Baki Demirel

Para politikası beklentileri yönetebilme sanatıdır. Çıkar gruplarının ülke ekonomisinin ve enflasyon, büyüme ve istihdam gibi makroekonomik temellerin geleceğine yönelik beklentilerinin politika yapıcıların o değişkenlere yönelik hedeflerle uyumlu olabilmesi için politikayı yürüten kurumların (para politikası için TCMB, maliye politikası için Hazine Bakanlığı) kredibilitesi yüksek olmalıdır.
Perşembe günü TCMB başkanı Saygın Kavcıoğlu iktisadi çıkar gruplarının TCMB hedefleri ile uyumlu davranmadıklarını ve TCMB enflasyonla mücadelede yalnız kaldığını söylemesi aslında merkez bankasının beklentileri yönetemediğinin bir itirafı olarak da düşünülebilir.
TL’nin hızla değer kaybetmesi TCMB için kredibilite kaybının en önemli göstergelerden birisidir. Daha açık olarak Liranın hızlı değer kaybı TCMB hızla kredibilite kaybettiğinin de bir göstergesidir. TÜFE bazlı reel kur endekisini gösteren aşağıdaki Grafik 1 bu söylediğimin görsel kanıtıdır diyebilirim.
Grafik 1. TÜFE Bazlı Reel Efektif Kur Endeksi
Kaynak: TUİK EVDS
TCMB kredibilitesini gösteren bir başka değişken de döviz hesaplarının (DTH) toplam içindeki payıdır. Aşağıdaki Grafik 2 DTH/Toplam Mevduat oranının 2017 yılından itibaren aylık gelişimini göstermektedir. Ben grafiğe baktığımda yalnız kalanın TCMB değil, sürekli değer kaybederek tasarruflarını değerlendirmek isteyen yurt içi yerleşikleri tarafından tercih edilmeyen bir TL görüyorum.
Grafik 2. DTH/Toplam Mevduatlar
Kaynak: EVDS verileri kullanılarak yazar tarafından hesaplanmıştır.
Toparlayacak olursam, Sayın Kavcıoğlu’nun enflasyonla mücadelede yalnız kaldığını söylemesini açıkçası yadırgadım. Şunu söylemem gerekiyor, yalnız ve savunmasız kalan TCMB değil TL lirasıdır. Enflasyonla mücadelede kalıcı başarı isteniyorsa TL’nin değer kayıplarının önüne geçilmeli ve döviz kuru oynaklığı azaltılmamalıdır. Bir ekonomide döviz hesaplarının toplam mevduatlar içindeki payının artması kısmi dolarizasyondur. Dolarizasyon hem döviz kurundaki artışların enflasyona olan geçişkenliğini hem de üretici fiyatlarının tüketici fiyatlarına geçişkenliğini yükseltmektedir. Durum bu iken TCMB başkanı enflasyonla mücadelede yalnız kalmaktan şikayet etmek yerine TL’yi güçlendirecek adımlar atmalıdır.
Sevgili okurlar özel işlerimin yoğunluğundan dolayı Gazete Pencere’deki yazılarıma bir süre ara vermiştim. Bundan sonra düzenli olarak her ay bir yazı yazacağım. Esen kalın.