Yapay Zekâ Etiği

Sanıyorum yapay zeka dünyası artık yavaş yavaş anlaşılmaya başlanıyor. O zaman artık etiğinin de yeniden konuşulması yararlı olacaktır. Yapay zeka etiğini kısaca ve kolay anlaşılır şekilde düzenledim.

Etik değerler olmazsa gücün nasıl sorun çıkarabileceğini artık insanlık olarak hepimiz biliyoruz. İşte sorun çıkarmaması için bir yapay zekanın sahip olması gereken değerler.

Sorumluluk

Yapay zekâ sistemlerinin tüm paydaşları sistemin kullanım veya suistimalinden ahlaki olarak sorumludur.

Veri Gizliliği

Bireyler, yapay zekâ çözümlerinde kullanılmak veya yapay zekâyı eğitmek amacı ile kullanılacak kendilerine ait olan verilerin yönetimi hakkına sahip olmalıdır.

Yasallık ve Uyum

Bir yapay zekâ sisteminin tasarımında tüm paydaşlar her zaman yasaya ve ilgili tüm düzenleyici yönetim şekillerine uygun olarak hareket etmelidir.

Faydalı Yapay Zekâ

Bir yapay zekâ sistemi geliştirilirken sürdürülebilirlik, iş birliği ve açıklık gibi konularda ortak iyiliği teşvik etmeli ve yansıtmalıdır.

İnsan Temsilci

Yapay zekâ çözümlerinin bir parçası olarak karar verme veya operasyonlardaki gerekli insan müdahalesinin derecesi’ algılanan “etik risk şiddeti”nin derecesine göre belirlenmelidir.

Güvenlik

Operasyonel ömürleri boyunca, yapay zekâ sistemleri insanların fiziksel güvenliği veya zihinsel bütünlüğünden ödün vermemelidir.

Tarafsızlık

Bir yapay zekâ sistemi, benzer gruplar içindeki bireylerin adil bir şekilde muamele görmesine, ayrımcılığı desteklememesine ve sonuçlarında zarara sebep veya sonuç olmamasına dikkat edilerek geliştirilmelidir. Ayrıca, verilerin arkasındaki bireylere saygı göstermeli ve ayrımcı önyargılar içeren veri kümelerini kullanmaktan kaçınmalıdır.

Yorumlanabilirlik (açıklanabilirlik, şeffaflık, kanıtlanabilirlik)

Bir yapay zekâ sistemi, genel olarak karar verme modelini ve bireysel bir öngörüyü farklı paydaşlara neyin yönlendirdiğini açıklayabilmelidir.

Güvenilirlik, sağlamlık, güvenlik

Yapay zekâ sistemleri, doğru modelleri ve veri kümelerini kullanarak uzun süre güvenilir bir şekilde çalışacak şekilde geliştirilmelidir.

Robot etiği

Hazır yapay zeka etiğinden bahsetmişken bir de robot dünyasına girelim. İşte bu da robot etiği.

Robot etiği, nereden yaklaşılırsa yaklaşılsın, ilk aşamada her zaman Isaac Asimov’un üç robot yasasına dayanır.

  1. Bir robot, bir insana zarar veremez ya da zarar görmesine seyirci kalamaz.

  2. Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır.

  3. Bir robot, birinci ve ikinci kuralla çelişmediği sürece kendi varlığını korumak zorundadır.

Bu yasalar her ne kadar 3 robot yasası olarak geçse de daha sonra sıfırıncı yasa olarak bir dördüncü yasanın eklenmesine gerek duyulmuştur.

  • Gelişmiş bir robot, tek bir insandansa, insanlığın zarar görmesini engellemekle sorumludur.

Migros Meyve Sebze Reyonlarını Yapay Zeka Teknolojisiyle Anlık Takip Ediyor

Geleceğin teknolojilerini mağazalarına taşıyarak müşterilerine yenilikçi yöntemlerle hizmet sunan Migros, yapay zeka temelli “Meyve-Sebze Görüntü İşleme Projesi” ile sektöründe öncü bir çalışmaya imza attı. Operasyonlarda iyileşme ve gelişmeyi hedefleyen projeyle meyve-sebze reyonundaki kasa doluluk oranını yapay zeka ile ölçen Migros, ürünlerin miktarını, stok durumunu anlık olarak takip edebiliyor. Verimliliği arttıran proje sayesinde müşteriler ürünler bitmeden yenilendiği için taze ürünlere daha kolay erişebiliyor.

Perakende sektörüne her zaman öncü ve inovatif uygulamalar geliştirdiklerini söyleyen Migros Ticaret A.Ş. Bilgi Teknolojileri ve İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Kerim Tatlıcı, “Müşterilerimize en yenilikçi sistemlerle hizmet sunabilmek için yatırımlarımıza devam ediyoruz. Meyve-Sebze Görüntü İşleme Projesi, güçlü dijital altyapımızın en güzel örneklerinden biri. Bu sistemle birlikte reyonlara yerleştirilen kameralar sayesinde azalan ve biten ürünlerle ilgili birimler anlık olarak raporlanıyor. Sadece mağazalarda yapılan alışverişlerin değil, online kanallarımızdan verilen siparişlerin de fiziksel mağazalarda bulunurluğunu ve stok doğruluğunu kontrol edebiliyoruz. Yapay zeka sürekli olarak öğrenen bir sistem olduğu için her geçen gün daha faydalı öngörüler sunarak dijital dönüşüm yolculuğumuzu güçlendiriyor. Yapay zeka temelli teknolojiler üzerindeki çalışmalarımıza devam edeceğiz” dedi.

İnsanın Yaratıcılığı, Yapay Zekanın Yaratıcılığından Daha Fazla

Medyadaki değişimle, reklam sektörünün de değiştiğini ifade eden 1.618 Digital Agency kurucu ortaklarından Sefa Karahan, ‘’Eskiden reklamcılık bir fikri filme, açık havaya veya masaüstü yayıncılığa taşımaktı. Etkisi çok büyük olurdu ya da olmazdı. Reklam reklamdı, harcanan paranın %50’si de boşa gidebilirdi. Ama bu ne reklam verene ne de reklamcılara söylenmezdi bile. Çok çok iyi bir fikir büyük etkiler yaratsa dahi bu reklamın ne kadarının satışa gittiği ne kadarının tanıtıma gittiği de pek anlaşılamıyordu.

Eski reklamcıların büyük kısmı dijitalin bu kadar hızlı büyüyeceğini tahmin edemediler. Ve uyum sağlayacak zamanları olmadı. Hedef kitle hızlı bir şekilde gazeteleri, radyoları, dergileri ve en son da TV izlemeyi bırakmaya başladı. Dijital de kendi mecralarını yaratarak cep telefonu, bilgisayar ve tabletlerden oluşmaya başladı’’ diyerek reklam verenin nasıl bir yol izlemesi gerektiğine dair fikirlerini paylaştı.

Dijital Dönüşümü Tamamlamış Olan Kazanacak

Reklam verenlerin zamanı yakalaması gerektiğini söyleyen Karahan, ‘’Dönemin popülerliğine, gündeme ve anın ruhuna uygun politikalar belirlenmeli. Tüm markaların dijitale moda olarak girip işe yaramayan projelerle vakit kaybetmekten ise konuyu içselleştirip, verimliliği artıracak şekilde hareket etmeleri gerekir.

Artık dijital araç ve gereçler markaların silahı haline gelmeli. Bu da dijitalleşmede tüm süreçleri tamamlamış şirketlerin dijital iletişimin imkanlarından faydalanmalarını daha kolay hale getirecek. Bu dönüşümü tamamlamış markaların reklamları da düşünülmüş olacak. Çünkü bu alan fırsatların çok büyük olduğu bir alan.

Ucuz Ajans Değil Yaratıcı Ajans Dönemi

Bu pazar Türkiye ile de sınırlı değil. Yurtdışı için dijital pazarlama kanalları sonuna kadar açık. Ayrıca ayrılan pazarlama bütçesini iyi optimize edebilecek farkındalığa sahip bir markanın geleceği tasarlaması daha kolay. Çünkü ürün ve hizmetine kimlerin ilgisi olduğunu çok net görmüş olacak.’’ diyerek bu alanda firmaların nasıl bir yol haritası çizmeleri gerektiğini tarif etti.

İnsanın dijital alandaki en büyük kozu yaratıcılık diyerek sözlerine devam eden Karahan, yapay zekâ veya üçüncü parti yazılımların yaratıcılığı tam anlamıyla oluşturacak algoritmalara sahip olmadığını belirtti. Yaratıcılığın epey uzun bir yolu olduğuna inanan Karahan, artık reklam veren tarafında ucuz ya da kabiliyeti düşük ajansları seçme döneminin sona ereceğini düşünüyor. Burada da yaratıcı kabiliyeti yüksek olan ajansların kazanacağını, günümüzde ürün-hizmetini önce lokalde sonra globalde gösteremeyen bir markanın geleceğe açılmasının mümkün görünmediğini söyledi.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Atıf Ünaldı Arşivi