Yıllar, yıllar hatta on yıllar önce Bilgi Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı bölümünde okurken Feride Çiçek hocamın bir ödevini internet üzerinden gerçekleştirmiştim. Javascript kodlarıyla (o zaman Ajax bile yoktu), bir küçük yazılımla sayfa her yenilendiğinde elindeki imajlardan yeni bir kolaj çıkaran bir küçük yazılım yapmıştım. Ödevin rasyoneline ise “peki ama sanatçı kim?” yazmıştım. Soru tam olarak şuydu: “her yenilemede oluşan yapıtı, aslında kim oluşturuyor, programı hazırlayan yazılımcı mı, yaratımı tetikleyen kullancı mı yoksa bilgisayar mı?”.

İşte bugünlerde tam da bu soru ile karşı karşıyayız. DigitalAge’in haberine göre, Colarado Eyalet Fuarında, yapay zekâ tarafından üretilen bir sanat eseri, düzenlenen bir güzel sanatlar yarışmasında dijital kategoride birincilik ödülünü aldı.

“Théâtre D’opéra Spatial” isimli tablo Jason Allen’ın bulduğu anahtar kelimelerle Midjourney tarafından resmedildi. Son dönemde bu tip anahtar kelimeden oluşturulan resimler çok fazla trend oldu. Elon Musk’ın kurucusu olduğu OpenAI tarafından oluşturulan Dall-e servisi bu yeni yaratıcı dünyanın kapılarını açtı.

Tabii bu da, sanat ve sanatçı kimdir sorularına yeni bir boyut getirdi. Daha önce sanata ürün tarafından bakan “sanat kimin içindir?” sorusunu ciddi anlamda değiştiren bir yeni yaklaşımla karşı karşıyayız. Zira sanatın mükemmelleştirilmesi için milisaniyelerin yeterli olduğu bir çağda, üründen çok bir şey yok. O zaman sanatçıyı ciddi anlamda sorgulamak gerekiyor. Sanatçı yazılımı yapan mıdır, yazılımı tetikleyip yapıtı oluşturan mı yoksa yapay zeka mı?

Yani Colorado’daki fuardaki ödülü kim alacak? Jason Allen mı? yoksa Midjourney mi?

Yıllardır internetle başlayan yeni çağın, kavramların tamamını değiştirdiğini ve hepsi için yeniden bir tanım oluşturmamız gerektiğini söyleyip duruyorum. Önce telefon bundan nasibini aldı. Kullandığımız cihazların 80’li yıllarda Adana’yı bağlattığımız cihazla hiçbir alakası kalmadı. Sonra ticaret, para gibi nisbeten somut kavramlara sıçradı. Şimdi artık sanat ve felsefe gibi çok daha soyut ve temel kavramları tartışmamıza neden oluyor.

Feride hocam yıllar önce yaptığım ödevde bana dönüp sormuştu: “peki ama sanatçı kim?” diye. Zira o zaman verdiğim ödevde bu sorunun cevabı yoktu. Şimdi çok isabetli bir karar verdiğimi görüyorum. Sanıyorum sanat ve sanatçı da bu yeni dünyanın tartışma konuları arasında yer alacak.

Her yeni olayda, yeniden bu soruyu tartışacağız. “Peki ama sanatçı kim?” diye.

Twitter’a edit özelliği geliyor

Twitter, bu yılın başlarında, tüm zamanların en çok beklenen Twitter özelliklerinden biri olan Edit Tweet'in gerçekleşeceğini paylaşmıştı. Twitter, şimdi bir sonraki adım için hazır. Twitter, Edit Tweet'in şu anda ekibi tarafından dahili olarak test edildiğini ve önümüzdeki haftalarda ilk olarak Twitter Blue abonelerine genişletileceğini paylaştı.

Twitter’dan yapılan açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Her yeni özellik gibi, potansiyel sorunları halkla paylaşılmadan önce belirleyip çözmemize yardımcı olması için Edit Tweet özelliğini daha küçük bir grupla test ediyoruz. Bu bizim en çok istenen özelliğimiz olduğundan, doğru anladığımızdan emin olmak istiyoruz. Testlerden, bu yeni özelliğin nasıl kullanıldığını ve insanların Tweet okuma ve yazma şekli üzerindeki etkisini hızlı bir şekilde anlamayı umuyoruz.

Bu testte, Tweetler yayınlandıktan sonraki 30 dakika içinde birkaç kez düzenlenebilecektir. Düzenlenen Tweetler bir simge, zaman damgası ve etiketle görünecek, böylece okuyucular orijinal Tweetin değiştirildiğini açıkça görecek. Etikete dokunmak, izleyicileri bağlam için Tweet'in geçmiş sürümlerini içeren Geçmişi Düzenleme'ye götürecek. Edit Tweet özelliğinin kullanıma sunulmasıyla birlikte Tweetlemenin daha ulaşılabilir ve daha az stresli hissettireceğini umuyoruz. Sohbete sizin için anlamlı olacak şekilde katılabilmelisiniz ve biz de bunu yapmayı zahmetsiz hissettirecek yollar üzerinde çalışmaya devam edeceğiz. @TwitterBlue için Tweet bildirimlerini açın, çünkü yakında paylaşacak daha çok şeyimiz olacak!”

Twitter, Edit Tweet ile Tweetlemeyi daha kolay ve daha ulaşılabilir hale getirmeyi, insanlara kendilerini nasıl ifade edecekleri ve Twitter'da gerçekleşen birçok sohbete nasıl katkıda bulunacakları konusunda daha fazla seçenek ve kontrol sunmayı hedefliyor.

Edit Tweet nedir?

Edit Tweet, insanların Tweetleri yayınlandıktan sonra üzerinde değişiklik yapmalarını sağlayan bir özellik. Bu test için Tweetler, yayınlandıktan sonraki 30 dakika içinde birkaç kez düzenlenebilecek. Düzenlenen Tweetler bir simge, zaman damgası ve etiketle görünecek, böylece okuyucular orijinal Tweetin değiştirildiğini açıkça görecek. Etikete dokunmak, izleyicileri Tweet'in geçmiş sürümlerini içeren Tweet'in Düzenleme Geçmişine götürecek.

Doxxing kurbanı olmayın

Haziran ayında İngiltere’de yayınlanan bir araştırmaya göre, çalışmaya katılanların yüzde 19’u, utandırma veya korkutma amacıyla kötü niyetli kişilerin kurbanlarına ait kişisel bilgileri çevrimiçi ortamda paylaştığı bir eylem anlamına gelen (aynı zamanda doxing ya da doxxing olarak da yazılan) doxlama olayının kurbanı olduklarını belirtti. Doxlama, bir kişi ya da kuruluş hakkında özel veya tanımlayıcı bilgileri araştırarak kamuya açık platformlarda yaymak olarak tanımlanıyor. Çevrimiçi ortamda sızdırılmış ve kurbanın kişisel bilgilerinin bulunduğu dosyalar anlamına gelen, İngilizce’deki “documents” kelimesinin kısaltması olan “docs” ifadesinden geliyor.

Doxlama ile kötü niyetli kişiler, kurbanlarından para istemek, intikam almak ya da kendi adaletlerini sağlamak için kurbanlarını korkutmak, utandırmak ya da ciddi bir şekilde rahatsız etmek isterler. Doxlamayı tanımadığınız bireyler ve gruplar yapabileceği gibi tanıdıklarınız da yapabilir. Doxlama, siber zorbalık yapmaktan gerçek dünyada kişiyi takip edip taciz etmeye ve hatta kişiye saldırmaktan kişiyi öldürmeye kadar bir dizi sonuca yol açabiliyor.

Risk altındaki genç kuşaklar

Doxlama çevrimiçi dünyada gittikçe yaygınlaşıyor. İnsanlar çevrimiçi dünyada ne kadar çok zaman geçirirse güvenliklerinden o kadar fazla ödün veriyorlar. Çevrimiçi bir video oyunundan dolayı yaşanan basit bir anlaşmazlık veya rekabet nedeniyle doxlama yapmak, özellikle işin içinde çocuklar varsa, ortaya çıkaracağı sonuçların ve yaşanacak utanç korkusuyla büyük bir duygusal yük yaratmak için yeterli. Çoğu etkileşim oyuncuların kullanıcı kimlikleri ve avatarları arasında yaşandığı için Twitch, Steam, Discord ve Roblox gibi platformlar yanlış bir güvenlik algısı oluşturabilir. Ancak doxlama yapmaya kararlı kişilerin daha fazla kişisel bilgiye ulaşması için küçük detaylar yeterlidir. Örneğin, bu kişiler hedef alınan kullanıcı kimliğini Twitter’da aratarak kurbana ait daha fazla bilgiye ve arkadaş listesine ulaşabilir.

Ama bu durum sadece oyunlarla sınırlı değil. Hem okullar hem de aynı şekilde ebeveynler tarafından yerinde gizlilik kuralları uygulanmazsa, video platformlarına ya da sosyal medyaya dayalı sanal okul kaynakları da bir tehlike haline gelebilir.

Doxlamaya maruz kalmayı nasıl önlersiniz ( bro buraya satır başı noktalar ?

Birinin internette sizin hakkınızda bilgi toplamasını zorlaştırmak için uygulayabileceğiniz bazı yöntemler bulunuyor:

Dijital ayak izinizi temizleyin.
Çevrimiçi ortamda kişisel bilgi paylaşmayın.
Tüm hesaplarınızda iki faktörlü (ya da çok faktörlü) kimlik doğrulaması (2FA, MFA) kullanın.
Güçlü ve benzersiz bir şifre kullanın.
Video toplantılarınızın ve konuşmalarınızın gizli ve şifreli olduğundan emin olun.
Çevrimiçi ortamdaki bağlantıların tanıdığınız biri tarafından bilerek gönderildiğinden emin olmadan önce bu bağlantıları açmayın. Şüpheye düşerseniz o kişilere bunu sorun! Yabancı biri tarafından gönderilmişse bu bağlantıları sakın açmayın.

Doxlamaya maruz kaldığınızda ne yapmalısınız?

İlk olarak kötü niyetli kişilerin amaçlarından dolayı kendinizi suçlamayın. Hepimizin risk altında olduğunu unutmayın.
Tacizin gerçekleştiği platformdaki uygun araçları kullanarak bu kişileri şikayet edin ve engelleyin.
Bu olayı destekleyebilecek tüm detayların ekran görüntüsünü alın.
Tüm sosyal medya hesaplarınızın gizli olduğundan emin olun ve bunları bir süreliğine dondurmayı göz önünde bulundurun.
Özellikle ev ya da iş adresiniz ifşa olmuşsa yaşananları arkadaşlarınıza ya da ailenize anlatın.
Bu durumla ilgili bankanıza bilgi verin ve kredi kartı bilgilerinizin korunduğundan emin olun.
Emniyet güçleriyle irtibata geçip geçmemeyi değerlendirin.