İsmail Kayhan

İngiltere Kralı 3. Charles’ı 6 Mayıs Cumartesi günü taç giyme töreninde izleyeceğiz.

Törendeki Charles’ın oturacağı ahşap kraliyet tahtı, sadece taht giyme törenlerinde kullanılan bir taht. En son 1953’de Kraliçe 2. Elizabeth’in taç giyme töreninde kullanılmıştı. Dikkatle bakacak olursanız, taht oturağının altındaki taşı da göreceksiniz.

Bu taşın 1200 yıllık tarihi var.

İskoçya’da ‘Stone of Destiny’ ve ‘Stone of Scone’ olarak adlandırılır, İngiltere bu taşı ‘Coronation Stone’ olarak bilir.

Taş, MS 841 yılından itibaren yüzyıllarca İskoç Krallarının taç giyme töreninin bir parçası oldu. 1296’da İskoçya’nın ilk bağımsızlık savaşında İngiltere Kralı 1. Edward’ın eline geçti ve savaş ganimeti olarak Londra’ya götürüldü. Kral 1. Edward, “İskoçların başını çekiçle ezen kral” olarak da bilinir. O tarihten itibaren kaya, ahşap bir tahtın içine yerleştirildi ve toplam 60 kadar İskoç, İngiliz ve sonra Britanya kral ve kraliçesinin taç giyme töreninde yer aldı.

Sembolik olarak öyle değerliydi ki, 2. Dünya Savaşı’nda Alman bombardımanından korumak için Westminster Katedrali’nden alınarak Gloucester Katedraline götürüldü ve orada gizlendi. 

Yeri son derece gizli tutuldu, çok az kişi biliyordu. Bu kişilerin ölmesi ve sonsuza kadar kaybolması ihtimaline karşı kayanın yerini gösteren iki harita hazırlandı ve Kanada’ya gönderildi. Birini Kanada Başbakanı, diğerini Ontario Vali Yardımcısı ayrı kentlerde, ayrı bankalardaki özel kasalarında sakladı.

Savaştan sonra taş Westminster Abbey’e geri getirildi. 1950 yılında dört İskoç milliyetçisi öğrenci, Noel gecesi bir yüzüne haç kazınmış, 152 kilo ağırlığında, 66 santimetre yüksekliğindeki kayayı çaldı. (kayanın iki tarafında taşımayı kolaylaştırmak için iki demir halka bulunuyor.) Hırsızlardan sonuncusu Ian Hamilton, 97 yaşında 2022’de öldü.

Kaya, İskoçya’ya kaçırılırken düştü ve ikiye bölündü. Parçaları Kent’te bir tarlaya gömdüler. Önce büyük parça, ardından küçük parça gizlice İskoçya’ya ulaştı.

Glaskow’da bir politikacının ayarladığı bir taş ustası, parçaları başarıyla birleştirdi. İngiliz polisi taşı dört ay sonra saklandığı yerde buldu ve taş Westminster Katedraline geri götürüldü. İki yıl sonra da 2. Elizabeth’in taç giyme töreninde, 657 yıl önce kaya için yapılan ahşap tahtın oturağının altında, eski yerinde yer aldı.

Kayanın, İngilizlerin elinde olması İskoç milliyetçilerini kızdırıyordu. 

1996’da İskoçya’nın Birleşik Krallık’tan ayrılmasının gündeme geldiği dönemde Muhafazakar Parti, İskoçlara büyük bir jest yaparak kayayı İskoçya’ya iade etti. Kayanın iade edilme tarihi, tamı tamına 1. Edward’ın kayayı İskoçya’da savaş ganimeti yaptığı günün 700’üncü yıldönümüne denk getirildi. 

Stone of Scone, o tarihten bu yana İskoç Kral ve kraliçelerinin mücevher, taç ve kıyafetlerinin bulunduğu Edinburg Kalesi’nde tutuluyor. 

Stone of Scone, 3. Charles’ın taç giyme töreni için Londra’ya götürülecek ve törenden sonra tekrar Edinburg Kalesine geri dönecek.

İki yıl önce İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon, kayanın 2024 yılında original mekanı olan Orta İskoçya’daki Perth’e götürüleceğini söylemişti.