Atıf Ünaldı

Uber’in basın toplantısı için İstanbul’a geldim. Uber birkaç sebepten benim önemsediğim markalar arasında. Şirket öncelikle yenilikçi bir fikirle ortaya çıkan, yeni teknoloji şirketleri arasında, ayrıca benim her fırsatta öneminden bahsettiğim paylaşım ekonomisinin öncü firmalarından biri. Paylaşım ekonomisi, sahip olduğunuz sermayeyi paylaşma fikri üzerine kurulu. Bu öncelikle tüketimi azaltıyor, aynı zamanda kullandığınız hizmetin kalitesini arttırıyor.

Uber aynı zamanda, ekonomistlerin onlar için öngördüğü bir başka kavramın da isim vereni. İngilizcede “uberification” ismi verilen ve ne yazık ki çıktılarını, Türkiye’nin çalkantılı hukuk sisteminde göremediğimiz bir kavram bu. GIG dediğimiz kısa süreli ve freelance olarak bir işi yapan kişilerin rahatça çalışmasını sağlamak. Bu sayede daha küçük şirket yapıları ve daha az kayıt dışı ekonominin oluşmasını sağlamak.

İstanbul’a gelmişken TUSİAD’ın Koç Üniversitesi ile ortak gerçekleştirdiği Türk ekonomisinin geçen yıl izlenimleri ve gelecek yıl öngörülerini 7-8 yıldır gerçekleştirdikleri bir toplantıya katıldım. Toplantının en can alıcı konuşmasını bence Gökhan Şen yaptı. Gökhan dünyadaki ekonomik çalkantıları ve sistemdeki açıkları iktidar savaşları üzerinden açıkladı, Açıkcası bu kaotik dünyada gördüğüm en derli toplu analizlerden biriydi. Aslında bu konuda yıllardır,  Freidman’ın güçlenen insanlar ile devletlerin iktidar savaşı konusunda verdiğim referansa en yakın açıklamaydı. İlginçtir akşam yanılmıyorsam Halk TV’de denk geldiğim Seda Selek’in programında da benzer bir açıklama yapıldı. Özellikle pandeminin devletlerin serbest piyasa üzerinde yeniden güç kazanması yolunda bir açıklama yapıyordu konuklarından biri. Sanıyorum bir süre ekonomiyi iktidar savaşları üzerinden anlatmaya devam edeceğiz.

Bu arada ChatGPT konusunda yazdığım yazının ardından çok ilginç birkaç tepki aldım. Çoğunlukla teknoloji konusuna kendini yakın hisseden başka disiplinlerden dostlar, bu tip bir söyleşinin eski usül bir veri tabanı kontrollü yapıyla da yapılabileceğini söylüyorlardı. Açıkcası biraz meslek körlüğü olsa gerek bunu bir latife olarak değerlendirmiştim. Ta ki; linkedin’deki chatgpt hesabı benzer bir İngilizce soruyu yayınlayıp, ciddi ciddi cevap verene kadar. Anladım ki; yapay zeka ile veri tabanı bazlı yazılımları biribirinden ayıramayın insanlar var, İngilizce soru chatgpt’den çok dall-e yani görsel üreten yapay zeka üzerineydi. Cevapsa bu kadar resim anlık üretilmediyse nerede depolanıyor oldu. Muazzam bir cevap. İşte yapay zekayı farklı kılan hatta girişimciler için yeni girişimlerin kapısını açacak aydınlanma noktası.

Bu arada hazır zamanı gelmişken, orjinini araştırmadığım ilginç bir kavram daha var. Sokak ajansları ağzıyla “instagram algoritması” diye geçen bu kavramın da gerçeklikle pek alakası yok. Bu google tarafından “page rank” diye tanımlanan bir değerlendirme yöntemi. Page de burada sayfa anlamında değil. Google’ın ortaklarından Larry Page tarafından oluşturulmuş bir derecelendirme sistemi. Bu kadar bilgiyi bu derecelendirmelerin öyle algoritma gibi objektif bir bakış açısından değil tam tersine şirketin, kişinin subjektif değerlendirmelerinden oluştuğunu anlatmak için yazıyorum.

Kavramlar hayatı anlamamızın önemli bir referans noktasıdır. Zaten kavramların değiştiği bu kaotik zamanlarda aman bir de işgüzarlar tarafından manipüle edilmesine izin vermeyelim.

Uber Türkiye’de büyüme verilerini açıkladı

Uber gibi global bir markanın Türkiye’de olması ve uluslararası bir uygulama olarak Türkiye’ye kattığı değere yepyeni bir hizmet eklemenin mutluluğunu yaşadıklarını belirten Uber Türkiye Genel Müdürü Neyran Bahadırlı Uber Türkiye’nin 2022 sonuçlarını paylaştığı açıklamasında önemli noktalara değindi:

“Uber Türkiye olarak çok iyi sonuçlarla tamamladığımız 2022 yılına baktığımızda, Türkiye'nin Uber içinde en hızlı büyüyen ülkelerden birisi olmasının mutluluğunu yaşıyoruz. Bu başarımızı 2023 yılında da arttırarak devam ettirmeyi hedefliyoruz.”

Uber Türkiye 2022 Rakamları

“İstanbul çoğunluk olmak üzere, Türkiye genelinde 2022 yılında 33 binin üzerinde taksi sürücüsü kazanç elde etmek için Uber’i kullanırken, platformda yolculuk yapan taksi sürücüsü puan ortalaması 5,00 üzerinden 4,93 oldu. Yıl boyunca uygulama, 25 milyon kez araç çağırmak için kullanıldı, bu sonuç bir önceki yıla göre yüzde 270 büyüme gösterdi. Uber uygulamasının ülkedeki toplam indirilme sayısı çoğunluğu İstanbul’da olmak üzere 2022’de 5,8 milyona ulaştı. Hem İstanbullular hem de İstanbul’u ziyaret eden 159 farklı ülkenin vatandaşı Uber uygulamasını kullanarak İstanbul'u gezdi: ABD, Suudi Arabistan ve İngiltere listenin başında yer aldı. Bir yolcu, yıl boyunca en fazla 938 kez Uber Taksi çağırırken, Uber Taksi ile en fazla yolculuk 23 Temmuz Cumartesi günü gerçekleşti.

2022 yılı boyunca Uber’in Türkiye’de hayata geçirdiği büyük projelere baktığımızda ise, Uber, Ocak ayında taksi sürücülerini desteklemek amacıyla Allianz Partners ile ferdi kaza sigortası programı başlatarak Uber Taksi yolculuklarının sigortalı olmasını sağladı, Şubat ayında 8+1 kapasiteli lüks araçlarla hizmet veren “Uber Siyah Taksi”’yi hayata geçirdi, yaz başında “Uber Pro” ile taksi sürücülerine ödül ve ayrıcalıklar sunduğu Shell’den akaryakıt desteğini de kapsayan “Sadakat Programı”’nı başlattı. Ekim’de Uber’in İstanbul’da taksi sürücülerine özel geliştirdiği “Yolculuk Radarı” özelliğini Türkiye’ye getirdi. Kasım’da Antalya faaliyetlerine başladı, Aralık’ta “Blindlook” iş birliği ile görme engelliler için hayatı kolaylaştıran Türkiye'deki ilk mobilite uygulaması oldu. Uber uygulamasına kayıtlı taksi sürücüsü ve kullanıcı sayısında büyük bir artış elde edildi ve Türkiye Uber içinde en hızlı büyüyen ülkelerden birisi oldu.

Uber Türkiye aynı zamanda İstanbul’daki geniş ulaşım ağını kullanarak topluma fayda sağlayan projeler geliştirmeye de devam etti, Herkese Kitap Vakfı iş birliği ile kitap bağışları köy okullarına ulaştırılmak üzere ücretsiz toplandı. Beşiktaş Belediyesi ve Kadıköy Belediyesi iş birliği ile elektronik atıklar geri dönüşüm için ücretsiz toplandı. Uber ayrıca özel günlerde Uber kullanıcılarına sürpriz hediyeler dağıtmaya devam etti: 14 Şubat Sevgililer Günü’ne özel hediye “Uber Çikolata” ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’na özel çocuklara hediye dünya klasikleri seti “Uber Kitap” dağıtıldı.”

2023’te Türkiye’de Uber

“2023 yılına baktığımızda ise, iş ortaklarımızı desteklemeye devam edeceğiz ve Uber Taksi uygulamasının Türkiye’de daha fazla şehirde hizmet vermesi ile ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Öncelikle büyük şehirlerimizi sisteme katmak, ardından da tüm Türkiye’de kullanılabilen bir uygulama olmak üzere çalışıyoruz.

Uber dünyada sadece insanların değil, eşyaların, yemeklerin hatta evcil dostlarımızın bir noktadan diğerine ulaşımını kolaylaştırmayı hedefleyen çeşitli hizmetler sunuyor. Türkiye’de ilgili regülasyonlara uygun olacak şekilde Uber Kurye gibi yeni hizmetlerin hayata geçirilebilmesi ile ilgili çalışmalarımız her zaman devam edecek. İnanıyoruz ki, 2023 genel anlamda heyecan verici gelişmeleri yaşayacağımız bir yıl olacak. Türkiye’de mobilite alanında değer yaratabilmek ve içinde bulunduğumuz topluma sosyal fayda sağlayabilmek için çalışmalarımıza aynı özenle devam edeceğiz.”