz oldu. Sivil itaatsizlikle yasağı delmiştik. Meslektaşlarımız ceza alınca da iptal ettirdik.
● Bu fahiş içki fiyatlarıyla işler nasıl gidiyor? Tekel bayileri hallerinden memnun mu?
Nasıl memnun olsunlar?! Dükkânlar kuyumcu gibi oldu. Sadece kuruyemiş, buz alıyor müşteri… Anlıyoruz ki içkisini evde yapıyor.
● Eskiden zincir marketler indirim ve promosyon yapardı. Şimdi Tekel’ler daha ucuz. Nasıl oluyor bu?
Eskiden de Tekeller pahalı değildi. Şimdi insanlar gerçeği gördüler. Reklam yasağından ürün tanıtamıyoruz. Geçen başıma geldi, müşteri rakı sordu. İskontolu olduğunu öğrenince “Artık hep sana geleceğim” dedi. Promosyonlar anlaşma yaptığınız firmayla alakalı… “Şu kadar litre satarsan şu kadarını hibe vereceğim” diyor katkı payı olarak… Bayi de bu sayede indirim yapabiliyor.
‘BİRA 10, RAKI 190 LİRA OLMALI’!
● Bugün vergiler makul seviyeye inse bayi kârı dahil bir şişe bira ve rakı kaç lira olmalı?
(Vergi uzmanı) Ozan Bingöl’ün de “tweet”i var. Döviz kuru düşer, yabancı yatırımcı da gelirse bira Avrupa’da olduğu gibi en fazla 1 avro olmalı. Yani ortalama bir şişenin 10 liralara satılması gerekiyor. Rakının olması gereken fiyatı da 190 lira…
● İçkide ÖTV’yi kaldırmak partiniz TİP’in de vaadi mi?
Aynı zamanda Millet İttifakı’nın da politikası… Tarihte örnekleri var. 1946’da Türkiye’de vatandaş ispirto içiyor, tepki gösteriyordu. Dönemin yöneticileri bakıyorlar, yasal ürün satışı azalıyor. Fiyatı indiriyorlar. Yakın örnek Kıbrıs’ta… Millet eylem yapınca fiyatlar düştü. Devletin şu an bizde (kaçak içkiden dolayı) vergi kaybı var. 2021 devlet raporunda 2 milyar dolara yakın kayıp görünüyor. Ayrıca ölen insanlar var kaçak içkiden… ÖTV “deprem vergisi” olarak 99’da çıktı. Şimdi birçok üründe uygulanıyor. İçkiye yüzde 300-400 zam oldu son yıllarda. Bir 70’lik şişenin 1 kadehi sizin, gerisi devletin!.. Kendi ürettiğimiz Yeni Rakı, Avrupa’dan ülkeye kaçak sokulurken yakalandı! İskoçya’ya kaçak viski girdiğini düşünsenize!.. Başbakanları harakiri yapardı!
● Sadece satışta değil içki üretiminde de sorunlar var mı?
Şarapta örneğin, 1000 litre üretebilirsin deniyor. Fazlasına ceza kesiyorlar. Üzümler yurt dışına satılıyor. Sadece şaraptan reklam yasağı kalksa çok şey değişir.
‘TOPLUMA AYAR VERİLMEK İSTENİYOR’
● Yeni bir iktidarla akşam 22’den sonra içki satış yasağı ne olacak?
Muhtemelen saati esnetilecek. Birçok ülkede böyle yasaklar var ama bize uymuyor. Örneğin bayinin ruhsat saatine kadar açık kalması sağlanabilir. Mesela Çankaya’da ruhsat saati gece 1… Ama bazısı da 24 saat açık kalabilir. Bizdeki kadar yüksek bir ceza dünyada yok. Ceza da Avrupa’daki gibi makul bir rakama düşecek. Ama AKP kalırsa daha da kötü olacak.
● Vatandaş zamlara ve yasaklara hiç tepki göstermiyor. Sizce neden?
Etil alkol içmek zamları kanıksamaktır! Hayır kardeşim, isyan edin! Benim orijinal içme hakkım var. Gerekirse birkaç ay almayın, protesto edin. Yaşam tarzınıza müdahale var. Ama “nasılsa ben alıyorum” diye umursamayan bir kitle de var.
AKİT’E CEVAP: ‘AYYAŞ’LIK ONURDUR!
● Twitter’da zamlı fiyat listesi paylaştınız diye “içki reklamı yapmak”tan 215 bin lira ceza aldınız. Buna ne dersiniz?
Konserinde içki şişesi göründü diye ceza alan sanatçı var. Bahane edildi benimki de… Topluma bir ayar verilmek isteniyor. Parmak sallama yani… Banyoda ayağınız kayıp düşse bile doktorlar ilk önce “Alkol var mı?” diye soruyorlar. Varsa “alkolden öldü” diye kayıtlara geçersiniz. Hastanede bile böyle bir sistem var.
● Siz içki seviyor musunuz ya da favoriniz ne?
Rakıcıyım. (Gülüyor)
● Akit gazetesi sizi “alkoliklerin adayı” diye manşet yaptı!
Akit sürekli beni manşet yapıyor. Zaten kalitesiz bir gazete ama benim için iyi oluyor, reklam oluyor! Bana bir ara “ayyaş” diyorlardı. Ben onu kabul ederim ama siz hırsızlıkları, çocuk tecavüzlerini kabul ediyor musunuz? Bu durumda ben “ayyaşlık”tan onur duyarım.
‘GENÇLER UYUŞTURUCUYA YÖNELDİ’!
● Ünlü bir Tekel bayisi olmak nasıl? Dükkâna gelip ilginç taleplerde bulunanlar var mı?
Çok gelen oluyor! Kaliteli müşterilerim var. Alışveriş yaptıklarında fazla ödeme yaparlar, “Askıda bira yap” diye… Üniversite öğrencilerine…
● Gençlerin esas sorunu uyuşturucu diyorsunuz. İçki aşırı pahalı olduğu için “kalem parfüm”, çakmak gazı koklayanlar bile varmış!
Gençler daha ucuz diye uyuşturucuya yöneliyorlar. 10 liraya abuk sabuk, “met” midir nedir, ondan içiyorlarmış. Büyük bağımlılık yapıyor. Uyuşturulmuş bir beyinle geziyorlar. Alkol kültürünü kaldırırsanız böyle olur. Ülke ekonomisine de katkı veren bir üründür alkol…
● Şu an Kadıköy’de bayiler depozitolu şişeleri geri almıyor. Zaten 40 lira birada depozitonun anlamı da kalmadı. Ama çevrecilik açısından, şişelerin hiç mi önemi yok?
Çok basit bir örnek vereceğim. Bundan 10 sene öncesine kadar 10 boş şişe getirip bir bira alırdınız. Şu an depozito 50 kuruş. Yani 70-80 şişe getirmeniz gerekiyor ki bir bira alasınız! Pandemide hijyen açısından şişeleri geri almamaya karar vermiştik. Geri dönüşüm iyi bir şeydir ama pandemiden sonra aksadı. Şimdi çöplerin de ihalecileri var. Kırılmadıkça şişeleri çöpten toplayıp dönüştürüyorlar.
‘AKP KAYBETTİ, BİTTİ O İŞ!’…
● Gelelim siyasete… Yeşiller Sol, TKP, CHP değil de neden TİP’i seçtiniz?
Mecliste dört vekille müthiş performans sergiliyorlar. Sömürüsüz ve ranta dayalı olmayan sınırsız bir dünya özlemi var. Her yerdeler. Orman yangınlarından depreme, herkes TİP’in dayanışmasını gördü. Olunması gereken en güzel siyasi parti.
● Sizce seçimin sonucu ne olacak ve 15 Mayıs’a nasıl uyanacağız?
Çok renkli bir parlamentoya uyanacağız. AKP zaten kaybetti, bitti o iş.
● Kesin mi?
Görünen köy kılavuz istemez. Vaatleri ne olabilir 20 yılın ardından?.. Asgari ücretle ne kadar rakı-bira alınıyordu? Altın, masa, sandalye üzerinden de yapabilirsiniz bu hesabı…
● Seçilirseniz kravat takıp yeni bir yaşama başlayacaksınız. Buna hazır mısınız?
Hiç düşünmedim. Hiç kravatım olmadı ortaokuldan beri!.. Ama tabii ki takabilirim!
ÖZGÜR AYBAŞ KİMDİR?
1977, Ankara doğumlu. Mamak’ta, “herkesin giremediği” Tuzluçayır mahallesinde büyümüş. Sonra ticarete atılmış. ODTÜ’de fotokopi merkezinde çalışmış. Askerden sonra kırtasiye işi yapmış. Derken bir kuruyemişçi, sigara ve içki satmadığı için onu hayal kırıklığına uğratınca (!) o dükkânı satın alıp Tekel bayiliğine başlamış! 2011’den beri de devam ediyor. Hep siyasetin içinde ve meydanlardaymış. Bir yıldır TİP üyesi… Evli; 14 yaşında, Taylan adında bir oğlu var.
